Dotychczasową historię można streścić następująco:
1962 - odkrycie świątyni. Kiedy Polskiej Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej (obecnie
Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej) powierzono zadanie rekonstrukcji świątyni królo-
wej Hatszepsut w Deir el-Bahari, profesor Michałowski polecił usunięcie usypiska na południe
od świątyni. Nikt, łącznie z nim, nie spodziewał się, że pod zwałami gruzu, między dwiema już
znanymi świątyniami (Mentuhotepa i Hatszepsut) mogłaby się pomieścić jeszcze jedna, domi-
nująca nad nimi - świątynia Totmesa III (1479-1425 p.n.e.), pasierba i następcy Hatszepsut (il. 1).
1962-1967 “ wykopaliska. Przez sześć sezonów kilkuset robotników, nadzorowanych przez
polskich architektów i archeologów (w tym profesor Jadwigę Lipińską), usuwało gruz i piach,
odsłaniając fragmenty posadzki, bębny kolumn, dolne partie ścian i tysiące fragmentów poli-
chromowanych reliefów wapiennych i piaskowcowych, które niegdyś tworzyły ściany, odrzwia
i architrawy świątyni. Prócz tego wiele rzeźb, stel, obiektów wotywnych itp., ustawianych
w świątyni w całym okresie jej istnienia. Znalezione fragmenty przewożono do specjalnie
zbudowanego w pobliżu magazynu - ok. 5000 większych fragmentów i całych bloków oraz
dziesiątki tysięcy drobnych kawałeczków kamienia (il. 2).
ii. il fig. 1
Świątynia Totmesa III
w Deir el-Bahari
I Tempie of Tuthmosis III
at Deir el-Bahari
fot. I photo Jadwiga Lipińska