DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0179
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Emilia Ziółkowska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń; PISnSŚ
Podróże naukowe polskich architektów
do Europy Zachodniej w XIX wieku
Podróże naukowe podejmowane przez artystów
stanowią jedno z najbardziej znamiennych zja-
wisk społeczno-kulturowych, zwłaszcza w epoce
nowożytnej. W tradycji zdobywania artystyczne-
go zawodu leżał bowiem zwyczaj peregrynowania
do ważnych ośrodków nauki i sztuki dla poznania
dziedzictwa kulturowego państw europejskich, co
w XIX wieku znacznie ułatwiały dobrze skomu-
nikowane i rozwinięte drogi kolejowe. Wprawdzie
wielopłaszczyznowa problematyka artystycznych
migracji cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem
badaczy, niemniej jednak losy podróżujących archi-
tektów i różne aspekty owych wędrówek nie zostały
dotychczas należycie przeanalizowane.1
1 W dotychczasowej literaturze przedmiotu sporo uwa-
gi poświęcono złożonemu obrazowi wędrówek artystów od
czasów nowożytnych po współczesność oraz interpretacji me-
tafor, odnoszących się do pojęcia podróży, m.in. w publika-
cjach będących pokłosiem sesji naukowych, zorganizowanych
w ciągu ostatnich kilku lat: Krasny, Ziarkowski (2009); Ka-
sperowicz, Jaźwierski, Pastwa (2010). Z kolei w ramach badań
nad poszczególnymi środowiskami architektów i rozwojem
kształcenia architektonicznego w XIX stuleciu, podejmowa-
no zagadnienia związane z zagranicznymi studiami Polaków.
Najistotniejsze wnioski na ten temat opublikowali m.in.: Kra-
kowski (1990: 115-130); Omilanowska (2004: 351-370);
Omilanowska (2007: 93-100); Purchla (1988: 117-136);
Purchla (1991: 9-21).
Grono architektów-Polaków, którzy przez pe-
wien okres swego życia działali na terenie Europy
Zachodniej, było stosunkowo liczne, stanowiąc
doniosły wkład w kształtowanie rozwoju kultury
własnego, jak i obcych krajów. Zagranicznym wy-
prawom towarzyszyły rozmaite motywacje, wśród
których najczęstsze to: dążenie do zdobycia lub po-
głębienia wiedzy i praktyki, potrzeba realizowania
ambicji i rozwijania zainteresowań artystycznych,
poszukiwanie inspiracji, chęć poznania spuścizny
artystycznej innych państw lub wreszcie prozaiczna
konieczność zarabiania na życie.
W XIX stuleciu uległ zmianie sposób uzyskiwa-
nia kwalifikacji zawodowych. Choć ciągle jeszcze
na ziemiach polskich działało wielu specjalistów,
którzy w tradycyjny sposób zdobywali swoje umie-
jętności, praktykując w pracowni znanego architek-
ta i zdając egzaminy budowlane przed komisjami
urzędniczymi, to w kolejnych dekadach normą
stało się gruntowne wykształcenie akademickie,
poparte dyplomem oraz uzupełniane artystyczny-
mi podróżami i stażem u któregoś z autorytetów
w dziedzinie architektury.2
2 Omilanowska (2007: 93).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Emilia Ziółkowska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń; PISnSŚ
Podróże naukowe polskich architektów
do Europy Zachodniej w XIX wieku
Podróże naukowe podejmowane przez artystów
stanowią jedno z najbardziej znamiennych zja-
wisk społeczno-kulturowych, zwłaszcza w epoce
nowożytnej. W tradycji zdobywania artystyczne-
go zawodu leżał bowiem zwyczaj peregrynowania
do ważnych ośrodków nauki i sztuki dla poznania
dziedzictwa kulturowego państw europejskich, co
w XIX wieku znacznie ułatwiały dobrze skomu-
nikowane i rozwinięte drogi kolejowe. Wprawdzie
wielopłaszczyznowa problematyka artystycznych
migracji cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem
badaczy, niemniej jednak losy podróżujących archi-
tektów i różne aspekty owych wędrówek nie zostały
dotychczas należycie przeanalizowane.1
1 W dotychczasowej literaturze przedmiotu sporo uwa-
gi poświęcono złożonemu obrazowi wędrówek artystów od
czasów nowożytnych po współczesność oraz interpretacji me-
tafor, odnoszących się do pojęcia podróży, m.in. w publika-
cjach będących pokłosiem sesji naukowych, zorganizowanych
w ciągu ostatnich kilku lat: Krasny, Ziarkowski (2009); Ka-
sperowicz, Jaźwierski, Pastwa (2010). Z kolei w ramach badań
nad poszczególnymi środowiskami architektów i rozwojem
kształcenia architektonicznego w XIX stuleciu, podejmowa-
no zagadnienia związane z zagranicznymi studiami Polaków.
Najistotniejsze wnioski na ten temat opublikowali m.in.: Kra-
kowski (1990: 115-130); Omilanowska (2004: 351-370);
Omilanowska (2007: 93-100); Purchla (1988: 117-136);
Purchla (1991: 9-21).
Grono architektów-Polaków, którzy przez pe-
wien okres swego życia działali na terenie Europy
Zachodniej, było stosunkowo liczne, stanowiąc
doniosły wkład w kształtowanie rozwoju kultury
własnego, jak i obcych krajów. Zagranicznym wy-
prawom towarzyszyły rozmaite motywacje, wśród
których najczęstsze to: dążenie do zdobycia lub po-
głębienia wiedzy i praktyki, potrzeba realizowania
ambicji i rozwijania zainteresowań artystycznych,
poszukiwanie inspiracji, chęć poznania spuścizny
artystycznej innych państw lub wreszcie prozaiczna
konieczność zarabiania na życie.
W XIX stuleciu uległ zmianie sposób uzyskiwa-
nia kwalifikacji zawodowych. Choć ciągle jeszcze
na ziemiach polskich działało wielu specjalistów,
którzy w tradycyjny sposób zdobywali swoje umie-
jętności, praktykując w pracowni znanego architek-
ta i zdając egzaminy budowlane przed komisjami
urzędniczymi, to w kolejnych dekadach normą
stało się gruntowne wykształcenie akademickie,
poparte dyplomem oraz uzupełniane artystyczny-
mi podróżami i stażem u któregoś z autorytetów
w dziedzinie architektury.2
2 Omilanowska (2007: 93).