DOI issue:
Komunikaty
DOI article:Gombin, Krzysztof: Uroczystości pogrzebowe w Warszawie po śmierco Eustachego i Marianny Potockich
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0485
KOMUNIKATY
481
części. Pierwsza z nich. zatytułowana Do Jaśnie Wielmoiney Jejmości Pani Kossa-
kowskiej Kasztelanowej Kamińskiej Slawney Wieku Naszego Heroiny, jest, co można
wywnioskować już z wymienionych słów, panegirykiem na cześć siostry Potockiego,
dwie pozostałe części, określone jako Naclgrobki* * * * * 6, złożone są z opisów katafalków
i swoistych literackich portretów-epitafiów zmarłych małżonków.
Opis samych uroczystości pogrzebowych możemy znaleźć w „Wiadomościach
Warszawskich”, w których 9 marca 1768 r. zamieszczono następującą notatkę:
„Ciało ś.p. Jmci P. Potockiego Generała niegdy Artylleryi W.X.Lit: w przeszłą
Niedzielę wieczorem [tzn. 6 III - K. G.] prywatnie do Kościoła Jchmciów X.X. Je-
zuitów tuteyszych Koronnych na około kirem czarnym obitego, oraz Cyframi i różne-
mi insygniami Woiennymi przyozdobionego zprowadziwszy, złożono oneż w bogatey
trumnie na wspaniałym, i rzadko widzianym pod rozwieszonym nad nim baldachi-
mem Katafalku na formalnych armatach wspierającym się, przy którym cztery okaza-
łe Kolumny z flint, pałaszów, szpad, i innego rodzaju broni misternie złożone stały,
prócz tego moździerze, kule i inne wszelkiey ammunicyi gatunki zaprezentowane
były od czoła wyżey namienionego Katafalku, który assystuiąca Artyllerya w znacz-
ney liczbie otaczała. Nazaiutrz przy rzęsistym świetle zwykle za Duszę zmarłego
Generała w przytomności Familii iego, oraz innego licznie zgromadzonego Państwa
zaczęły się odprawiać Suffragia, Xiążę Jmć Biskup Warmiński [Ignacy Krasicki -
K. G.] nayprzód Mszę świętą (pod czas którey Jmć X. Lachowski Kaznodzieja
J.K.MCI wyborne miał Kazanie) a po tym Kondukt Pontificaliter śpiewał. Podobnież
przez dzień wczorayszy i dzisieyszy ku ratowaniu Duszy tego w Bogu zeszłego Pana
kontynuowały się Suffragia”7.
Potwierdzeniem, a zarazem uzupełnieniem tego tekstu jest Mausolaeum Potoc-
kiego z panegiryku Abratowicza: „Ołtarz Marsowy między Sztandarami, Chorąg-
wiami etc. całą Armaturą w do góry kalibrowanym Półtrzecie Krzyża Złotego
w czerwonym Polu pod Namiotem przed Nim w Bagnetach i Flintach świece etc.
w Granatyerskiey czapce trupia głowa, Pod Krzyżem napis:
7 Martii 1768 Anno w Warszawie; Kazanie krótkie na pogrzebie J.W. Jegomości Pana Eusta-
chiego Potockiego Generała Artylerii W.X.Lit. tłumackiego, urzędówskiego etc. starosty Kawa-
lera Orderu Orła Białego iniane przez J. X. Lachowskiego Soc. Jesu Kaznodzieję J.K. Mci
Dnia 7 marca Roku 1768 w Warszawie w kościele XX. Jezuitów Koronnych; Łzy Marmurów
do Złotego Potoku Zpływające czyli Smutne Nadgrobki Zeszłych w Bogu ś. p. Jaśnie Wielmoż-
nych Eustachiego i Maryanny Potockich Generałów W.X.L. Zkoligowanym Załom J.W. Jeymości
Pani Katarzynie z Potockich na Twierdzy Zabłotowie y Bohorodczanach Kossakowskiej Kaszte-
lanowej Kamińskiej Poświęcone Z Przychylnej życzliwości Prześwietnemu Domowi y opisu
przez Antoniego Odrowąża Abratowicza V.G.L. w Warszawie 8 marca 1768 wyciśnione.
6 Naclgrobek ś.p. Jaśnie Wielmożnemu Jmci Panu Eustachiemu z. Złotego Potoku Potockie-
mu Generałowi Artylleryi W.X. Litewskiego urzędów skiemu, tłumackiemu etc. Staroście Die
2 Martii 1768 w Warszawie Zmarłemu Napisany; Nadgrobek S.P. Jaśnie Wielmoiney Jeymości
Pani Maryannie z Kątskich Potockiey Gener, Artyl. W.X.Litew. Die 27 Februarii W Dzień
Sobotni Nayświetszey Pannie poświęcony inaczey Die Saturni w Warszawie Zmarłey 1768
przypisany.
7 „Wiadomości Warszawskie” nr 20, 9 III 1768. Suplement.
481
części. Pierwsza z nich. zatytułowana Do Jaśnie Wielmoiney Jejmości Pani Kossa-
kowskiej Kasztelanowej Kamińskiej Slawney Wieku Naszego Heroiny, jest, co można
wywnioskować już z wymienionych słów, panegirykiem na cześć siostry Potockiego,
dwie pozostałe części, określone jako Naclgrobki* * * * * 6, złożone są z opisów katafalków
i swoistych literackich portretów-epitafiów zmarłych małżonków.
Opis samych uroczystości pogrzebowych możemy znaleźć w „Wiadomościach
Warszawskich”, w których 9 marca 1768 r. zamieszczono następującą notatkę:
„Ciało ś.p. Jmci P. Potockiego Generała niegdy Artylleryi W.X.Lit: w przeszłą
Niedzielę wieczorem [tzn. 6 III - K. G.] prywatnie do Kościoła Jchmciów X.X. Je-
zuitów tuteyszych Koronnych na około kirem czarnym obitego, oraz Cyframi i różne-
mi insygniami Woiennymi przyozdobionego zprowadziwszy, złożono oneż w bogatey
trumnie na wspaniałym, i rzadko widzianym pod rozwieszonym nad nim baldachi-
mem Katafalku na formalnych armatach wspierającym się, przy którym cztery okaza-
łe Kolumny z flint, pałaszów, szpad, i innego rodzaju broni misternie złożone stały,
prócz tego moździerze, kule i inne wszelkiey ammunicyi gatunki zaprezentowane
były od czoła wyżey namienionego Katafalku, który assystuiąca Artyllerya w znacz-
ney liczbie otaczała. Nazaiutrz przy rzęsistym świetle zwykle za Duszę zmarłego
Generała w przytomności Familii iego, oraz innego licznie zgromadzonego Państwa
zaczęły się odprawiać Suffragia, Xiążę Jmć Biskup Warmiński [Ignacy Krasicki -
K. G.] nayprzód Mszę świętą (pod czas którey Jmć X. Lachowski Kaznodzieja
J.K.MCI wyborne miał Kazanie) a po tym Kondukt Pontificaliter śpiewał. Podobnież
przez dzień wczorayszy i dzisieyszy ku ratowaniu Duszy tego w Bogu zeszłego Pana
kontynuowały się Suffragia”7.
Potwierdzeniem, a zarazem uzupełnieniem tego tekstu jest Mausolaeum Potoc-
kiego z panegiryku Abratowicza: „Ołtarz Marsowy między Sztandarami, Chorąg-
wiami etc. całą Armaturą w do góry kalibrowanym Półtrzecie Krzyża Złotego
w czerwonym Polu pod Namiotem przed Nim w Bagnetach i Flintach świece etc.
w Granatyerskiey czapce trupia głowa, Pod Krzyżem napis:
7 Martii 1768 Anno w Warszawie; Kazanie krótkie na pogrzebie J.W. Jegomości Pana Eusta-
chiego Potockiego Generała Artylerii W.X.Lit. tłumackiego, urzędówskiego etc. starosty Kawa-
lera Orderu Orła Białego iniane przez J. X. Lachowskiego Soc. Jesu Kaznodzieję J.K. Mci
Dnia 7 marca Roku 1768 w Warszawie w kościele XX. Jezuitów Koronnych; Łzy Marmurów
do Złotego Potoku Zpływające czyli Smutne Nadgrobki Zeszłych w Bogu ś. p. Jaśnie Wielmoż-
nych Eustachiego i Maryanny Potockich Generałów W.X.L. Zkoligowanym Załom J.W. Jeymości
Pani Katarzynie z Potockich na Twierdzy Zabłotowie y Bohorodczanach Kossakowskiej Kaszte-
lanowej Kamińskiej Poświęcone Z Przychylnej życzliwości Prześwietnemu Domowi y opisu
przez Antoniego Odrowąża Abratowicza V.G.L. w Warszawie 8 marca 1768 wyciśnione.
6 Naclgrobek ś.p. Jaśnie Wielmożnemu Jmci Panu Eustachiemu z. Złotego Potoku Potockie-
mu Generałowi Artylleryi W.X. Litewskiego urzędów skiemu, tłumackiemu etc. Staroście Die
2 Martii 1768 w Warszawie Zmarłemu Napisany; Nadgrobek S.P. Jaśnie Wielmoiney Jeymości
Pani Maryannie z Kątskich Potockiey Gener, Artyl. W.X.Litew. Die 27 Februarii W Dzień
Sobotni Nayświetszey Pannie poświęcony inaczey Die Saturni w Warszawie Zmarłey 1768
przypisany.
7 „Wiadomości Warszawskie” nr 20, 9 III 1768. Suplement.