DOI Artikel:
Górska, Hanna: Restauracja katedry na Wawelu przez Sławomira Odrzywolskiego na przełomie XIX i XX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19897#0132
. Mj*> ttfi.
-i—'ć/*^
6. Sławomir Odrzywolski, projekt restauracji katedry na Wawelu,
widok od południowego zachodu, 1892 (wg „Architekt", 2:1901)
koncepcje szczegółowe, dotyczące m. in. zmian
istniejącego systemu konstrukcyjnego, grawito-
wały zdecydowanie ku metodzie purystycznej. Ilu-
stracją owych koncepcji były pierwsze projekty
restauracji wykonane przez Odrzywolskiego w la-
tach 1888—1892 23, w których drastycznym posu-
nięciem było planowane obniżenie barokowego
ambitu w celu przywrócenia pierwotnego układu
bazylikowego części prezbiterialnej (fig. 6). Na
rysunkach odtworzono gotycki system przyporo-
wy wraz z charakterstyczną dla gotyku za-
chodnioeuropejskiego dekoracją architektoniczną.
Umieszczona na stromym dachu prezbiterium igli-
ca, której wysmukłość i ażur wzmocnić miały
wertykalizm budowli, wzorowana była na pro-
jektach Viollet-le-Duca i Lassusa. Średniowieczny
charakter bryły podkreślała kalenica grzebienio-
wa oraz nowy hełm wieży Srebrnych Dzwonów,
wzorowany na wyższej wieży krakowskiego ko-
ścioła Mariackiego. Odrzywolski odtworzył go na
podstawie zachowanych dawnych widoków Wa-
welu, a zwłaszcza miedziorytu Meriana-Vischera
z około 1620 roku24. Nowy hełm — początkowo
w wersji nawiązującej do pierwotnej funkcji zam-
kowej baszty obronnej — projektował architekt
również dla wieży Zygmuntowskiej23 (fig. 7, 8).
23 Projekty Odrzywolskiego dotyczące restauracji ka-
tedry, m. in. Archiwum Zamku Królewskiego na Wa-
welu oraz Teka Odrzywolskiego, AP Kraków, Zbiory
Kartograficzne.
24 Por. też: A. Essenwein, Die mittelalterlichen
Kunstdenkmale der Stadt Krakau, Leipzig 1859; Wawel.
Atlas planów, widoków i zdjęć architektonicznych
z XVII, XVIII i XIX wieku, wyd. S. Tomkowicz
(Teka GKGZ, 4: 1908).
25 H. Górska, Wieża Zygmuntowska katedry wa-
welskiej i jej restauracja pod koniec XIX w. (Ochrona
Zabytków, 41: 1988).
128
-i—'ć/*^
6. Sławomir Odrzywolski, projekt restauracji katedry na Wawelu,
widok od południowego zachodu, 1892 (wg „Architekt", 2:1901)
koncepcje szczegółowe, dotyczące m. in. zmian
istniejącego systemu konstrukcyjnego, grawito-
wały zdecydowanie ku metodzie purystycznej. Ilu-
stracją owych koncepcji były pierwsze projekty
restauracji wykonane przez Odrzywolskiego w la-
tach 1888—1892 23, w których drastycznym posu-
nięciem było planowane obniżenie barokowego
ambitu w celu przywrócenia pierwotnego układu
bazylikowego części prezbiterialnej (fig. 6). Na
rysunkach odtworzono gotycki system przyporo-
wy wraz z charakterstyczną dla gotyku za-
chodnioeuropejskiego dekoracją architektoniczną.
Umieszczona na stromym dachu prezbiterium igli-
ca, której wysmukłość i ażur wzmocnić miały
wertykalizm budowli, wzorowana była na pro-
jektach Viollet-le-Duca i Lassusa. Średniowieczny
charakter bryły podkreślała kalenica grzebienio-
wa oraz nowy hełm wieży Srebrnych Dzwonów,
wzorowany na wyższej wieży krakowskiego ko-
ścioła Mariackiego. Odrzywolski odtworzył go na
podstawie zachowanych dawnych widoków Wa-
welu, a zwłaszcza miedziorytu Meriana-Vischera
z około 1620 roku24. Nowy hełm — początkowo
w wersji nawiązującej do pierwotnej funkcji zam-
kowej baszty obronnej — projektował architekt
również dla wieży Zygmuntowskiej23 (fig. 7, 8).
23 Projekty Odrzywolskiego dotyczące restauracji ka-
tedry, m. in. Archiwum Zamku Królewskiego na Wa-
welu oraz Teka Odrzywolskiego, AP Kraków, Zbiory
Kartograficzne.
24 Por. też: A. Essenwein, Die mittelalterlichen
Kunstdenkmale der Stadt Krakau, Leipzig 1859; Wawel.
Atlas planów, widoków i zdjęć architektonicznych
z XVII, XVIII i XIX wieku, wyd. S. Tomkowicz
(Teka GKGZ, 4: 1908).
25 H. Górska, Wieża Zygmuntowska katedry wa-
welskiej i jej restauracja pod koniec XIX w. (Ochrona
Zabytków, 41: 1988).
128