DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Philippus Callimachus experiens-vir doctissimus: w poszukiwaniu genezy portretu z epitafium Filippo Buonaccorsiego w kościele oo. Dominikanów w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27408#0074
70
URSZULA MAZURCZAK
niusza Leta, następcy na katedrze retoryki Sapienzy. W spotkaniach tych,
wzorowanych na florenckich akademiach, prowadzono prawdziwie humanistycz-
ne dysputy literackie. Słowo pisane i mówione stało się przedmiotem komen-
tarzy, zwłaszcza że wybierano teksty literackie oraz filozoficzne. Jak dalece
posunięta była duchowa tożsamość tychże spotkań z antycznymi autorami,
świadczą przyjmowane imiona greckich patronów starożytnych.
Potępienie i wypędzenie z Rzymu uczestników Akademii Pomponiusza Leta
przez papieża Piusa II stało się początkiem nowego doświadczenia Kallimacha,
mianowicie tułaczki, która wiodła najpierw przez Neapol na Sycylię, a potem
dalej przez Morze Tyrreńskie do Grecji i Konstantynopola, w którym nie-
przerwanie trwała grecka tradycja, uprawiana w miejscowej Akademii. Los
uciekiniera zakończył we Lwowie, gdzie urząd pełnomocnika Medyceuszów
spełniał jego krewny z Florencji, Ajnolf Petrotti Thedaldi, on też otoczył go
opieką w początkowych dniach pobytu na Północy12.
Dom biskupa lwowskiego Grzegorza z Sanoka w Dunajowie, w którym spę-
dził lata 1470-1 L7713, pozwolił Kallimachowi rozwinąć wiedzę, inteligencję
i doświadczenia dyplomatyczne, krótko mówiąc: tutaj, pod sarmackim niebem,
jak to określał, ujawnił męstwo ducha i czynu, które mógł niebawem przeka-
zywać swoim królewskim wychowankom w Krakowie. Doświadczenia literackie
były jego pasją, praca zaś sekretarza i nauczyciela, którą poznał już w Italii -
przeznaczeniem. Jedno zaś i drugie składało się na wszechstronność jako hu-
manisty.
Dwór Kazimierza Jagiellończyka stał się spełnieniem ambicji dyploma-
tycznych oraz umiejętności pedagogicznych. Pilne niegdyś studia nad retoryką
antyczną mogły być teraz stosowane w praktyce w pracy wychowawczej, poli-
tyce i poezji. Równolegle ze spełnianymi funkcjami na dworze królewskim
nawiązał przyjaźń z gronem humanistów krakowskich, zapisał się w 1489 roku
na Uniwersytet14 i choć nie spełniał tutaj oficjalnej funkcji wykładowcy, to
rychło stał się autorytetem wśród młodzieży. Drugim, choć nieurzędowym,
za to bliskim duchowo miejscem, w którym rozwijał swoje literackie umiejęt-
ności, było Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie (Sodalitas Litteraria Vistu-
lana), utworzone wespół z Konradem Celtisem (wł. nazwisko Konrad Pickel),
przybyłym świeżo z Norymbergi z poetyckim laurem, nadanym mu przez ce-
sarza Fryderyka III15.
12 G a r b a c i k, dz. cyt., s. 30, przyp. 1
L’ J. G a r b a c i k, Ze studiów nad polityką zagraniczną na przełomie XV i XVI wieku.
W świetle nowo odkrytych źródeł w Zagrzebiu, Kraków 1951; O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 31 nn.
14 O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 85.
15 Tamże, s. 86 nn.
URSZULA MAZURCZAK
niusza Leta, następcy na katedrze retoryki Sapienzy. W spotkaniach tych,
wzorowanych na florenckich akademiach, prowadzono prawdziwie humanistycz-
ne dysputy literackie. Słowo pisane i mówione stało się przedmiotem komen-
tarzy, zwłaszcza że wybierano teksty literackie oraz filozoficzne. Jak dalece
posunięta była duchowa tożsamość tychże spotkań z antycznymi autorami,
świadczą przyjmowane imiona greckich patronów starożytnych.
Potępienie i wypędzenie z Rzymu uczestników Akademii Pomponiusza Leta
przez papieża Piusa II stało się początkiem nowego doświadczenia Kallimacha,
mianowicie tułaczki, która wiodła najpierw przez Neapol na Sycylię, a potem
dalej przez Morze Tyrreńskie do Grecji i Konstantynopola, w którym nie-
przerwanie trwała grecka tradycja, uprawiana w miejscowej Akademii. Los
uciekiniera zakończył we Lwowie, gdzie urząd pełnomocnika Medyceuszów
spełniał jego krewny z Florencji, Ajnolf Petrotti Thedaldi, on też otoczył go
opieką w początkowych dniach pobytu na Północy12.
Dom biskupa lwowskiego Grzegorza z Sanoka w Dunajowie, w którym spę-
dził lata 1470-1 L7713, pozwolił Kallimachowi rozwinąć wiedzę, inteligencję
i doświadczenia dyplomatyczne, krótko mówiąc: tutaj, pod sarmackim niebem,
jak to określał, ujawnił męstwo ducha i czynu, które mógł niebawem przeka-
zywać swoim królewskim wychowankom w Krakowie. Doświadczenia literackie
były jego pasją, praca zaś sekretarza i nauczyciela, którą poznał już w Italii -
przeznaczeniem. Jedno zaś i drugie składało się na wszechstronność jako hu-
manisty.
Dwór Kazimierza Jagiellończyka stał się spełnieniem ambicji dyploma-
tycznych oraz umiejętności pedagogicznych. Pilne niegdyś studia nad retoryką
antyczną mogły być teraz stosowane w praktyce w pracy wychowawczej, poli-
tyce i poezji. Równolegle ze spełnianymi funkcjami na dworze królewskim
nawiązał przyjaźń z gronem humanistów krakowskich, zapisał się w 1489 roku
na Uniwersytet14 i choć nie spełniał tutaj oficjalnej funkcji wykładowcy, to
rychło stał się autorytetem wśród młodzieży. Drugim, choć nieurzędowym,
za to bliskim duchowo miejscem, w którym rozwijał swoje literackie umiejęt-
ności, było Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie (Sodalitas Litteraria Vistu-
lana), utworzone wespół z Konradem Celtisem (wł. nazwisko Konrad Pickel),
przybyłym świeżo z Norymbergi z poetyckim laurem, nadanym mu przez ce-
sarza Fryderyka III15.
12 G a r b a c i k, dz. cyt., s. 30, przyp. 1
L’ J. G a r b a c i k, Ze studiów nad polityką zagraniczną na przełomie XV i XVI wieku.
W świetle nowo odkrytych źródeł w Zagrzebiu, Kraków 1951; O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 31 nn.
14 O 1 k i e w i c z, dz. cyt., s. 85.
15 Tamże, s. 86 nn.