DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Moryc, Cyprian: Zespół posągów na fasadzie kościoła św. Bernardyna ze Sieny w Krakowie: analiza i próba identyfikacji ikonograficznej
DOI Artikel:Rouba, Bogumiła J.; Witkowski, Michał: Emblematy maryjne w programie ideowym fresków Walentyna Żebrowskiego w kościele Bernardynów w Skępem: uwagi na temat ikonografii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0524
520
KOMUNIKATY
miejsce w ediculi portalu, ponad inskrypcją z wezwaniem: „DIVO BERNARDINO
SENENSI...”.
Zgodnie z przyjętym kluczem ikonograficznym kolejne posągi identyfikujemy
z błogosławionymi prowincji: Władysławem z Gielniowa, Janem z Dukli, Rafałem
z Proszowic. Ostatnią rzeźbę, której przydano atrybut krzyża, wolno identyfikować
z osobą św. Piotra z Alkantary. Ten wielki reformator zakonu nie należał do rodziny
bernardyńskiej, jednak jego poglądy mistyczne były ogromnie popularne wśród kra-
kowskich bernardynów w XVII i XVIII w., co znalazło również odzwierciedlenie
w instalowaniu w wielu konwentach prowincji jego ołtarzy i wizerunków.
Źródeł inspiracji dla rozpatrywanych tu koncepcji artystycznych należy niewątpli-
wie poszukiwać już w średniowiecznej i wczesnorenesansowej sztuce franciszkańskiej
Asyżu oraz licznych świątyń minoryckich Toskanii, szczególnie sanktuariów. Oma-
wiane zjawisko nie należy do odosobnionych. Plastyka innych rodzin zakonnych
posługuje się analogicznymi środkami. Istnieje jednak wyraźna odrębność rozwiązań
bernardyńskich, czytelna chociażby w rzadko spotykanym gdzie indziej rozmachu
oraz rozrzutnym przepychu, omijającym reguły ubóstwa, surowo przestrzegane w ra-
mach innych tradycji franciszkańskich. To ważne zagadnienie domaga się rozwinięcia
w osobnym opracowaniu.
BOGUMIŁA ROUBA, MICHAŁ WITKOWSKI
EMBLEMATY MARYJNE W PROGRAMIE IDEOWYM
FRESKÓW WALENTYNA ŻEBROWSKIEGO
W KOŚCIELE BERNARDYNÓW W SKĘPEM
UWAGI NA TEMAT IKONOGRAFII
Największa uroczystość w dziejach fundowanego przez biskupa chełmińskiego
Mikołaja Kościeleckiego w 1498 r. konwentu przypadła na wigilię Zielonych Świą-
tek, 17 maja 1755 r. Wtedy to ks. Łuczycki, infułat strachowski, w uroczystej pro-
cesji poprowadził do wybudowanej specjalnie kaplicy wóz triumfalny ze złotym
regalium, przekazanym przez papieża Benedykta XIV. Następnego dnia Fabian Pląs-
kowski, biskup martyneński i sufragan chełmiński, po przejściu przez „bramy
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 52:2004 z. 4 s. 520-525
KOMUNIKATY
miejsce w ediculi portalu, ponad inskrypcją z wezwaniem: „DIVO BERNARDINO
SENENSI...”.
Zgodnie z przyjętym kluczem ikonograficznym kolejne posągi identyfikujemy
z błogosławionymi prowincji: Władysławem z Gielniowa, Janem z Dukli, Rafałem
z Proszowic. Ostatnią rzeźbę, której przydano atrybut krzyża, wolno identyfikować
z osobą św. Piotra z Alkantary. Ten wielki reformator zakonu nie należał do rodziny
bernardyńskiej, jednak jego poglądy mistyczne były ogromnie popularne wśród kra-
kowskich bernardynów w XVII i XVIII w., co znalazło również odzwierciedlenie
w instalowaniu w wielu konwentach prowincji jego ołtarzy i wizerunków.
Źródeł inspiracji dla rozpatrywanych tu koncepcji artystycznych należy niewątpli-
wie poszukiwać już w średniowiecznej i wczesnorenesansowej sztuce franciszkańskiej
Asyżu oraz licznych świątyń minoryckich Toskanii, szczególnie sanktuariów. Oma-
wiane zjawisko nie należy do odosobnionych. Plastyka innych rodzin zakonnych
posługuje się analogicznymi środkami. Istnieje jednak wyraźna odrębność rozwiązań
bernardyńskich, czytelna chociażby w rzadko spotykanym gdzie indziej rozmachu
oraz rozrzutnym przepychu, omijającym reguły ubóstwa, surowo przestrzegane w ra-
mach innych tradycji franciszkańskich. To ważne zagadnienie domaga się rozwinięcia
w osobnym opracowaniu.
BOGUMIŁA ROUBA, MICHAŁ WITKOWSKI
EMBLEMATY MARYJNE W PROGRAMIE IDEOWYM
FRESKÓW WALENTYNA ŻEBROWSKIEGO
W KOŚCIELE BERNARDYNÓW W SKĘPEM
UWAGI NA TEMAT IKONOGRAFII
Największa uroczystość w dziejach fundowanego przez biskupa chełmińskiego
Mikołaja Kościeleckiego w 1498 r. konwentu przypadła na wigilię Zielonych Świą-
tek, 17 maja 1755 r. Wtedy to ks. Łuczycki, infułat strachowski, w uroczystej pro-
cesji poprowadził do wybudowanej specjalnie kaplicy wóz triumfalny ze złotym
regalium, przekazanym przez papieża Benedykta XIV. Następnego dnia Fabian Pląs-
kowski, biskup martyneński i sufragan chełmiński, po przejściu przez „bramy
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE 52:2004 z. 4 s. 520-525