DOI Artikel:
Sito, Jakub: Thomas Hutter, niedoszły misjonarz jezuicki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27413#0457
THOMAS HUTTER, NIEDOSZŁY MISJONARZ JEZUICKI 453
społeczność i nauczywszy języka nie tylko głosić Słowo Boże, ale i szpie-
gować dla Towarzystwa Jezusowego wydaje się tak fantastyczna, że aż bliska
motywom współczesnego scenariusza filmowego.
Niezależnie od misjonarskiej gorliwości nie mogą jednocześnie nie zasta-
nawiać uporczywe próby opuszczenia Polski przez Huttera. Nasuwa się tu
pytanie o motywacje: byłyby one czysto religijne, zgodnie z obszernymi
wyznaniami w listach rzeźbiarza, czy też może chęć wyjazdu na misje spo-
wodowana była jakimś konfliktem ? W obu listach wyczuwalny jest w każ-
dym razie wyraźny kryzys w dotychczasowej drodze życiowej. Z tonu pierw-
szego zwłaszcza listu można wnioskować, że pobyt w Polsce, w domu sando-
mierskim wyraźnie Hutterowi ciążył - rzeźbiarz wyraził chęć opuszczenia
polskiej prowincji na rzecz niemieckiej. Oficjalnie przyczynami były
nieznajomość łaciny i niepełne opanowanie języka polskiego.
Pewien niedosyt pozostawia brak w korespondencji jakiegoś obszerniej-
szego Curriculum vitae, jakiego można by się spodziewać w tego rodzaju
dokumencie, a którego jedynie pewną namiastką jest passus z pierwszego
listu: „weil ich kein Latein [sic!] gar nicht, und Pohlen [sic!] nicht ailes
verstehe, der ich ein Deutscher auss Bayerland gebürtig, meiner Profession
ein Statuarius, meines alters 26 Jahr, anitzo 4 Jahre ais ein unwiirdiger
knecht in der lóblichen gesełlschaft Jesu, in der Polnischen Prowintz, und
habe diese Zeidt aus gehorsahm fast alleinig in meiner handarbeidt zuge-
bracht, welches da ist, figuren von Holz und Stein”, czy podobnie brzmiący
fragment drugiego: „weil ich noch von starcke natur bin, in meinem alter
gegen 27 Jahr, 5 jahr ein unwurdiger bruder und knecht der S.J., gebürtig ein
Deutscher, noch leiblicher Proffesion ein statuarius”. Trzy informacje mają
tu kapitalne znaczenie dla biografa jezuickiego rzeźbiarza. Po pierwsze, ścisłe
określenie kraju urodzenia - Bawarii. Wprawdzie niezależnie informował
o tym powtarzany w katalogach wpis nowicjacki, ale nierzadko zdarzały się
tu niejasności czy też pomyłki16. Listy utwierdzają zatem w przekonaniu
o bawarskim pochodzeniu Thomasa Huttera, który podając kraj urodzenia
milczy, niestety, na temat rodzinnej miejscowości. Druga sprawa, to wyraźne
zaznaczenie, że swój zawód Hutter zdobył jeszcze przed wstąpieniem do za-
konu, co pozwala na śmielszą próbę odtworzenia dróg edukacji rzeźbiarza17.
16 Tak było choćby w przypadku rzeźbiarza Davida Heela pochodzącego ze Szwabii,
którego niektóre źródła jezuickie określały wszakże jako Szwajcara (P o p 1 a t e k, Pa-
sz e n d a, dz. cyt., s. 39).
17 S i t o, dz. cyt., s. 123-145.
społeczność i nauczywszy języka nie tylko głosić Słowo Boże, ale i szpie-
gować dla Towarzystwa Jezusowego wydaje się tak fantastyczna, że aż bliska
motywom współczesnego scenariusza filmowego.
Niezależnie od misjonarskiej gorliwości nie mogą jednocześnie nie zasta-
nawiać uporczywe próby opuszczenia Polski przez Huttera. Nasuwa się tu
pytanie o motywacje: byłyby one czysto religijne, zgodnie z obszernymi
wyznaniami w listach rzeźbiarza, czy też może chęć wyjazdu na misje spo-
wodowana była jakimś konfliktem ? W obu listach wyczuwalny jest w każ-
dym razie wyraźny kryzys w dotychczasowej drodze życiowej. Z tonu pierw-
szego zwłaszcza listu można wnioskować, że pobyt w Polsce, w domu sando-
mierskim wyraźnie Hutterowi ciążył - rzeźbiarz wyraził chęć opuszczenia
polskiej prowincji na rzecz niemieckiej. Oficjalnie przyczynami były
nieznajomość łaciny i niepełne opanowanie języka polskiego.
Pewien niedosyt pozostawia brak w korespondencji jakiegoś obszerniej-
szego Curriculum vitae, jakiego można by się spodziewać w tego rodzaju
dokumencie, a którego jedynie pewną namiastką jest passus z pierwszego
listu: „weil ich kein Latein [sic!] gar nicht, und Pohlen [sic!] nicht ailes
verstehe, der ich ein Deutscher auss Bayerland gebürtig, meiner Profession
ein Statuarius, meines alters 26 Jahr, anitzo 4 Jahre ais ein unwiirdiger
knecht in der lóblichen gesełlschaft Jesu, in der Polnischen Prowintz, und
habe diese Zeidt aus gehorsahm fast alleinig in meiner handarbeidt zuge-
bracht, welches da ist, figuren von Holz und Stein”, czy podobnie brzmiący
fragment drugiego: „weil ich noch von starcke natur bin, in meinem alter
gegen 27 Jahr, 5 jahr ein unwurdiger bruder und knecht der S.J., gebürtig ein
Deutscher, noch leiblicher Proffesion ein statuarius”. Trzy informacje mają
tu kapitalne znaczenie dla biografa jezuickiego rzeźbiarza. Po pierwsze, ścisłe
określenie kraju urodzenia - Bawarii. Wprawdzie niezależnie informował
o tym powtarzany w katalogach wpis nowicjacki, ale nierzadko zdarzały się
tu niejasności czy też pomyłki16. Listy utwierdzają zatem w przekonaniu
o bawarskim pochodzeniu Thomasa Huttera, który podając kraj urodzenia
milczy, niestety, na temat rodzinnej miejscowości. Druga sprawa, to wyraźne
zaznaczenie, że swój zawód Hutter zdobył jeszcze przed wstąpieniem do za-
konu, co pozwala na śmielszą próbę odtworzenia dróg edukacji rzeźbiarza17.
16 Tak było choćby w przypadku rzeźbiarza Davida Heela pochodzącego ze Szwabii,
którego niektóre źródła jezuickie określały wszakże jako Szwajcara (P o p 1 a t e k, Pa-
sz e n d a, dz. cyt., s. 39).
17 S i t o, dz. cyt., s. 123-145.