DOI Artikel:
Nowacki, Dariusz: Skarbiec katedry na Wawelu w XIX wieku - zarys problematyki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19897#0176
3. Zabytki archeologiczne w skarbcu krakowskim,
drzeworyt wg rys. L. Łepkowskiego (wg Zabytki archeologiczne..., s. 185;
reprod. S. Michta)
torów sprawiła, że do dziś utrzymują się okre-
ślenia w rodzaju: „dyptyk po królowej Jadwi-
dze" 16, „kielich Strzempińskiego" (fig. 2) 11, „bur-
sztynowy pucharek wykonany własnoręcznie
przez Zygmunta III" 18, „sepet z kaplicy Zygmun-
towskiej" 19, „krzyżyk Zygmunta Augusta, po
Annie Jagiellonce"20. Zjawisko to nie osiągnęło
jednak tak monstrualnych rozmiarów, jak w przy-
padku skarbca jasnogórskiego, który dopiero
w drugim dziesięcioleciu naszego wieku otrzymał
przewodnik Stanisława Turczyńskiego oparty na
naukowych podstawach 21.
Badawcze zainteresowanie wawelskim skarb-
cem wzmogło się około połowy XIX wieku
(fig. 3), kiedy to obok prac o charakterze staro-
żytniczym i dewocyjnym22 pojawiły się repro-
dukcje najważniejszych relikwii (np. litografia
Stanisława Czernego według rys. Aleksandra
Płonczyńskiego z 1852) (fig. 4)23 oraz studia o wa-
lorach naukowych — przede wszystkim obszerna
16 Zob. przyp. 3.
17 W. Eliasz-Radzikowski, Kraków dawny
i dzisiejszy, Kraków 1902, s. 399; L. Bekę, Sondronyzo-
mdncos dtvosmuvek, Budapest 1980, s. 93—94, il. 96
(wcześniejsza literatura).
18 Sztuka dworu Wazów..., s. 61, poz. 94, il. 34; zob.
przyp. 5.
19 KZSP, s. 113.
° Przeździecki, Rastawiecki, o.a, Seria
Pierwsza, Warszawa—Paryż 1853—1855, tabl. 32 (G);
Wawel, katedra, zamek, biskupstwo, Kraków 1881, s.
106; J. Bryl, O katedrze na Wawelu, jej arcydziełach
i pamiątkach oraz wspomnieniach historycznych, które
się z niemi łączą, Kraków 1896, s. 202; KZSP, s. 114;
Rożek, Skarbiec..., il. 38—39.
21 S. Turczyński, Przewodnik po skarbcu jasno-
górskim, Częstochowa 1926.
22 Prace, począwszy od w. XVII, skupiały się przede
wszystkim na relikwiach przechowywanych w skarbcu
— zob. m. in.: A. Liszewski, Sacratissimarum reli-
ąuiarum..., Cracoviae 1613; B. Chmielowski, Nowe
Ateny albo akademia wszelkiej scencji pełna, oprać.
M .i J. J. Lipscy, wyd. 2, Kraków 1968, s. 40, 360,
362; A. Grabowski, Kraków i jego okolice, wyd.
II—VI (1830—1900), passim; F. M. Sobieszczański,
Wiadomości historyczne o sztukach pięknych w dawnej
Polsce, 1, Warszawa 1847, s. 163; 2, s. 305—306, 311; Za-
bytki archeologiczne w skarbcu krakowskim („Tygod-
nik Ilustrowany", 15: 1867, nr 395 z 20 IV, s. 185—187);
Wawel. Katedra..., s. 97—112, 118—119; Święte pamiątki
Krakowa, wyd. A. Napierkowski, Kraków 1883,
s. 12—13, 18; Bryl, o.c, s. 191—207; Eliasz-Radzi-
kowski, o. c, s. 391—402.
23 55,8 X 61,7 cm; egz. w ZK na Wawelu, nr inw.
172
drzeworyt wg rys. L. Łepkowskiego (wg Zabytki archeologiczne..., s. 185;
reprod. S. Michta)
torów sprawiła, że do dziś utrzymują się okre-
ślenia w rodzaju: „dyptyk po królowej Jadwi-
dze" 16, „kielich Strzempińskiego" (fig. 2) 11, „bur-
sztynowy pucharek wykonany własnoręcznie
przez Zygmunta III" 18, „sepet z kaplicy Zygmun-
towskiej" 19, „krzyżyk Zygmunta Augusta, po
Annie Jagiellonce"20. Zjawisko to nie osiągnęło
jednak tak monstrualnych rozmiarów, jak w przy-
padku skarbca jasnogórskiego, który dopiero
w drugim dziesięcioleciu naszego wieku otrzymał
przewodnik Stanisława Turczyńskiego oparty na
naukowych podstawach 21.
Badawcze zainteresowanie wawelskim skarb-
cem wzmogło się około połowy XIX wieku
(fig. 3), kiedy to obok prac o charakterze staro-
żytniczym i dewocyjnym22 pojawiły się repro-
dukcje najważniejszych relikwii (np. litografia
Stanisława Czernego według rys. Aleksandra
Płonczyńskiego z 1852) (fig. 4)23 oraz studia o wa-
lorach naukowych — przede wszystkim obszerna
16 Zob. przyp. 3.
17 W. Eliasz-Radzikowski, Kraków dawny
i dzisiejszy, Kraków 1902, s. 399; L. Bekę, Sondronyzo-
mdncos dtvosmuvek, Budapest 1980, s. 93—94, il. 96
(wcześniejsza literatura).
18 Sztuka dworu Wazów..., s. 61, poz. 94, il. 34; zob.
przyp. 5.
19 KZSP, s. 113.
° Przeździecki, Rastawiecki, o.a, Seria
Pierwsza, Warszawa—Paryż 1853—1855, tabl. 32 (G);
Wawel, katedra, zamek, biskupstwo, Kraków 1881, s.
106; J. Bryl, O katedrze na Wawelu, jej arcydziełach
i pamiątkach oraz wspomnieniach historycznych, które
się z niemi łączą, Kraków 1896, s. 202; KZSP, s. 114;
Rożek, Skarbiec..., il. 38—39.
21 S. Turczyński, Przewodnik po skarbcu jasno-
górskim, Częstochowa 1926.
22 Prace, począwszy od w. XVII, skupiały się przede
wszystkim na relikwiach przechowywanych w skarbcu
— zob. m. in.: A. Liszewski, Sacratissimarum reli-
ąuiarum..., Cracoviae 1613; B. Chmielowski, Nowe
Ateny albo akademia wszelkiej scencji pełna, oprać.
M .i J. J. Lipscy, wyd. 2, Kraków 1968, s. 40, 360,
362; A. Grabowski, Kraków i jego okolice, wyd.
II—VI (1830—1900), passim; F. M. Sobieszczański,
Wiadomości historyczne o sztukach pięknych w dawnej
Polsce, 1, Warszawa 1847, s. 163; 2, s. 305—306, 311; Za-
bytki archeologiczne w skarbcu krakowskim („Tygod-
nik Ilustrowany", 15: 1867, nr 395 z 20 IV, s. 185—187);
Wawel. Katedra..., s. 97—112, 118—119; Święte pamiątki
Krakowa, wyd. A. Napierkowski, Kraków 1883,
s. 12—13, 18; Bryl, o.c, s. 191—207; Eliasz-Radzi-
kowski, o. c, s. 391—402.
23 55,8 X 61,7 cm; egz. w ZK na Wawelu, nr inw.
172