DOI article:
Boczkowska, Anna: Dawid i Betsabe – Idea zwycięstwa i zbawienia w treściach nagrobka Kazimierza Jagiellończyka Wita Stwosza
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14539#0036
32
ANNA BOCZKOWSKA
17. Wit Stwosz, Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka,
kwatera z herbem Korony oraz postaciami Zbigniewa Oleśnickiego i Filipa Kallimacha
boków tumby obu nagrobków z podziałem na kwatery, w których wyrzeźbione zostały postacie „płaczków", podtrzy-
mujących tarcze z herbami Polski i jej ziem.
Na nagrobku Władysława Jagiełły w kwaterach z herbem Królestwa przedstawiony został arcybiskup gnieźnieński
i pierwszy prymas Mikołaj Trąba (1412-1422) oraz biskup krakowski i kanclerz Wojciech Jastrzębiec (1412-1423)85.
Obaj dostojnicy byli niewątpliwie współtwórcami programu ikonograficznego nagrobka. Władysław Jagiełło, rzadko i krótko
przebywający w Krakowie, powierzył im opiekę nad całością dzieła86.
Rysy postaci, podtrzymujących herb Królestwa na nagrobku Kazimierza Jagiellończyka, podobnie jak postaci dostoj-
ników na nagrobku Władysława Jagiełły, noszą charakter wybitnie portretowy (il. 17). Sądzić należy zatem, że — zgodnie
z życzeniem fundatorów: Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuskiej — w kwaterze tumby z wyobrażeniem herbu
Korony Wit Stwosz powtórzył koncepcję ikonograficzną kwater z herbem Korony z nagrobka króla Władysława Jagiełły.
Na uwagę zasługuje postać duchownego z piuską na głowie, znajdująca się po lewej stronie herbu Korony. Postać
ta winna być bowiem odpowiednikiem postaci arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąby, przedstawionego po lewej
stronie herbu Korony, w kwaterze strony południowej na nagrobku Władysława Jagiełły. Kim jest więc duchowny
z nagrobka Kazimierza Jagiellończyka?
Wydaje się, że należy zwrócić uwagę na jednego z najbliższych doradców króla Kazimierza Jagiellończyka, arcy-
biskupa gnieźnieńskiego Zbigniewa Oleśnickiego (1430-1493). Po uzyskaniu stopnia bakałarza, a następnie magistra sztuk
wyzwolonych na Akademii Krakowskiej, Zbigniew Oleśnicki rozpoczął pracę w kancelarii Kazimierza Jagiellończyka jako
pisarz (1451-1469). sekretarz (1470). wielki sekretarz (1472). W roku 1472 został mianowany przez króla podkanclerzym
(1472-1476). Był między innymi przy królu podczas wyprawy śląskiej, zakończonej spotkaniem trzech monarchów (1474):
Kazimierza Jagiellończyka, Władysława Jagiellończyka i Macieja Korwina. W 1478 г., w związku z narastającym zagro-
żeniem ze strony zakonu krzyżackiego, który dążył przy pomocy Macieja Korwina do zbrojnego odzyskania Prus, król
mianował go zastępcą starosty generalnego Prus Królewskich Ścibora Bażyńskiego. Jako królewski namiestnik zwołał do
85 K. Estreicher, Grobowiec Władysława Jagiełły, „Rocznik Krakowski", XXXIII. 1953, z. 1. s. 162.
86 S. Mossakowski, Kiedy powstała tumba Władysława Jagiełły'.', |w:] Ars Auro Prior. Studia Ioanni Białostocki
sexagenerio dicata. Warszawa 1981, s. 230. przypisy 54, 55.
ANNA BOCZKOWSKA
17. Wit Stwosz, Nagrobek Kazimierza Jagiellończyka,
kwatera z herbem Korony oraz postaciami Zbigniewa Oleśnickiego i Filipa Kallimacha
boków tumby obu nagrobków z podziałem na kwatery, w których wyrzeźbione zostały postacie „płaczków", podtrzy-
mujących tarcze z herbami Polski i jej ziem.
Na nagrobku Władysława Jagiełły w kwaterach z herbem Królestwa przedstawiony został arcybiskup gnieźnieński
i pierwszy prymas Mikołaj Trąba (1412-1422) oraz biskup krakowski i kanclerz Wojciech Jastrzębiec (1412-1423)85.
Obaj dostojnicy byli niewątpliwie współtwórcami programu ikonograficznego nagrobka. Władysław Jagiełło, rzadko i krótko
przebywający w Krakowie, powierzył im opiekę nad całością dzieła86.
Rysy postaci, podtrzymujących herb Królestwa na nagrobku Kazimierza Jagiellończyka, podobnie jak postaci dostoj-
ników na nagrobku Władysława Jagiełły, noszą charakter wybitnie portretowy (il. 17). Sądzić należy zatem, że — zgodnie
z życzeniem fundatorów: Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuskiej — w kwaterze tumby z wyobrażeniem herbu
Korony Wit Stwosz powtórzył koncepcję ikonograficzną kwater z herbem Korony z nagrobka króla Władysława Jagiełły.
Na uwagę zasługuje postać duchownego z piuską na głowie, znajdująca się po lewej stronie herbu Korony. Postać
ta winna być bowiem odpowiednikiem postaci arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąby, przedstawionego po lewej
stronie herbu Korony, w kwaterze strony południowej na nagrobku Władysława Jagiełły. Kim jest więc duchowny
z nagrobka Kazimierza Jagiellończyka?
Wydaje się, że należy zwrócić uwagę na jednego z najbliższych doradców króla Kazimierza Jagiellończyka, arcy-
biskupa gnieźnieńskiego Zbigniewa Oleśnickiego (1430-1493). Po uzyskaniu stopnia bakałarza, a następnie magistra sztuk
wyzwolonych na Akademii Krakowskiej, Zbigniew Oleśnicki rozpoczął pracę w kancelarii Kazimierza Jagiellończyka jako
pisarz (1451-1469). sekretarz (1470). wielki sekretarz (1472). W roku 1472 został mianowany przez króla podkanclerzym
(1472-1476). Był między innymi przy królu podczas wyprawy śląskiej, zakończonej spotkaniem trzech monarchów (1474):
Kazimierza Jagiellończyka, Władysława Jagiellończyka i Macieja Korwina. W 1478 г., w związku z narastającym zagro-
żeniem ze strony zakonu krzyżackiego, który dążył przy pomocy Macieja Korwina do zbrojnego odzyskania Prus, król
mianował go zastępcą starosty generalnego Prus Królewskich Ścibora Bażyńskiego. Jako królewski namiestnik zwołał do
85 K. Estreicher, Grobowiec Władysława Jagiełły, „Rocznik Krakowski", XXXIII. 1953, z. 1. s. 162.
86 S. Mossakowski, Kiedy powstała tumba Władysława Jagiełły'.', |w:] Ars Auro Prior. Studia Ioanni Białostocki
sexagenerio dicata. Warszawa 1981, s. 230. przypisy 54, 55.