Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Studia Waweliana — 3.1994

DOI article:
Skowron, Ryszard: Wawel w okresie Wolnego Miasta Krakowa
DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.19897#0058

DWork-Logo
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
• * 0i

królów polskich. W maju Senat, wzorując się na
Komitecie Budowy Pomnika Tadeusza Kościusz-
ki, powołał Komitet Reparacji Zamku Krakow-
skiego 80 (zwany też Komitetem trudniącym się
Budową Zamku Krakowskiego (fig. 12), Komite-
tem do Podźwignienia Budowy Zamku Krakow-
skiego), którego głównym zadaniem było opra-
cowanie projektu i nadzorowanie prac restaura-
cyjnych oraz zbieranie składek81. Na prezesa

Komitetu powołano Artura Potockiego, ale nie 001«tViVa z a IHKH >!t•»uKYd\>Hta)i

wziął on udziału w ani jednym jego posiedzeniu

i w rzeczywistości pracami kierował jego za- •*» ' S/.j~~ą ./,~r,,,^^, ^...^^/^„.-.„^.^^^

stępca — Maciej Rembowski. W skład Komitetu >' y ■

wchodzili m. in.: Henryk Dembiński, Ludwik •c~~~,~y,^ jLal**^,^_____■^hć^j

Morsztyn, Franciszek Paszkowski, Feliks Rad- ' *t~f*f**~***m/.m^ą, 4***..-**

wanski, Florian Straszewski, Aleksy Wężyk, Jo- ^^jl^U^CuA ^m^ZZZZZ?

zef Wodzicki, Wincenty Wolff i Józef Załuski.
O pomoc w zbieraniu składek na terenie Króle-
stwa Polskiego zwrócono się do Adama Czarto-
ryskiego, Michała Korwin Kochanowskiego, Ju-
liana Niemcewicza i Stanisława Zamoyskiego.

10 lipca 1830 roku wydali oni w Warszawie JZdOt Z^dt^j£^ZZ Za- Tzlu^^

odezwę wzywającą do zbierania funduszy: „Sza- "- '*yjf Ż3£f2£

nowni Rodacy! Zamek krakowski, okazałe nie- _/__ Z- ,<£*r~JLj,_n^ZZtZ^ti™( H

gdyś Piastów i Jagiełłów mieszkanie, po wytrzy- C'jL , x «fc«f—.-..„.w aJ&£> ofeui..

maniu rozmaitych losu kolei, zagrożony jest te- ,. ...... ■ J~->..;.., .■(■.

raz zupełnym upadkiem i gdyby mu runąć do- • " ''^'fyfc—-, ^/jU

puszczono zasypałby gruzami święte groby krolow . . —^ ^^^Zę, v
i bohaterów naszych. W zamiarze dżwignienia "^"^ZĘ^^a'

i ocalenia tej nader szacownej, świetnego niegdyś , _

bytu narodowego pamiątki Senat Wolnego Mia-
sta Krakowa [...] wezwał niżej podpisanych do 12 Blankiet urzędowy Komitetu Reparacji Zamku
zbierania w Królestwie Polskim dobrowolnych Krakowskiego. AP Kraków

składek"82. Dzięki pomocy Edwarda Raczyńskie-
go, Tytusa Działyńskiego i Antoniego Rembow-
skiego w listopadzie zbiórką składek objęto zabór

pruski oraz Wołyń, gdzie akcją kierował Alfons Na zamówienie Komitetu litograf Piotr Wysz-
Grocholski. W ten sposób po raz pierwszy w dzie- kowski odbił 400 egzemplarzy arkuszy składko-
jach kultury polskiej ze składek społeczeństwa wych, które zdobił widok zamku wykonany
miała zostać odnowiona najcenniejsza pamiątka według rysunku Jana Nepomucena Głowackie-
narodowa 83. go (fig. 13)84. Arkusze służyły do sporządzenia

80 Komitet powołano na posiedzeniu Senatu 11 maja
1830 — AP Kraków, WMK IV-17, nr obrad 1281.

81 Działalność Komitetu zwięźle przedstawili:
Frycz, o. c, s. 53—59, oraz Borowiejska-Bir-
kenmajerowa, D e m e 1, o. c, s. 115—116. W Ar-
chiwum Państwowym w Krakowie zachowała się od-
rębna wiązka akt dotyczących Komitetu, WMK 564:
Akta Komitetu Reparacji Zamku Krakowskiego. Wiele
dokumentów rozproszonych jest w innych działach
WMK, np. 111-20, W-17-21, V-148. Autor wraz z Elżbie-
tą Neugebauer przygotowuje do wydania Akta Komi-
tetu w ramach serii wawelskiej: Źródła do Dziejów
Wawelu.

82 AP Kraków, WMK 564, Akta Komitetu..., s. 107—

108.

83 Wcześniejsza ogólnopolska akcja zbierania skła-
dek na kopiec Tadeusza Kościuszki miała inny cel. Ze
składek społeczeństwa przede wszystkim niemieckiego,
ale również i polskiego od 1817 r. odnawiano zamek
w Malborku, zob. B. S c h m i d, Die Wiederherstellung
der Marienburg, Kónigsburg 1934.

84 Arkusz składkowy z litografią zamku odnalazł
S. Tomkowicz i opublikował w Atlasie planów..., tab. 21,
a jej wykonanie przypisał Issakowskiemu (Wawel, 1,
s. 394). Tomkowicz najprawdopodobniej popełnił błąd
w swoich notatkach, gdyż arkusz składkowy zdobił wi-

54
 
Annotationen