DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Adamczuk, Arkadiusz: Iluminacje Kodeksu Dekretu Gracjana ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego: analiza stylistyczno-porównawcza =
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0096
92
ARKADIUSZ ADAMCZUK
Twarze modelowane graficzną kreską w kolorze białym są przeważnie ukaza-
ne w trzech czwartych, niekiedy z profilu, w pojedynczych zaledwie przypad-
kach enface. Większość z nich ma podobny wyraz: prosty nos, oczy o kształ-
cie zbliżonym do migdału, z przedłużoną powieką, źrenice zaznaczone krop-
ką. Łuki brwiowe, półokrągłe bądź proste, przeważnie łączą się z górną kra-
wędzią oka. Usta zaznaczone są kreską oraz czerwoną plamką. Niekiedy
artysta kości policzkowe podkreślił cienką kreską na policzku lub czerwoną
plamką, stosował również obydwa te środki artystyczne. Postaci mają smukłe
dłonie o palcach jednakowej długości. Brody kilku mężczyzn są zaznaczone
krótkimi kreseczkami i błękitną barwą. Włosy falujące wokół głowy, sięgają-
ce szyi, zaznaczono kreseczkami i barwą jasnożółtą. Grzywki podkreślono
podwójnymi kreseczkami.
Długie szaty postaci miękkimi fałdami opadają ku ziemi. Draperie ukształ-
towane są bez ostrych załamań. Spływają równoległymi fałdami, miękko
układając się na ciele postaci. Krawędzie materii łagodnie falujące. Szaty
modelowane są graficznie kreską o dość równej grubości, fałdy natomiast
podkreślone mocniejszym tonem barwy. W podobny sposób ukształtowane
zostały szaty wyobrażeń figuralnych na marginesach. Taki sposób ukazywania
draperii, będący jednym z motywów miniatorstwa paryskiego XIII w., Robert
Branner określa jako styl tubularny (.tubular fold style)66. Wykształcił się
on w środowisku związanym z warsztatem Vie de Saint Denis, działającym
w latach 1230-1250, oraz w pozostającymi pod jego wpływem warsztatami
psałterzy Wenceslaus (Ex-Dyson Perrins 32) i Douce (Douce 50)67. Konty-
nuatorami tego sposobu kształtowania szat były warsztaty związane z Sainte-
-Chapelle68, które, jak widzieliśmy powyżej przy omawianiu motywów ar-
chitektonicznych, pozostają w związku stylistycznym z kodeksem, który jest
przedmiotem naszych rozważań.
Ważna jest analiza kolorystyki tych dzieł malarskich69. Kompozycja ko-
lorystyczna miniatur lubelskiego Dekretu Gracjana opiera się na skontrasto-
waniu ciepłej czerwieni (karminu) i ciemnego błękitu, które dopełniają roz-
bielone barwy różowa i błękitna. Pojawiające się akcenty złota płatkowego
i jasnego brązu ocieplają kompozycję. Dopełnieniem gamy barwnej, ożywiają-
cym kolorystykę, są akcenty jasnej zieleni. Kolorystykę wzbogaca pojawiający
66 B r a n n e r, dz. cyt., s. 87-108.
67 Tamże.
68 Tamże, s. 117.
69 B i' a n n e r, Manuscri.pt Painting iii Paris, s. 73.
ARKADIUSZ ADAMCZUK
Twarze modelowane graficzną kreską w kolorze białym są przeważnie ukaza-
ne w trzech czwartych, niekiedy z profilu, w pojedynczych zaledwie przypad-
kach enface. Większość z nich ma podobny wyraz: prosty nos, oczy o kształ-
cie zbliżonym do migdału, z przedłużoną powieką, źrenice zaznaczone krop-
ką. Łuki brwiowe, półokrągłe bądź proste, przeważnie łączą się z górną kra-
wędzią oka. Usta zaznaczone są kreską oraz czerwoną plamką. Niekiedy
artysta kości policzkowe podkreślił cienką kreską na policzku lub czerwoną
plamką, stosował również obydwa te środki artystyczne. Postaci mają smukłe
dłonie o palcach jednakowej długości. Brody kilku mężczyzn są zaznaczone
krótkimi kreseczkami i błękitną barwą. Włosy falujące wokół głowy, sięgają-
ce szyi, zaznaczono kreseczkami i barwą jasnożółtą. Grzywki podkreślono
podwójnymi kreseczkami.
Długie szaty postaci miękkimi fałdami opadają ku ziemi. Draperie ukształ-
towane są bez ostrych załamań. Spływają równoległymi fałdami, miękko
układając się na ciele postaci. Krawędzie materii łagodnie falujące. Szaty
modelowane są graficznie kreską o dość równej grubości, fałdy natomiast
podkreślone mocniejszym tonem barwy. W podobny sposób ukształtowane
zostały szaty wyobrażeń figuralnych na marginesach. Taki sposób ukazywania
draperii, będący jednym z motywów miniatorstwa paryskiego XIII w., Robert
Branner określa jako styl tubularny (.tubular fold style)66. Wykształcił się
on w środowisku związanym z warsztatem Vie de Saint Denis, działającym
w latach 1230-1250, oraz w pozostającymi pod jego wpływem warsztatami
psałterzy Wenceslaus (Ex-Dyson Perrins 32) i Douce (Douce 50)67. Konty-
nuatorami tego sposobu kształtowania szat były warsztaty związane z Sainte-
-Chapelle68, które, jak widzieliśmy powyżej przy omawianiu motywów ar-
chitektonicznych, pozostają w związku stylistycznym z kodeksem, który jest
przedmiotem naszych rozważań.
Ważna jest analiza kolorystyki tych dzieł malarskich69. Kompozycja ko-
lorystyczna miniatur lubelskiego Dekretu Gracjana opiera się na skontrasto-
waniu ciepłej czerwieni (karminu) i ciemnego błękitu, które dopełniają roz-
bielone barwy różowa i błękitna. Pojawiające się akcenty złota płatkowego
i jasnego brązu ocieplają kompozycję. Dopełnieniem gamy barwnej, ożywiają-
cym kolorystykę, są akcenty jasnej zieleni. Kolorystykę wzbogaca pojawiający
66 B r a n n e r, dz. cyt., s. 87-108.
67 Tamże.
68 Tamże, s. 117.
69 B i' a n n e r, Manuscri.pt Painting iii Paris, s. 73.