Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (1.1992)

Elżbieta

Kilarska

34. Kafel wieńczący z herbem Polski wykonany przez prof. Henrykę Lulę, przed poszkliwieniem

i złoceniem.

ny kolor, na którym się biały Orzeł Polskiego herbu prezentuje, a gdy z głę-
boką refleksją zwrócimy oczy na godzien chwały tych Królewskich Prus,...
Ta nieskażona biel, to srebrzyste pole, pokazuje powszechnie znaną wier-
ność i rzetelność dla Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej, od tego
czasu, gdy nasi przesławni przodkowie wyswobodzili się z przeklętych
więzów rycerzy niemieckich i dobrowolnie oddali się Kazimierzowi
Jagiellończykowi". Prócz tych dwu herbów były tam jeszcze herby trzech
głównych miast Prus Królewskich: herb Torunia, przez anioły trzymany,
herby Elbląga i Gdańska5 .

Mała uwaga poświęcona tu dotąd została twórcy słynnego pieca. Prace
przy nim trwały od listopada 1545 do marca 1546 r. Można jednak przyjąć, że
już na początku grudnia sama budowa pieca musiała być zakończona, skoro
właśnie 4 XII 1545 r. Georg Stelzener przyjęty został do Ławy Malborskiej
i - świadom znaczenia swego dzieła - wpisując swe nazwisko do księgi tegoż
Bractwa dodał: "w tym Roku, gdy postawiłem piec w Dworze" ("in dem Jare,
do ich den offen zu hoffe habe gesetzt"). W trzy dni potem przyjęty został
także do Ławy św. Reinholda. Były to na owe 'czasy rzadkie dla
rzemieślników zaszczyty, gdyż zgodnie z Ordynacją dla Dworu Artusa
z 1527 r., wstęp do niego zabroniony był wszystkim rzemieślnikom zarówno
czeladnikom jak i majstrom. Do Ław Dworu przyjmowani jednak byli także
inni rzemieślnicy, jak - 1538 - mincerz, 1544 kamieniarz, 1585 -

’2 P. Pater Vom Herbst, uebst vorhergehender Rede der Heraldice, die Wappen des Thorner Artus-Hofes betreffend,
jak przyp. 34. Opisy herbów z ilustracjami.

188