DOI Heft:
Komunikaty
DOI Artikel:Zilinko, Roman: Stan badań nad twórczością Iwana Rutkowycza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0530
526
KOMUNIKATY
Archeologiczna Wystawa Stauropigialna z 1888 r. Właśnie one i ich pomysłodawcy
zapoczątkowali aktywną dyskusję na temat ukraińskiej sztuki religijnej i tym samym
jej badania1 *.
Postacią Iwana Rutkowycza zainteresowano się pod koniec XIX w., ale szersze
badania nad jego twórczością rozpoczynają się dopiero w XX w. Pierwszy Iwana
Rutkowycza wymienia Antoni Petruszewycz wskazując dokument Artykuły lub fund-
usze bractwa, gdzie pod rokiem 1695 Rutkowycz jest wpisany jako młodszy brat'.
W następnej swojej pracy Petruszewycz podaje znane mu sygnatury malarza na
ikonach w cerkwi pw. Podniesienia Krzyża w Wolicy Derewlańskiej. Są to dwa
przedstawienia na predelach - Maria Magdalena i objawiający się jej w postaci
ogrodnika Chrystus (Nolli me tangere), oraz drugie. Ofiara Abrahama, a także na
krzyżu procesyjnym (tylko data). Petruszewycz określa styl malarstwa Rutkowycza
jako bizantyński (chodzi tu bezpośrednio o kompozycję Nolli me tangere)3.
W latach dwudziestych, pracując u profesora Podlachy na Uniwersytecie Lwow-
skim nad doktoratem na temat „Ikonostas w wieku XVII na zachodnio-ukraińskim
terytorium etnograficznym w granicach dawnej Rzeczypospolitej Polskiej” do dzieł
Rutkowycza odwołuje się Jarosław Bohdan Konstatynowicz. W swojej pracy analizu-
je dwa ikonostasy wykonane przez Rutkowicza: z Wolicy Derewlańskiej4 i ze Skwa-
rzawy Nowej5. Ten ostatni jego zdaniem mógł pochodzić z Żółkwi, co zresztą zosta-
ło potwierdzone przez późniejszych badaczy. W omawianej części pracy Konstanty-
nowicz nie wymienia autorów ikonostasów. W jego zainteresowaniach badawczych
była tylko rekonstrukcja owych dzieł, chociaż naukowiec musiał wiedzieć o autor-
stwie Iwana Rutkowycza wspomnianych dwóch ikonostasów, ponieważ szczegółowo
opisując ikony znajdujące się w ikonostasach, wspomina również o napisach, czytel-
nych lub nieczytelnych6.
Nieco później do twórczości Iwana Rutkowycza w kontekście konserwacji ikono-
stasu z Wolicy Derewlańskiej pisał Mychajło Drahan7. Drahan opisuje stan zachowa-
O. R u d e n k o, Dyskusja nad recepcją historyczną ruskiej sztuki religijnej końca XIX
wieku w Galicji Wschodniej (wokół wystaw archeologicznych 1885 i 1888 roku), „Rocznik
Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów”, 2/2003, Lublin 2004, s. 109.
Stanowi badań nad sztuką cerkiewną ostatnio poświęcona jest praca W. Delugi Rozwój badań
naukowych nad sztuką cerkiewną na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Zachodnioukraińska sztu-
ka cerkiewna. Dzieła - Twórcy - Ośrodki - Techniki, Łańcut 2003, s. 74-82.
'A. 11 e t p y ni e b h i, CBonHan FajimiKO-PyccKan neronncb ci 1600 no 1700
roni, Lwów 1874, s. 382-383.
■'Tenże, JJonojweHnn ko cboahoh FannpKO-PyccKOH neronncn ci 1600 no 1700
roni H3naH0ń bo JlbBOBe 1874 rona, Lwów 1891, s. 419.
4J. B. Kon stan ty nowie z, Ikonostasy wieku XVII na zachodnionkraińskim
terytorium etnograficznym w granicach dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, t. I. Lwów 1929,
cz. I, s. 114-116 (kopia maszynopisu pracy doktorskiej znajduje się w Muzeum - Zamek
w Łańcucie).
5 Tamże, s. 119-121.
6 Tamże, s. 116, 121.
7 M. H p a r a h, Ikohoctbc Bonnrti JJepeBJim-icbKoi (3 npriBony pecraBpapij),
„MeTa”, nr 32, Lwów 1931.
KOMUNIKATY
Archeologiczna Wystawa Stauropigialna z 1888 r. Właśnie one i ich pomysłodawcy
zapoczątkowali aktywną dyskusję na temat ukraińskiej sztuki religijnej i tym samym
jej badania1 *.
Postacią Iwana Rutkowycza zainteresowano się pod koniec XIX w., ale szersze
badania nad jego twórczością rozpoczynają się dopiero w XX w. Pierwszy Iwana
Rutkowycza wymienia Antoni Petruszewycz wskazując dokument Artykuły lub fund-
usze bractwa, gdzie pod rokiem 1695 Rutkowycz jest wpisany jako młodszy brat'.
W następnej swojej pracy Petruszewycz podaje znane mu sygnatury malarza na
ikonach w cerkwi pw. Podniesienia Krzyża w Wolicy Derewlańskiej. Są to dwa
przedstawienia na predelach - Maria Magdalena i objawiający się jej w postaci
ogrodnika Chrystus (Nolli me tangere), oraz drugie. Ofiara Abrahama, a także na
krzyżu procesyjnym (tylko data). Petruszewycz określa styl malarstwa Rutkowycza
jako bizantyński (chodzi tu bezpośrednio o kompozycję Nolli me tangere)3.
W latach dwudziestych, pracując u profesora Podlachy na Uniwersytecie Lwow-
skim nad doktoratem na temat „Ikonostas w wieku XVII na zachodnio-ukraińskim
terytorium etnograficznym w granicach dawnej Rzeczypospolitej Polskiej” do dzieł
Rutkowycza odwołuje się Jarosław Bohdan Konstatynowicz. W swojej pracy analizu-
je dwa ikonostasy wykonane przez Rutkowicza: z Wolicy Derewlańskiej4 i ze Skwa-
rzawy Nowej5. Ten ostatni jego zdaniem mógł pochodzić z Żółkwi, co zresztą zosta-
ło potwierdzone przez późniejszych badaczy. W omawianej części pracy Konstanty-
nowicz nie wymienia autorów ikonostasów. W jego zainteresowaniach badawczych
była tylko rekonstrukcja owych dzieł, chociaż naukowiec musiał wiedzieć o autor-
stwie Iwana Rutkowycza wspomnianych dwóch ikonostasów, ponieważ szczegółowo
opisując ikony znajdujące się w ikonostasach, wspomina również o napisach, czytel-
nych lub nieczytelnych6.
Nieco później do twórczości Iwana Rutkowycza w kontekście konserwacji ikono-
stasu z Wolicy Derewlańskiej pisał Mychajło Drahan7. Drahan opisuje stan zachowa-
O. R u d e n k o, Dyskusja nad recepcją historyczną ruskiej sztuki religijnej końca XIX
wieku w Galicji Wschodniej (wokół wystaw archeologicznych 1885 i 1888 roku), „Rocznik
Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów”, 2/2003, Lublin 2004, s. 109.
Stanowi badań nad sztuką cerkiewną ostatnio poświęcona jest praca W. Delugi Rozwój badań
naukowych nad sztuką cerkiewną na przełomie XIX i XX wieku, [w:] Zachodnioukraińska sztu-
ka cerkiewna. Dzieła - Twórcy - Ośrodki - Techniki, Łańcut 2003, s. 74-82.
'A. 11 e t p y ni e b h i, CBonHan FajimiKO-PyccKan neronncb ci 1600 no 1700
roni, Lwów 1874, s. 382-383.
■'Tenże, JJonojweHnn ko cboahoh FannpKO-PyccKOH neronncn ci 1600 no 1700
roni H3naH0ń bo JlbBOBe 1874 rona, Lwów 1891, s. 419.
4J. B. Kon stan ty nowie z, Ikonostasy wieku XVII na zachodnionkraińskim
terytorium etnograficznym w granicach dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, t. I. Lwów 1929,
cz. I, s. 114-116 (kopia maszynopisu pracy doktorskiej znajduje się w Muzeum - Zamek
w Łańcucie).
5 Tamże, s. 119-121.
6 Tamże, s. 116, 121.
7 M. H p a r a h, Ikohoctbc Bonnrti JJepeBJim-icbKoi (3 npriBony pecraBpapij),
„MeTa”, nr 32, Lwów 1931.