Malinowski, Jerzy [Bearb.]: Polsky i rosyjscy artyści i architekci w koloniach artystycznych zagranicą i na emigracji politycznej 1815 - 1990 (Sztuka Europy Wschodniej / The Art of Eastern Europe, Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata [u.a.], 2015)

378

Tadeusz Barucki


II. 3.
Augustów, Dom Turystyczny,
1938, proj. M. Nowicki
(współpraca S. Nowicka
i W. Stokowski), fot. T. Barucki


II. 4.
M. Nowicki, projekt
powojennej odbudowy
centrum Warszawy

z Puszczą Lasek. Tam dużo projektował dla miej-
scowego Zakładu dla Ociemniałych, z czego zreali-
zowana została jedynie wejściowa portiernia. Dla
najbardziej interesującego elementu tego zespołu
- kaplicy o nowatorskiej, „grzybkowej” konstruk-
cji (również niestety nie zrealizowanej) - nadeśle
jeszcze makietę wykonaną już w USA.
Po upadku Powstania Warszawskiego Maciej
Nowicki znalazł się wraz z wieloma uchodźcami
- również swymi studentami - na Podhalu. Tu,
w Zakopanem - po przejściu frontu - organizuje
pracownię, gdzie rodzi się jego pierwsza koncepcja
odbudowy Warszawy. Wezwany do tego miasta,
w ramach Biura Odbudowy Stolicy (BOS), w tzw.
dyskusyjnej Pracowni Wilanowskiej, przygotował

swoje propozycje dla centrum Warszawy (il. 4).
Wybiegały one daleko w przyszłość i w warunkach
zniszczonej stolicy były trudne do zrealizowania.
Mimo że pozostały w większości jedynie na papie-
rze, należy docenić jego wizję nowoczesnego mia-
sta, widzianego jako forma w skali urbanistycznej,
z jego niedostrzeganymi dotąd fragmentami, jak
zakola Wisły i jej charakterystyczna skarpa, w któ-
rą wpisany został amfiteatr i dominujący nad nim
gmach parlamentu (il. 5) z równie nowatorską
konstrukcją jego przekrycia. Maciej Nowicki opra-
cował też cały system budynków administracyjno-
-handlowych dla zabudowy centrum Warszawy, ale
przedmiotem jego zainteresowania była również
wizja nowej wsi polskiej, którą - wraz ze szczegó-