DOI Artikel:
Skowron, Ryszard: Wawel w okresie Wolnego Miasta Krakowa
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19897#0049
5. Wawel, dziedziniec zewnętrzny. Wikarówka (nr 160), rysunek Józefa Brodowskiego, 1821.
MHMK (fot. S. Kolowca)
królewskich w latach 1803—1806 (w ten sposób
zabudowano niewielkie podwórko między rezy-
dencją koniuszego a Grodem). Rok 1821 jako da-
tę wyburzenia Grodu podaje Kazimierz Girtler,
który był naocznym świadkiem tych prac, a ich
przebieg przedstawił następująco: „Aby uniknąć
rąbania cegły po cegle, całą facjatę podcięto od
dołu i podcinano, aż póki niebezpieczeństwem wy-
padku nie groziła; aż u blanków założono liny
i za te ciągnąc, szarpiąc, mur mocowano, aż padł
z ogromnym łoskotem [...] I tak runęła owa histo-
ryczna kamienica w moich oczach [...] a zwaliska
zalegały przystęp do pałacu zamkowego" 33.
W roku 1817 Senat wystawił na licytację zruj-
nowane, murowane domy nr 154 (zajmowany
przez faryniarki) i 155 (dozorcy zamku)34, poło-
żone na zachód od Wikarówki, oraz dwa domy
burgra-biów nr 162 i 163 (fig. 3) stojące naprze-
ciw zachodniej fasady katedry 35. Wystawione na
sprzedaż domy nie znalazły nabywców. Licytację
powtórzono w roku 1819 informując, że mogą być
rozebrane przez przyszłych właścicieli. Wartość
pierwszego z nich oszacowano na 2679 złp, dru-
giego na 4271 złp36. Dom nr 155 wkrótce został
rozebrany, a budynek z numerem 154 stał je-
szcze w 1824 roku, najprawdopodobniej wybu-
rzony został na początku lat trzydziestych 37.
Nabywcy nie znalazły również oba domy bur-
,grabiów. Dopiero gwałtownie postępujące ni-
szczenie budynków zmusiło Senat do podjęcia de-
cyzji o ich zniesieniu. Nastąpiło to po raporcie
Bogumiła Trennera i Augusta Plasquede'a, w któ-
rym informowali: „nie tylko ściany zawaliły się,
ale i reszta murów głównych, znacznie poryso-
wanymi będąc, grozi upadkiem prędkim. Gdy dom
■ten bez pokrycia od dawnych czasów zaniedba-
ny i do zburzenia po kilka razy opiniowany, do-
tąd w swym niebezpiecznym i oszpecającym
wjazd na zamek stanie pozostaje"38. Oba domy
rozebrano na przełomie lat 1820 i 1821.
33 G i r 11 e r, o. c, 1, s. 235. Wydawcy wspomnień
Z. Jabłoński i J. Staszel uznali, że Girtler błędnie za-
pisał to wydarzenie pod 1821 r. i w przyp. 27, s. 235,
podali datę wyburzenia — ok. 1817.
34 „Gazeta Krakowska" 1817, dod. do nru 76.
35 Ibidem.
38 „Gazeta Krakowska" 1819, nr 40, 63, 70, 74.
37 Demel, o. c, s. 372 (fig. 4), 377—379.
38 AP Kraków, BM 22, nr 801.
45
MHMK (fot. S. Kolowca)
królewskich w latach 1803—1806 (w ten sposób
zabudowano niewielkie podwórko między rezy-
dencją koniuszego a Grodem). Rok 1821 jako da-
tę wyburzenia Grodu podaje Kazimierz Girtler,
który był naocznym świadkiem tych prac, a ich
przebieg przedstawił następująco: „Aby uniknąć
rąbania cegły po cegle, całą facjatę podcięto od
dołu i podcinano, aż póki niebezpieczeństwem wy-
padku nie groziła; aż u blanków założono liny
i za te ciągnąc, szarpiąc, mur mocowano, aż padł
z ogromnym łoskotem [...] I tak runęła owa histo-
ryczna kamienica w moich oczach [...] a zwaliska
zalegały przystęp do pałacu zamkowego" 33.
W roku 1817 Senat wystawił na licytację zruj-
nowane, murowane domy nr 154 (zajmowany
przez faryniarki) i 155 (dozorcy zamku)34, poło-
żone na zachód od Wikarówki, oraz dwa domy
burgra-biów nr 162 i 163 (fig. 3) stojące naprze-
ciw zachodniej fasady katedry 35. Wystawione na
sprzedaż domy nie znalazły nabywców. Licytację
powtórzono w roku 1819 informując, że mogą być
rozebrane przez przyszłych właścicieli. Wartość
pierwszego z nich oszacowano na 2679 złp, dru-
giego na 4271 złp36. Dom nr 155 wkrótce został
rozebrany, a budynek z numerem 154 stał je-
szcze w 1824 roku, najprawdopodobniej wybu-
rzony został na początku lat trzydziestych 37.
Nabywcy nie znalazły również oba domy bur-
,grabiów. Dopiero gwałtownie postępujące ni-
szczenie budynków zmusiło Senat do podjęcia de-
cyzji o ich zniesieniu. Nastąpiło to po raporcie
Bogumiła Trennera i Augusta Plasquede'a, w któ-
rym informowali: „nie tylko ściany zawaliły się,
ale i reszta murów głównych, znacznie poryso-
wanymi będąc, grozi upadkiem prędkim. Gdy dom
■ten bez pokrycia od dawnych czasów zaniedba-
ny i do zburzenia po kilka razy opiniowany, do-
tąd w swym niebezpiecznym i oszpecającym
wjazd na zamek stanie pozostaje"38. Oba domy
rozebrano na przełomie lat 1820 i 1821.
33 G i r 11 e r, o. c, 1, s. 235. Wydawcy wspomnień
Z. Jabłoński i J. Staszel uznali, że Girtler błędnie za-
pisał to wydarzenie pod 1821 r. i w przyp. 27, s. 235,
podali datę wyburzenia — ok. 1817.
34 „Gazeta Krakowska" 1817, dod. do nru 76.
35 Ibidem.
38 „Gazeta Krakowska" 1819, nr 40, 63, 70, 74.
37 Demel, o. c, s. 372 (fig. 4), 377—379.
38 AP Kraków, BM 22, nr 801.
45