Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (16.1954)

POLSKIE CRANACHIANA


II. 18. Łukasz Cranach St., Madonna z Dzieciątkiem i św. Katarzyną,
ok. r. 1520. Kolonia. Zbiory O. Straussa (Fot. wg Stadeł-Jahrbuch 1924)

wstępie do przekładu Arystotelesa) na mieszczan, któ-
rzy obwieszają ściany swych domów portretami Lu-
tra, Kalwina i Melanchtona69, co dowodzi, że portrety
ich znajdowały się w Krakowie. Niejeden mógł po-
chodzić z warsztatu wittenberskiego, ponieważ jak
wiemy Cranach był czołowym malarzem Reforma-
cji70.
Tematy mitologiczne rozpoczął Cranach drzewo-
rytem z 1508 roku, przedstawiającym Sąd Parysa.
69 Grabowski A., Skarbniczka naszej archeologii,
Lipsk 1854, s. 131.
70 Glaser C., jw., s. 148-162.

Z 1509 r. znamy Venus z Leningradu o bujnych
kształtach będących chyba reminiscencją niedawno
odbytej podróży malarza do Niderlandów. Do tema-
tów mitologicznych sięgnął Cranach, kiedy zdobił
malowidłami ślubne łoże jednego z książąt saskich
w 1513 roku na zamku w Torgau71. Zaspokajał w ten
sposób humanistyczne upodobania swojej epoki. Bo-
haterowie Iliady, czy mityczne postacie greckie dawa-
ły pretekst malarzowi do zestawiania aktów obok
71 Bauch G., Zur Cranachforschung, Reperto-
rium fiir Kunstgeschichte XVII (1894), s. 425.

25