DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Mazurczak, Urszula M.: La nature - la ville dans la peinture à la charnière du moyen âge et de la renaissance sur les exemples choisis de Paris représentations réelles et symboliques: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0132
128
URSZULA MAŁGORZATA MAZURCZAK
brażenia te nie są odzwierciedleniem miasta, ale jego symbolu. Malarstwo miniaturowe two-
rzone w pracowniach paryskich w drugiej połowie XIII i w wieku XIV wprowadza realia
Paryża dla ukazania miejsca akcji wydarzeń religijnych Starego lub Nowego Testamentu,
a także hagiograficznych, czego dojrzałym przykładem są miniatury w kodeksie Żywotów
świętego Dionizego (Paryż, Bibl. Nat. Ms. fr. 2090-92). W dolnych częściach całostronicowych
miniatur artysta zilustrował życie Paryża koncentrujące się wzdłuż nabrzeża Sekwany w kon-
kretnych warstwach społecznych: kupców, dostawców wina, węgla, są także studenci i ich
nauczyciele, płynący barką na Sekwanie. Miasto łączy również życie feudalne, ukazując towa-
rzystwo dworzan wyruszające na polowanie z sokołami. Budowle, jak Grand Pont lub młyny
nad Sekwaną, wskazują na potrzebę ukazania konkretnych realiów ówczesnego nowoczesnego
miasta, jakim był Paryż początku XIV w. Sens jednak tych fragmentów miasta łączy się niero-
zerwalnie ze scenami z życia św. Dionizego, patrona Paryża. Z nimi wiążą się krajobrazy
miasta, ukazane w niewielkich jego fragmentach. Funkcja miasta wiąże się zatem w kontekście
klasztoru. Ideę kontekstu miasta w jego ścisłym związku z klasztorem św. Dionizego pod Pary-
żem. potwierdził mistrz miniatur Brewiarza Chateauroux (Chateauroux, Bibl. Mun. Ms. 2).
Jaąues Coen, zwany Mistrzem marszałka Boucikaut. Scena nauczania św. Dionizego ma
miejsce w okolicy podmiejskiej, w oddali rysują się wieże katedry Notre Damę i gęsta zabudo-
wa miasta. Bezpośrednio obok nauczającego Dionizego oraz jego uczniów. Eleutera i Rustyka,
malarz wymalował wzgórze. To Montmartre, gdzie miało miejsce męczeństwo świętych.
Tablicowe malarstwo, pozostające pod silnym wpływem niderlandzkich mistrzów XV w.,
również zachowało znaczenie miasta jako apoteozy świętych i kontekstu klasztoru, aranżu-
jącego życie religijne oraz ekonomiczne Paryża. W tej konwencji można rozumieć panoramę
Paryża, ukazaną przez anonimowego mistrza obrazu zwanego Pieta z Saint Germain-des-Pres
(Paryż, Luwr). Scena Zdjęcia z krzyża Chrystusa i opłakiwanie Syna w otoczeniu Marii
Magdaleny, Marii Salome i Marii, żony Kleofasa, sytuowane jest bezpośrednio na tle założenia
opactwa benedyktyńskiego nad Sekwaną Saint-des-Pres, wyraźnie określonego zabudową oraz
bramą klasztorną, wokół której poruszają się piesi i jeźdźcy. Sekwana oddziela klasztor od
Luwru, pałacu królewskiego, manifestującego władzę monarszą nad miastem i państwem.
Istnieje w panoramach miasta również drugi aspekt rozumienia tego rodzaju panoram jako
synonimu władzy feudalnej i tradycji monarchii francuskiej w utrwalaniu chrześcijaństwa,
czego przykładem jest Ukrzyżowanie Chrystusa, namalowany do Grand Chambre parlamentu
paryskiego, który wówczas miał swoją siedzibę w Palais de la Cite. zanim zbudowano odrębny
ratusz. Tablica zamówiona przez dwór królewski w połowie XV w. u mistrza pochodzenia
niderlandzkiego ukazuje pełną konwencję sceny religijnej usytuowanej na tle krajobrazu miasta
- Paryża, które identyfikuje sią w konkretnych budowlach, np. Hotel de Nesle, Palais de la
Cite. Budowle te swoim znaczeniem wiążą się z ukazanymi postaciami historycznymi, otacza-
jącymi Ukrzyżowanie. Są to: cesarz Karol Wielki, św. Donizy, król Ludwik Święty oraz
św. Jan Chrzciciel. Zatem miasto jest tutaj symbolem wielkości monarchii i pełni funkcję
miasta świętego.
Słowa kluczowe: miasto realne, krajobraz, Paryż, miasto-symboi, miasto-pałac.
Key words: real town, scenery, Paris, town-symbol, town-palace.
Mots clefs: vi 1 le reelle, paysage, Paris, ville-symbole, ville-palais.
URSZULA MAŁGORZATA MAZURCZAK
brażenia te nie są odzwierciedleniem miasta, ale jego symbolu. Malarstwo miniaturowe two-
rzone w pracowniach paryskich w drugiej połowie XIII i w wieku XIV wprowadza realia
Paryża dla ukazania miejsca akcji wydarzeń religijnych Starego lub Nowego Testamentu,
a także hagiograficznych, czego dojrzałym przykładem są miniatury w kodeksie Żywotów
świętego Dionizego (Paryż, Bibl. Nat. Ms. fr. 2090-92). W dolnych częściach całostronicowych
miniatur artysta zilustrował życie Paryża koncentrujące się wzdłuż nabrzeża Sekwany w kon-
kretnych warstwach społecznych: kupców, dostawców wina, węgla, są także studenci i ich
nauczyciele, płynący barką na Sekwanie. Miasto łączy również życie feudalne, ukazując towa-
rzystwo dworzan wyruszające na polowanie z sokołami. Budowle, jak Grand Pont lub młyny
nad Sekwaną, wskazują na potrzebę ukazania konkretnych realiów ówczesnego nowoczesnego
miasta, jakim był Paryż początku XIV w. Sens jednak tych fragmentów miasta łączy się niero-
zerwalnie ze scenami z życia św. Dionizego, patrona Paryża. Z nimi wiążą się krajobrazy
miasta, ukazane w niewielkich jego fragmentach. Funkcja miasta wiąże się zatem w kontekście
klasztoru. Ideę kontekstu miasta w jego ścisłym związku z klasztorem św. Dionizego pod Pary-
żem. potwierdził mistrz miniatur Brewiarza Chateauroux (Chateauroux, Bibl. Mun. Ms. 2).
Jaąues Coen, zwany Mistrzem marszałka Boucikaut. Scena nauczania św. Dionizego ma
miejsce w okolicy podmiejskiej, w oddali rysują się wieże katedry Notre Damę i gęsta zabudo-
wa miasta. Bezpośrednio obok nauczającego Dionizego oraz jego uczniów. Eleutera i Rustyka,
malarz wymalował wzgórze. To Montmartre, gdzie miało miejsce męczeństwo świętych.
Tablicowe malarstwo, pozostające pod silnym wpływem niderlandzkich mistrzów XV w.,
również zachowało znaczenie miasta jako apoteozy świętych i kontekstu klasztoru, aranżu-
jącego życie religijne oraz ekonomiczne Paryża. W tej konwencji można rozumieć panoramę
Paryża, ukazaną przez anonimowego mistrza obrazu zwanego Pieta z Saint Germain-des-Pres
(Paryż, Luwr). Scena Zdjęcia z krzyża Chrystusa i opłakiwanie Syna w otoczeniu Marii
Magdaleny, Marii Salome i Marii, żony Kleofasa, sytuowane jest bezpośrednio na tle założenia
opactwa benedyktyńskiego nad Sekwaną Saint-des-Pres, wyraźnie określonego zabudową oraz
bramą klasztorną, wokół której poruszają się piesi i jeźdźcy. Sekwana oddziela klasztor od
Luwru, pałacu królewskiego, manifestującego władzę monarszą nad miastem i państwem.
Istnieje w panoramach miasta również drugi aspekt rozumienia tego rodzaju panoram jako
synonimu władzy feudalnej i tradycji monarchii francuskiej w utrwalaniu chrześcijaństwa,
czego przykładem jest Ukrzyżowanie Chrystusa, namalowany do Grand Chambre parlamentu
paryskiego, który wówczas miał swoją siedzibę w Palais de la Cite. zanim zbudowano odrębny
ratusz. Tablica zamówiona przez dwór królewski w połowie XV w. u mistrza pochodzenia
niderlandzkiego ukazuje pełną konwencję sceny religijnej usytuowanej na tle krajobrazu miasta
- Paryża, które identyfikuje sią w konkretnych budowlach, np. Hotel de Nesle, Palais de la
Cite. Budowle te swoim znaczeniem wiążą się z ukazanymi postaciami historycznymi, otacza-
jącymi Ukrzyżowanie. Są to: cesarz Karol Wielki, św. Donizy, król Ludwik Święty oraz
św. Jan Chrzciciel. Zatem miasto jest tutaj symbolem wielkości monarchii i pełni funkcję
miasta świętego.
Słowa kluczowe: miasto realne, krajobraz, Paryż, miasto-symboi, miasto-pałac.
Key words: real town, scenery, Paris, town-symbol, town-palace.
Mots clefs: vi 1 le reelle, paysage, Paris, ville-symbole, ville-palais.