BOGDAN HORODYSKI

znamiona miniatorstwa lombardzkiego. Wydaje się,
iż można tu zaryzykować twierdzenie, że Birago uczył
się malarstwa w Padwie i w Wenecji, tu także pró-
bował swych sił jako iluminator. Rodem był z Medio-
lanu i prawdopodobnie pochodził z tej samej szla-
checkiej rodziny Biragów, do której należał Piotr Bi-
rago, dworak Ludwika Moro, jeden z dowódców woj-
ska książęcego 38. Birago — miniaturzysta był duchow-
nym, i to świeckim, na co wskazuje używany przezeń
tytuł: prezbiter.
Tyle możemy powiedzieć o życiu Jana Piotra Bi-
rago. Miniatury, którymi ozdobił trzy pergaminowe
egzemplarze Sforziady, wskazują że nie brakło mu
dowcipu. Aluzje polityczne i dworskie ukryte w owych
miniaturach świadczą też, że sympatie jego były ra-
czej po stronie odsuniętego od władzy Gian Galeazza
niż po stronie Ludwika Mora. Zresztą i Gian Galeazzo
drażnił go swym oportunizmem i beztroską. Sympatie
te nie przeszkadzały wszakże miniaturzyście być

38 Malaguzzi Valeri, jw., I, s. 481. Słownik Thieme-
Beckera pod hasłem Birago notuje jeszcze dwóch uta-
lentowanych mediolańczyków tego nazwiska. Byli to
mianowicie: Cristophoro Birago — artysta kamieniarz,

zręcznym dworakiem. Z równym upodobaniem zdobił
modlitewnik Bony Sabaudzkiej — jak i dyplom in-
westytury dla Ludwika Mora, choć dwie te osobistości
reprezentowały dwa tak bardzo nieprzyjazne sobie
obozy.
*
* *
Przywieziona przez Bonę przed czterema wiekami
księga, zapomniana od tylu lat — zdradziła nam swoją
tajemnicę właśnie w czasie, gdy naród polski z takim
pietyzmem nawiązuje do postępowych tradycji Wieku
Odrodzenia. Miniatury Sforziady i „Złotej Legendy”
były niewątpliwie jednym z tych czynników, które
wzmacniały związki łączące polskie Odrodzenie z wło-
skim Rinascimento. Mecenat Zygmunta Starego, Krzy-
sztofa Szydłowieckiego czy Piotra Tomickiego stam-
tąd — z Włoch czerpał swe wzory, wedle nich kształ-
cił humanistów polskich.
pracujący w Mediolanie w latach 1518—1526; Clemen-
te Birago — szlifierz zatmdniony ok. 1564 r. na dwo-
rze Filipa II w Madrycie.


II. 17. Królik i sarna, miniatura z zaginionego
kodeksu Legenda Aurea. (Fot. wg Sawickiej)