DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0262
258
Ewa Ziembińska
w 1969 w Beaulieu-sur-Mer, małym miasteczku na
południu Francji.
Sara Lipska i Adrianna Górska około 1928 roku
zrealizowały wspólnie projekt renowacji domu Bar-
bary Harrison (później Harrison-Wescott; 1904-
1977), wydawcy literatury amerykańskiej we Francji
(Harrison of Paris) w podparyskim Rambouillet.19
Lipska projektowała wnętrza, a Górska przebudo-
wę domu pod względem architektonicznym. Sama
Barbara Harrison spędziła w domu niewiele czasu;
gdy w 1935 roku wyszła za mąż, powróciła do No-
wego Jorku.
Z pewnością artystki miały okazję spotkać się
wcześniej. Obie były emigrantkami z Polski, miesz-
kającymi na Montparnassie, obracały się w kręgach
francuskiej awangardy, a także miały liczne kon-
takty zawodowe i towarzyskie z rosyjską emigracją.
Dzieliła je różnica wieku, blisko jedno pokolenie.
Gdy zaczęły współpracować, Lipska miała już
na swoim koncie wiele sukcesów i kilka aranżacji
wnętrz w Paryżu, zaś Górska zaczynała „wchodzić”
na paryski rynek. Dziś z ich wspólnego projektu nie
pozostało wiele. W czasie II wojny światowej dom
zamieszkiwali niemieccy żołnierze aż do momentu,
kiedy został częściowo zbombardowany. Bryła ze-
wnętrzna zachowała jednak dawny wygląd. Jednak
po kolejnej przeprowadzonej renowacji dziś trudno
odnaleźć ślady tego, co zrobiły polskie artystki. Ich
wspólną realizację możemy poznać dzięki zacho-
wanym archiwalnym, czarno-białym fotografiom
wykonanym przez Therese Bonney, należącym do
kolekcji Cooper-Hewitt Museum (National Design
Museum) w Nowym Jorku.20 Amerykańska foto-
grafka miała w zwyczaju dość szczegółowo opisy-
wać na odwrocie odbitek, co uwiecznia na kliszy.
Z tych opisów dowiadujemy się m.in. o kolorystyce
wnętrz zaprojektowanych przez Lipską oraz o ro-
dzaju użytych przez nią materiałów.
Dom Barbary Harrison wcześniej był domem
farmera posiadającym zabudowania gospodarcze.
Projektantki dawną stodołę zaaranżowały na pokój
dzienny, jadalnię oraz użytkowe poddasze. Szcze-
gólnie interesującym wydaje się być wystrój trzech
łazienek. Podłogi i ściany znajdującej się na dole
19 Bonney (2002).
20 Fotografie Therese Bonney - Home of Miss Barbara
Harrison, Rambouillet, Renovation of former farmhouse. Ar-
chitect: Adrienne Górska; interior decoration: Lipska, Archi-
wum Therese Bonney w Cooper-Hewitt Museum (National
Design Museum) w Nowym Jorku. Za tę informację dziękuję
Pani prof. Claire Bonney-Briillmann.
zostały pokryte pomarańczowymi, żółtymi i złoty-
mi mozaikami z elementami miedzianych reliefów.
Wannę obudowano mozaiką w kontrastującym
z resztą przestrzeni kolorze niebieskim. Jedna z ła-
zienek na piętrze nawiązywała do stylistyki obra-
zów Raoula Dufy. Jej ściany od podłogi do samego
sufitu zostały pokryte muralami z motywami dżun-
gli i dzikich zwierząt. Przestrzeń kolejnej z łazienek,
a właściwie - ze względu na jej wielkość - powinno
się raczej zastosować określenie pokoju kąpielowe-
go, wypełniało grube, przemysłowe szkło, którym
obłożono podłogę i ściany. W tym materiale, w po-
łączeniu z polerowanym aluminium, wykonano
wannę i szafkę umywalkową. W kontraście do luk-
susowych, bogato zdobionych łazienek, sypialnie
posiadały skromny wystrój, utrzymane były w sty-
lu funkcjonalizmu lat 20., w którym dominowały
proste meble. Łóżko w jednej z nich wbudowane
zostało w drewnianą konstrukcję, składającą się ze
stolików nocnych umieszczonych w ramie zapiec-
ka. Kolor ścian, a także drewna, z którego wyko-
nano meble (bladocytrynowy), oraz dekoracyjne,
plisowane zasłony z żółtej organdyny posłużyły
Therese Bonney do określenia wnętrza jako „żółta
sypialnia”.
Poddasze Lipska zaaranżowała na przestrzeń
dzienną, loftowy bar oraz bibliotekę. We wnętrzach
wyeksponowano drewniany, belkowany strop.
Wstawiono dwa duże okna, które nie tylko oświe-
tlały wnętrza, ale także dawały widok na ogród.
Według opisu Bonney, ściany miały płowo-żółty
kolor, kominek wykonany został z dębu i surowych
cegieł. Sofy i krzesła o prostych kształtach tapice-
rowano mięsistymi tkaninami w kolorze beżowym
i zielonym. Na podłodze leżał dywan w ostrym
odcieniu żółci. Drewniany bar pomalowany został
na niebiesko. Przy nim stały wysokie stołki barowe,
których siedziska tapicerowano niebieskim mate-
riałem i czerwoną skórą. Regały z książkami w czę-
ści bibliotecznej zostały umieszczone w ścianach,
jako wąskie, długie półki. We wnętrzu dominował
kolor lawendowy. W centrum pomieszczenia stał
długi, drewniany stół z blatem pokrytym miedzią.
Całe poddasze oświetlały świetliki/tuby, charakte-
rystyczne dla twórczości Górskiej, często spotyka-
ne w jej projektach sal kinowych. Obu artystkom
we wspólnej realizacji udało się połączyć w spójną
całość wiele charakterystycznych dla swojej twór-
czości elementów.
Przebudowa i aranżacja wnętrz domu Barbary
Harrisom w podparyskim Rambouillet została opi-
Ewa Ziembińska
w 1969 w Beaulieu-sur-Mer, małym miasteczku na
południu Francji.
Sara Lipska i Adrianna Górska około 1928 roku
zrealizowały wspólnie projekt renowacji domu Bar-
bary Harrison (później Harrison-Wescott; 1904-
1977), wydawcy literatury amerykańskiej we Francji
(Harrison of Paris) w podparyskim Rambouillet.19
Lipska projektowała wnętrza, a Górska przebudo-
wę domu pod względem architektonicznym. Sama
Barbara Harrison spędziła w domu niewiele czasu;
gdy w 1935 roku wyszła za mąż, powróciła do No-
wego Jorku.
Z pewnością artystki miały okazję spotkać się
wcześniej. Obie były emigrantkami z Polski, miesz-
kającymi na Montparnassie, obracały się w kręgach
francuskiej awangardy, a także miały liczne kon-
takty zawodowe i towarzyskie z rosyjską emigracją.
Dzieliła je różnica wieku, blisko jedno pokolenie.
Gdy zaczęły współpracować, Lipska miała już
na swoim koncie wiele sukcesów i kilka aranżacji
wnętrz w Paryżu, zaś Górska zaczynała „wchodzić”
na paryski rynek. Dziś z ich wspólnego projektu nie
pozostało wiele. W czasie II wojny światowej dom
zamieszkiwali niemieccy żołnierze aż do momentu,
kiedy został częściowo zbombardowany. Bryła ze-
wnętrzna zachowała jednak dawny wygląd. Jednak
po kolejnej przeprowadzonej renowacji dziś trudno
odnaleźć ślady tego, co zrobiły polskie artystki. Ich
wspólną realizację możemy poznać dzięki zacho-
wanym archiwalnym, czarno-białym fotografiom
wykonanym przez Therese Bonney, należącym do
kolekcji Cooper-Hewitt Museum (National Design
Museum) w Nowym Jorku.20 Amerykańska foto-
grafka miała w zwyczaju dość szczegółowo opisy-
wać na odwrocie odbitek, co uwiecznia na kliszy.
Z tych opisów dowiadujemy się m.in. o kolorystyce
wnętrz zaprojektowanych przez Lipską oraz o ro-
dzaju użytych przez nią materiałów.
Dom Barbary Harrison wcześniej był domem
farmera posiadającym zabudowania gospodarcze.
Projektantki dawną stodołę zaaranżowały na pokój
dzienny, jadalnię oraz użytkowe poddasze. Szcze-
gólnie interesującym wydaje się być wystrój trzech
łazienek. Podłogi i ściany znajdującej się na dole
19 Bonney (2002).
20 Fotografie Therese Bonney - Home of Miss Barbara
Harrison, Rambouillet, Renovation of former farmhouse. Ar-
chitect: Adrienne Górska; interior decoration: Lipska, Archi-
wum Therese Bonney w Cooper-Hewitt Museum (National
Design Museum) w Nowym Jorku. Za tę informację dziękuję
Pani prof. Claire Bonney-Briillmann.
zostały pokryte pomarańczowymi, żółtymi i złoty-
mi mozaikami z elementami miedzianych reliefów.
Wannę obudowano mozaiką w kontrastującym
z resztą przestrzeni kolorze niebieskim. Jedna z ła-
zienek na piętrze nawiązywała do stylistyki obra-
zów Raoula Dufy. Jej ściany od podłogi do samego
sufitu zostały pokryte muralami z motywami dżun-
gli i dzikich zwierząt. Przestrzeń kolejnej z łazienek,
a właściwie - ze względu na jej wielkość - powinno
się raczej zastosować określenie pokoju kąpielowe-
go, wypełniało grube, przemysłowe szkło, którym
obłożono podłogę i ściany. W tym materiale, w po-
łączeniu z polerowanym aluminium, wykonano
wannę i szafkę umywalkową. W kontraście do luk-
susowych, bogato zdobionych łazienek, sypialnie
posiadały skromny wystrój, utrzymane były w sty-
lu funkcjonalizmu lat 20., w którym dominowały
proste meble. Łóżko w jednej z nich wbudowane
zostało w drewnianą konstrukcję, składającą się ze
stolików nocnych umieszczonych w ramie zapiec-
ka. Kolor ścian, a także drewna, z którego wyko-
nano meble (bladocytrynowy), oraz dekoracyjne,
plisowane zasłony z żółtej organdyny posłużyły
Therese Bonney do określenia wnętrza jako „żółta
sypialnia”.
Poddasze Lipska zaaranżowała na przestrzeń
dzienną, loftowy bar oraz bibliotekę. We wnętrzach
wyeksponowano drewniany, belkowany strop.
Wstawiono dwa duże okna, które nie tylko oświe-
tlały wnętrza, ale także dawały widok na ogród.
Według opisu Bonney, ściany miały płowo-żółty
kolor, kominek wykonany został z dębu i surowych
cegieł. Sofy i krzesła o prostych kształtach tapice-
rowano mięsistymi tkaninami w kolorze beżowym
i zielonym. Na podłodze leżał dywan w ostrym
odcieniu żółci. Drewniany bar pomalowany został
na niebiesko. Przy nim stały wysokie stołki barowe,
których siedziska tapicerowano niebieskim mate-
riałem i czerwoną skórą. Regały z książkami w czę-
ści bibliotecznej zostały umieszczone w ścianach,
jako wąskie, długie półki. We wnętrzu dominował
kolor lawendowy. W centrum pomieszczenia stał
długi, drewniany stół z blatem pokrytym miedzią.
Całe poddasze oświetlały świetliki/tuby, charakte-
rystyczne dla twórczości Górskiej, często spotyka-
ne w jej projektach sal kinowych. Obu artystkom
we wspólnej realizacji udało się połączyć w spójną
całość wiele charakterystycznych dla swojej twór-
czości elementów.
Przebudowa i aranżacja wnętrz domu Barbary
Harrisom w podparyskim Rambouillet została opi-