DOI Heft:
Dyskusje
DOI Artikel:Lameński, Lechosław: Spojrzenie zza węgła: kilka uwag o kondycji sztuki sakralnej w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37085#0333
dyskusje
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LYIII, zeszyt 4 - 2010
LECHOSŁAW LAMEŃSKI
SPOJRZENIE ZZA WĘGŁA
KILKA UWAG O KONDYCJI SZTUKI SAKRALNEJ W POLSCE*
Gdybym miał swoją wypowiedź ograniczyć tylko do jednego zdania to zapewne
powiedziałbym mniej więcej tak: generalnie kondycja sztuki sakralnej w Polsce -
naturalnie chodzi mi o współczesną sztukę sakralną - jest zła, może nawet bardzo
zła, a powodów tego stanu rzeczy jest co najmniej kilka.
Z tak jednoznaczną i negatywną opinią z pewnością zgodziłoby się wiele osób,
choć bez wątpienia będą również wśród nas nie mniej liczni zwolennicy diametralnie
innej opcji: sztuka sakralna w Polsce ma się całkiem nieźle. Tymczasem wbrew
temu, co będą mówiły obie strony, jakie będą przedstawiać argumenty za i przeciw
głoszonym tezom, jedno jest niestety pewne, od dłuższego już czasu nabrzmiewa
problem tzw. wartościowej sztuki sakralnej we wnętrzach naszych świątyń. A prze-
cież sztuka sakralna to nie tylko najpopularniejsze malarstwo i rzeźba, to także
szalenie ważne rzemiosło artystyczne i naturalnie architektura, bez której w ogóle nie
można dyskutować o sztuce sakralnej, ponieważ to ona skupia w swoim wnętrzu, czy
wokół siebie, wszystkie pozostałe dzieła plastyczne.
Powiedziałem: od dłuższego już czasu mamy problem ze sztuką sakralną dobrej
jakości. Im jestem starszy, tym coraz częściej budzę się z głębokim przeświadcze-
niem, że całe zło na tym polu - jeżeli chodzi o malarstwo - zaczęło się w pierwszej
połowie XIX wieku. Wydaje mi się, że duża w tym niestety zasługa akademickiego
systemu nauczania (z jego nie do końca nowatorskimi zasadami), a zwłaszcza dwóch
grup artystycznych: niemieckich nazareńczyków (którzy rozpoczęli swoją działalność
w 1809 r.) oraz angielskich prerafaelitów (czynnych od jesieni 1848 r.). Członkowie
obu ugrupowań stawiali sobie za główny cel — o ironio - odrodzenie malarstwa
Niniejszy tekst został wygłoszony w ramach sympozjum naukowego pt.: Sztuka sakralna
XIX i XX wieku. Metodologia — wyniki — perspektywy, zorganizowanego przez Instytut Sztuk
Pięknych i Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, w dniach 5-7 października 2007 r.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LYIII, zeszyt 4 - 2010
LECHOSŁAW LAMEŃSKI
SPOJRZENIE ZZA WĘGŁA
KILKA UWAG O KONDYCJI SZTUKI SAKRALNEJ W POLSCE*
Gdybym miał swoją wypowiedź ograniczyć tylko do jednego zdania to zapewne
powiedziałbym mniej więcej tak: generalnie kondycja sztuki sakralnej w Polsce -
naturalnie chodzi mi o współczesną sztukę sakralną - jest zła, może nawet bardzo
zła, a powodów tego stanu rzeczy jest co najmniej kilka.
Z tak jednoznaczną i negatywną opinią z pewnością zgodziłoby się wiele osób,
choć bez wątpienia będą również wśród nas nie mniej liczni zwolennicy diametralnie
innej opcji: sztuka sakralna w Polsce ma się całkiem nieźle. Tymczasem wbrew
temu, co będą mówiły obie strony, jakie będą przedstawiać argumenty za i przeciw
głoszonym tezom, jedno jest niestety pewne, od dłuższego już czasu nabrzmiewa
problem tzw. wartościowej sztuki sakralnej we wnętrzach naszych świątyń. A prze-
cież sztuka sakralna to nie tylko najpopularniejsze malarstwo i rzeźba, to także
szalenie ważne rzemiosło artystyczne i naturalnie architektura, bez której w ogóle nie
można dyskutować o sztuce sakralnej, ponieważ to ona skupia w swoim wnętrzu, czy
wokół siebie, wszystkie pozostałe dzieła plastyczne.
Powiedziałem: od dłuższego już czasu mamy problem ze sztuką sakralną dobrej
jakości. Im jestem starszy, tym coraz częściej budzę się z głębokim przeświadcze-
niem, że całe zło na tym polu - jeżeli chodzi o malarstwo - zaczęło się w pierwszej
połowie XIX wieku. Wydaje mi się, że duża w tym niestety zasługa akademickiego
systemu nauczania (z jego nie do końca nowatorskimi zasadami), a zwłaszcza dwóch
grup artystycznych: niemieckich nazareńczyków (którzy rozpoczęli swoją działalność
w 1809 r.) oraz angielskich prerafaelitów (czynnych od jesieni 1848 r.). Członkowie
obu ugrupowań stawiali sobie za główny cel — o ironio - odrodzenie malarstwa
Niniejszy tekst został wygłoszony w ramach sympozjum naukowego pt.: Sztuka sakralna
XIX i XX wieku. Metodologia — wyniki — perspektywy, zorganizowanego przez Instytut Sztuk
Pięknych i Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, w dniach 5-7 października 2007 r.