DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0182
178
Emilia Ziółkowska
II. 3. Portret Adama Idźkowskiego, rycina Bronisława Puca
na podstawie wzoru Józefa Buchbindera, wg Tygodnik
Ilustrowany (1879: 369)
podobnie jak pisarzy, uczonych czy amatorów sztu-
ki, przyciągała przede wszystkim szczególna atmos-
fera Wiecznego Miasta, w którego starożytnym, jak
i nowożytnym dziedzictwie szukano natchnienia.
Zafascynowany pamiątkami przeszłości, a zwłasz-
cza architekturą antyczną, Adam Idźkowski wska-
zywał na inne jeszcze walory pobytu nad Tybrem,
podkreślając, że właśnie tam „korzysta się ze zbioru
całego świata artystów i uczonych cudzoziemców,
którzy chętnie nawzajem udzielając sobie i wiado-
mości i krytyki, są najmocniejszą sprężyną postępu
doskonałości, i tu właśnie wśród doświadczenia swej
ręki, artysta daleko bardziej zwiększa jej dzielność
przez doskonalenie duszy ciągłymi rozumowania-
mi i coraz delikatniejszym smakiem”.14 Dla kolejnej
generacji twórców, działających w drugiej poło-
wie XIX stulecia, Rzym w porównaniu z innymi
europejskimi ośrodkami naukowymi nie stanowił
już najważniejszego punktu na trasie naukowych
peregrynacji, co wynikało głównie z braku wysoko
cenionej uczelni o profilu technicznym i autoryte-
14 Idźkowski (1827: 244).
tów w lokalnym środowisku, cieszących się takim
poważaniem, jak twórcy działający we Francji czy
Niemczech.
Rolę Rzymu jako artystycznego centrum świata
przejął w XIX wieku Paryż, atrakcyjny zwłaszcza
dla rozpoczynających działalność architektów, szu-
kających nie tylko możliwości pogłębienia studiów,
ale i szerszych kontaktów zawodowych. Ciągły roz-
wój życia kulturalno-naukowego nadał wówczas
miastu wysokie znaczenie, wysuwając je na czoło-
wą pozycję w skali europejskiej. Co więcej, stolica
Francji przeżywała w owym czasie okres intensyw-
nego rozkwitu urbanistyczno-architektonicznego,
stając się na długie dekady synonimem nowocze-
snej metropolii.15 Jak donosił sprawozdawca „Roz-
maitości Literackich”: „Od dawna już tylu Polaków
nie było w Paryżu, ale zarazem nigdy w takim celu,
jak teraz. Kilku zaledwie ubiega się za błyskotka-
mi najpolerowniejszego świata. Reszta, bez różnicy
stanów i bez względu na dochody, z jednakowym
zapałem przykłada się do nauk”.16 Nie bez znaczenia
pozostaje także fakt, że Paryż stanowił rewelacyjną
bazę wypadową dla długotrwałych wypraw do wie-
lu zakątków Europy.
Studia architektoniczne oferowało wówczas kil-
ka paryskich uczelni o profilu artystycznym, tzn.
Akademia Sztuk Pięknych, oraz technicznym, jak:
Szkoła Politechniczna, Szkoła Dróg i Mostów oraz
Centralna Szkoła Sztuk i Rzemiosł.17 Ogromnym
uznaniem cieszyły się studia na Wydziale Architek-
tury renomowanej Ecole des Beaux Arts, mogącej się
poszczycić kadrą znakomitych dydaktyków w oso-
bach m.in. Henriego Labroustea (1801-1875) czy
Eugenea Viollet-le-Duca (1814-1879).18 Jednym
z absolwentów tej uczelni, który rozpoczął naukę
w 1817 roku, został Adolf Schuch (1792-1880).19
Po studiach w Paryżu kontynuował edukacyjną
wędrówkę, odwiedzając Mediolan i Florencję, by
w roku 1824 powrócić do Warszawy i objąć posadę
budowniczego miasta. Wkrótce powołany został
na członka najważniejszego organu służb technicz-
nych Królestwa Polskiego - Rady Budowniczej, zaś
15 Hitchcock (1970: 75-96).
16 Rozmaitości Literackie (1827: 111).
17 Krótka charakterystyka wymienionych uczelni w: Prze-
wodnik (1860: 104-106, 143-150, 168-174); Konarska
(1986: 61, 69-78, 86-87). Więcej informacji o programie
dydaktycznym Akademii Sztuk Pięknych i Politechniki zob.:
Krakowski (1990: 116-118).
18 Krakowski (1990: 117-119).
19 Biogram Schucha: Świątek (1995-1996: 14-15); Łoza
(1954: 275).
Emilia Ziółkowska
II. 3. Portret Adama Idźkowskiego, rycina Bronisława Puca
na podstawie wzoru Józefa Buchbindera, wg Tygodnik
Ilustrowany (1879: 369)
podobnie jak pisarzy, uczonych czy amatorów sztu-
ki, przyciągała przede wszystkim szczególna atmos-
fera Wiecznego Miasta, w którego starożytnym, jak
i nowożytnym dziedzictwie szukano natchnienia.
Zafascynowany pamiątkami przeszłości, a zwłasz-
cza architekturą antyczną, Adam Idźkowski wska-
zywał na inne jeszcze walory pobytu nad Tybrem,
podkreślając, że właśnie tam „korzysta się ze zbioru
całego świata artystów i uczonych cudzoziemców,
którzy chętnie nawzajem udzielając sobie i wiado-
mości i krytyki, są najmocniejszą sprężyną postępu
doskonałości, i tu właśnie wśród doświadczenia swej
ręki, artysta daleko bardziej zwiększa jej dzielność
przez doskonalenie duszy ciągłymi rozumowania-
mi i coraz delikatniejszym smakiem”.14 Dla kolejnej
generacji twórców, działających w drugiej poło-
wie XIX stulecia, Rzym w porównaniu z innymi
europejskimi ośrodkami naukowymi nie stanowił
już najważniejszego punktu na trasie naukowych
peregrynacji, co wynikało głównie z braku wysoko
cenionej uczelni o profilu technicznym i autoryte-
14 Idźkowski (1827: 244).
tów w lokalnym środowisku, cieszących się takim
poważaniem, jak twórcy działający we Francji czy
Niemczech.
Rolę Rzymu jako artystycznego centrum świata
przejął w XIX wieku Paryż, atrakcyjny zwłaszcza
dla rozpoczynających działalność architektów, szu-
kających nie tylko możliwości pogłębienia studiów,
ale i szerszych kontaktów zawodowych. Ciągły roz-
wój życia kulturalno-naukowego nadał wówczas
miastu wysokie znaczenie, wysuwając je na czoło-
wą pozycję w skali europejskiej. Co więcej, stolica
Francji przeżywała w owym czasie okres intensyw-
nego rozkwitu urbanistyczno-architektonicznego,
stając się na długie dekady synonimem nowocze-
snej metropolii.15 Jak donosił sprawozdawca „Roz-
maitości Literackich”: „Od dawna już tylu Polaków
nie było w Paryżu, ale zarazem nigdy w takim celu,
jak teraz. Kilku zaledwie ubiega się za błyskotka-
mi najpolerowniejszego świata. Reszta, bez różnicy
stanów i bez względu na dochody, z jednakowym
zapałem przykłada się do nauk”.16 Nie bez znaczenia
pozostaje także fakt, że Paryż stanowił rewelacyjną
bazę wypadową dla długotrwałych wypraw do wie-
lu zakątków Europy.
Studia architektoniczne oferowało wówczas kil-
ka paryskich uczelni o profilu artystycznym, tzn.
Akademia Sztuk Pięknych, oraz technicznym, jak:
Szkoła Politechniczna, Szkoła Dróg i Mostów oraz
Centralna Szkoła Sztuk i Rzemiosł.17 Ogromnym
uznaniem cieszyły się studia na Wydziale Architek-
tury renomowanej Ecole des Beaux Arts, mogącej się
poszczycić kadrą znakomitych dydaktyków w oso-
bach m.in. Henriego Labroustea (1801-1875) czy
Eugenea Viollet-le-Duca (1814-1879).18 Jednym
z absolwentów tej uczelni, który rozpoczął naukę
w 1817 roku, został Adolf Schuch (1792-1880).19
Po studiach w Paryżu kontynuował edukacyjną
wędrówkę, odwiedzając Mediolan i Florencję, by
w roku 1824 powrócić do Warszawy i objąć posadę
budowniczego miasta. Wkrótce powołany został
na członka najważniejszego organu służb technicz-
nych Królestwa Polskiego - Rady Budowniczej, zaś
15 Hitchcock (1970: 75-96).
16 Rozmaitości Literackie (1827: 111).
17 Krótka charakterystyka wymienionych uczelni w: Prze-
wodnik (1860: 104-106, 143-150, 168-174); Konarska
(1986: 61, 69-78, 86-87). Więcej informacji o programie
dydaktycznym Akademii Sztuk Pięknych i Politechniki zob.:
Krakowski (1990: 116-118).
18 Krakowski (1990: 117-119).
19 Biogram Schucha: Świątek (1995-1996: 14-15); Łoza
(1954: 275).