Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (16.1954)

POLSKIE CRANACHIANA


II. 3. Łukasz Cranach St., Męczeństwo św. Mateusza, drzeworyt z r. 1512 (Fot. wg Geisherga)

ciwko reformatorowi Cranach razem ze swoimi cze-
ladnikami staje do bójki w jego obronie23. W 1518 roku
zostaje radnym miasta. W 1537 — wieloletnim bur-
mistrzem (do r. 1544)24. Ma warsztat na mieście. Kształ-
ci całe zastępy uczniów — współtowarzyszy pracy,
którzy, jak jego synowie Jan (zm. 1537) i Łukasz
(1515-86) przejmują jego styl25. Szeroko rozchodzą się
deski i płótna znaczone znakiem warsztatu Cranacha
— uskrzydlonym wężem (stojące skrzydła nietoperza

po r. 1537 zmieniają się na leżące skrzydła ptasie)-8.
Zamówienia przychodzą z dworów okolicznych, od Al-
brechta Pruskiego, z Miśni, z Hesji, z Brandenburgii,
od Krystiana Duńskiego, od dostojników kościoła, od
zwolenników Reformacji, od rajców i mieszczan27.
W warsztacie tym syn Łukasza Jan miał namalować
1000 portretów Lutra28. Zainteresowanie człowiekiem
i chęć utrwalenia swych rysów powoduje rozwój
malarstwa portretowego, a Cranach w tej dziedzinie

2

23 Jw., s. 149.
24 Jw., s. 173',
25 Friedlander M. J. u. Rosenberg J., jw., s. 20.

17

26 Jw., s. 56.
27 Jw., poz. 56.
28 Glaser C., jw., s. 155—156.