DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Kuter, Seweryn: Zaślubiny Starego i Nowego Testamentu w sztuce XV wieku: zarys problematyki badawczej =
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0455
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LII. zeszyt 4 - 2004
SEWERYN KUTER
ZAŚLUBINY STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU
W SZTUCE XV WIEKU
ZARYS PROBLEMATYKI BADAWCZEJ
Motyw zaślubin i związanych z nimi uczt weselnych, występujący wielo-
krotnie na kartach Pisma Świętego, stanowił przez wieki inspirację dla artys-
tów. Temat ślubnych ceremonii dostarczał im pewnej swobody w redago-
waniu dzieł plastycznych, gdyż posiadał wydźwięk zdecydowanie świecki,
a w związku z tym nie był częstym zagadnieniem rozważań teologicznych1.
Autorzy przedstawień Zaślubin Mojżesza z Seforą, Jakuba z Rachelą, Samso-
na z Dalilą czy Tobiasza z Sarą, wyobrażali je zgodnie z panującymi w ich
czasach zwyczajami weselnymi, pomimo iż w Biblii odnajdujemy szereg
wskazówek dotyczących okoliczności towarzyszących zamążpójściu. Wiemy,
że uroczystości trwały siedem dni (Rdz 29, 27; Sdz 14,10), podczas których
ucztowano przy akompaniamencie muzyki, składano dary nowożeńcom,
a pannie młodej, strojnej w odświętne szaty, towarzyszył bogaty orszak we-
selny (1 Mch 9. 37-39). Z historii patriarchy Jakuba, któremu Laban zamienił
podczas wesela Rachelę na jej starszą siostrę Leę, wywodzi się zwyczaj oglę-
dzin narzeczonej przed ślubem (Rdz 29, 1-30). Jednocześnie Biblia dokładnie
określa kodeks postępowania oraz zobowiązania prawne obu stron zawierają-
cych kontrakt małżeński (Lb 30, 2-17).
Tendencje do aktualizacji, widoczne w plastycznych przedstawieniach
omawianego motywu, wynikają z ogólnego charakteru opisów biblijnych, nie
określających dostatecznie poszczególnych historii. Malowane przed wiekami
wizerunki zaślubin dają zatem autentyczny obraz ówczesnych uczestników
doniosłych uroczystości. Niemniej sceny te mają, prócz wymiaru ilustracji
T. D z i u b e c k i. Dzieciństwo NMP, [w:] Maryja Matka Chrystusa. Ikonografia
nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce, red. J. S. Pasierb, Warszawa 1987, s. 115.
Tom LII. zeszyt 4 - 2004
SEWERYN KUTER
ZAŚLUBINY STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU
W SZTUCE XV WIEKU
ZARYS PROBLEMATYKI BADAWCZEJ
Motyw zaślubin i związanych z nimi uczt weselnych, występujący wielo-
krotnie na kartach Pisma Świętego, stanowił przez wieki inspirację dla artys-
tów. Temat ślubnych ceremonii dostarczał im pewnej swobody w redago-
waniu dzieł plastycznych, gdyż posiadał wydźwięk zdecydowanie świecki,
a w związku z tym nie był częstym zagadnieniem rozważań teologicznych1.
Autorzy przedstawień Zaślubin Mojżesza z Seforą, Jakuba z Rachelą, Samso-
na z Dalilą czy Tobiasza z Sarą, wyobrażali je zgodnie z panującymi w ich
czasach zwyczajami weselnymi, pomimo iż w Biblii odnajdujemy szereg
wskazówek dotyczących okoliczności towarzyszących zamążpójściu. Wiemy,
że uroczystości trwały siedem dni (Rdz 29, 27; Sdz 14,10), podczas których
ucztowano przy akompaniamencie muzyki, składano dary nowożeńcom,
a pannie młodej, strojnej w odświętne szaty, towarzyszył bogaty orszak we-
selny (1 Mch 9. 37-39). Z historii patriarchy Jakuba, któremu Laban zamienił
podczas wesela Rachelę na jej starszą siostrę Leę, wywodzi się zwyczaj oglę-
dzin narzeczonej przed ślubem (Rdz 29, 1-30). Jednocześnie Biblia dokładnie
określa kodeks postępowania oraz zobowiązania prawne obu stron zawierają-
cych kontrakt małżeński (Lb 30, 2-17).
Tendencje do aktualizacji, widoczne w plastycznych przedstawieniach
omawianego motywu, wynikają z ogólnego charakteru opisów biblijnych, nie
określających dostatecznie poszczególnych historii. Malowane przed wiekami
wizerunki zaślubin dają zatem autentyczny obraz ówczesnych uczestników
doniosłych uroczystości. Niemniej sceny te mają, prócz wymiaru ilustracji
T. D z i u b e c k i. Dzieciństwo NMP, [w:] Maryja Matka Chrystusa. Ikonografia
nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce, red. J. S. Pasierb, Warszawa 1987, s. 115.