DOI article:
Górska, Hanna: Restauracja katedry na Wawelu przez Sławomira Odrzywolskiego na przełomie XIX i XX wieku
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19897#0129
2. Widok Wawelu od północy, przed 1895. Bibl. Jag., Zbiory Graficzne (fot. S. Cudek)
skie, ugruntowane w czasie odbytej w rok póź- kami Odrzywolskiego, jest dobrym przykładem
niej podróży po Francji, w czasie której zwiedzał współpracy historyka z architektem, w której wy-
zabytki odrestaurowane przez Viollet-le-Duca12. niku dokonano konfrontacji materiałów źródło-
Koncepcja odbudowy zamku Pierrefond, którego wych z odkryciami archeologicznymi,
średniowieczny charakter odtworzono na podsta- Rysunki obejmowały całościowe i częściowe
wie reliktów, materiałów archiwalnych, a przede przekroje architektoniczne, zdejmowane na róż-
wszystkim doskonałej znajomości średniowiecznej nych wysokościach (fig. 3—5), detale architekto-
architektury, umożliwiającej projektowanie „kre- niczne i rzeźbiarskie oraz elementy wyposażenia
acji retrospektywnych" 13 na podstawie analogii, wnętrza. Zaznaczając usytuowanie odkrytych de-
stała się konserwatorskim credo Odrzywolskiego, tali architekt próbował, często nader trafnie, zin-
któremu starał się być wierny również w prak- terpretować funkcję, jaką pierwotnie pełniły,
tyce. Sporządzane przez niego w trakcie badań szkice
Projekt restauracji katedry poprzedził Odrzy- i notatki przechowuje — jako tzw. Notatnik wa-
welski kwerendą archiwalną 14 oraz gruntowny- welski — Muzeum Architektury we Wrocławiu 11.
ttii badaniami obiektu, przeprowadzonymi w la- Prowadzone przez Odrzywolskiego metodą od-
tach 1886—1888 i uzupełnianymi w trakcie prac krywek badania wątku murów pozwoliły na usta-
konserwatorskich. Plonem ich było około 40 ta- lenie materiału budowlanego użytego w poszcze-
blic rysunkowych 15, stanowiących nie tylko punkt gólnych częściach budowli, a równocześnie służyć
Wyjścia dla wytycznych konserwatorskich, lecz miały jako wskazówka co do tworzywa w trak-
również cenny materiał dla badaczy dziejów ka- cie restauracji uszkodzonych fragmentów,
tedry. Doniosłość przeprowadzonej inwentaryza- Wśród wielu sukcesów badawczych Odrzywol-
cji obrazuje wydana w roku 1900 monografia Ta- skiego wymienić należy m. in. odkrycie romań-
deusza Wojciechowskiego poświęcona średnio- skiej płyty z ornamentem plecionkowym, relik-
wiecznej katedrze, której obraz wyłonił się w wy- tów późnoromańskiego muru w krypcie pod ka-
niku badań16. Publikacja ta, wzbogacona rysun- plicą Wazów, pozostałości łuków przyporowych,
12 S. Odrzywolski, Notatki z podróży po Fran-
cji (Czasopismo Techniczne Krakowskie, 3: 1882, s. 140).
13 Por. Y. Bottineau, Notre-Dame de Paris et la
Sainte-Chapelle, Paris 1966, s. 82.
14 Spraw. KBHS, 6: 1900, s. XXIII; T. Wojcie-
chowski, Kościół katedralny w Krakowie, Kraków
1900, s. 8.
15 Rysunki inwentaryzacyjne katedry wawelskiej,
wykonane przez Odrzywolskiego w latach 1886—88, Te-
ka Odrzywolskiego, AP Kraków, Zbiory Kartograficzne.
"Wojciechowski, o. c.
17 Notatnik wawelski S. Odrzywolskiego, Muzeum
Architektury we Wrocławiu, nr inw. Illb, 267.
125
skie, ugruntowane w czasie odbytej w rok póź- kami Odrzywolskiego, jest dobrym przykładem
niej podróży po Francji, w czasie której zwiedzał współpracy historyka z architektem, w której wy-
zabytki odrestaurowane przez Viollet-le-Duca12. niku dokonano konfrontacji materiałów źródło-
Koncepcja odbudowy zamku Pierrefond, którego wych z odkryciami archeologicznymi,
średniowieczny charakter odtworzono na podsta- Rysunki obejmowały całościowe i częściowe
wie reliktów, materiałów archiwalnych, a przede przekroje architektoniczne, zdejmowane na róż-
wszystkim doskonałej znajomości średniowiecznej nych wysokościach (fig. 3—5), detale architekto-
architektury, umożliwiającej projektowanie „kre- niczne i rzeźbiarskie oraz elementy wyposażenia
acji retrospektywnych" 13 na podstawie analogii, wnętrza. Zaznaczając usytuowanie odkrytych de-
stała się konserwatorskim credo Odrzywolskiego, tali architekt próbował, często nader trafnie, zin-
któremu starał się być wierny również w prak- terpretować funkcję, jaką pierwotnie pełniły,
tyce. Sporządzane przez niego w trakcie badań szkice
Projekt restauracji katedry poprzedził Odrzy- i notatki przechowuje — jako tzw. Notatnik wa-
welski kwerendą archiwalną 14 oraz gruntowny- welski — Muzeum Architektury we Wrocławiu 11.
ttii badaniami obiektu, przeprowadzonymi w la- Prowadzone przez Odrzywolskiego metodą od-
tach 1886—1888 i uzupełnianymi w trakcie prac krywek badania wątku murów pozwoliły na usta-
konserwatorskich. Plonem ich było około 40 ta- lenie materiału budowlanego użytego w poszcze-
blic rysunkowych 15, stanowiących nie tylko punkt gólnych częściach budowli, a równocześnie służyć
Wyjścia dla wytycznych konserwatorskich, lecz miały jako wskazówka co do tworzywa w trak-
również cenny materiał dla badaczy dziejów ka- cie restauracji uszkodzonych fragmentów,
tedry. Doniosłość przeprowadzonej inwentaryza- Wśród wielu sukcesów badawczych Odrzywol-
cji obrazuje wydana w roku 1900 monografia Ta- skiego wymienić należy m. in. odkrycie romań-
deusza Wojciechowskiego poświęcona średnio- skiej płyty z ornamentem plecionkowym, relik-
wiecznej katedrze, której obraz wyłonił się w wy- tów późnoromańskiego muru w krypcie pod ka-
niku badań16. Publikacja ta, wzbogacona rysun- plicą Wazów, pozostałości łuków przyporowych,
12 S. Odrzywolski, Notatki z podróży po Fran-
cji (Czasopismo Techniczne Krakowskie, 3: 1882, s. 140).
13 Por. Y. Bottineau, Notre-Dame de Paris et la
Sainte-Chapelle, Paris 1966, s. 82.
14 Spraw. KBHS, 6: 1900, s. XXIII; T. Wojcie-
chowski, Kościół katedralny w Krakowie, Kraków
1900, s. 8.
15 Rysunki inwentaryzacyjne katedry wawelskiej,
wykonane przez Odrzywolskiego w latach 1886—88, Te-
ka Odrzywolskiego, AP Kraków, Zbiory Kartograficzne.
"Wojciechowski, o. c.
17 Notatnik wawelski S. Odrzywolskiego, Muzeum
Architektury we Wrocławiu, nr inw. Illb, 267.
125