DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Miscellanea
DOI article:Dobrzycka, Anna: Gerrit Willemsz Horst w poznańskich zbiorach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.38029#0545
GERRIT WILLEMSZ. HORST W POZNAŃSKICH ZBIORACH
II. 5. Matka z darami, fragment til. 1. (Fot. L. Perz i F. Maćkowiak)
lorystycznych 13; wywołują one uporczywą myśl, że au-
tor obrazu z galerii w Poznaniu bliskim musiał być
twórcy płótna o tej samej treści w zbiorach berliń-
skich. Tu i tam powtarza się typ mężczyzny o niskim
czole, długim nosie i wystających kościach policzko-
wych; dominuje karnacja o czerwono-brunatnych pla-
mach; podobna jest sylwetka dziewczyny o łagodnym
miękkim konturze i podobny ruch lekko pochylonych
głów wielu bohaterów obu scen; podobnie ujęte płasz-
czyzny szat, ich miękko układające się fałdy, naszycia,
perły, błyszczące złotem brzegi draperii; ta sama ręka
maluje naczynia, cyzelowane pędzlem, który przy-
pomina, że nie na darmo Gerrit był kiedyś uczniem
malarza martwych natur. Postać starca stojącego w
13 Kolorystyczny opis obrazu z Berlina brzmi: „Alle
Lokalfarben sind im warmes Braun getaucht. Das ge-
dampfte braunliche Rot der Bildrander setzt am nach-
driicklichsten in der Gewandung des in der Mitte am
Boden knieenden Vaters mit dem Losegeld ein. Es
klingt gedampfter weiter im Teppich, aufleuchtend
in dem Siegel zwischen goldgelben und ockergelben
Tonen. Wahrend die braunrote Farbung der Bildran-
der durch goldgelbe Tone gestarkt wird (z. B. Kleid
des Kindes), hellt sich das Kolorit nach dem Mittel-
punkt zu auf. Im Vordergrunde setzt Graublau (Kleid
turbanie obok Scypiona nawiązuje w typie do sceny
z błogosławieństwem Jakuba z muzeum w Berlinie14
(ił. 7). Paleta artysty operuje typowymi dla Horsta ze-
stawieniami. Obok gorącej czerwieni i całej gamy
ugrów i złota, chłodne akcenty wnosi stalowa zbroja
i zimne niebieskie lub zielonawe barwy strojów. W
karnacjach powtarza się odcień czerwony. Harmonijna
gama kolorystyczna wtapia się miękko w mroczne
wnętrze, przesiąknięte ciepłym, brunatnym tonem.
Stopniowanie efektów świetlnych i wrażliwość na
ich oddziaływanie, wyraźne w naszym obrazie, powta-
rzają się i w innych dziełach Horsta. Dotknięcia tego
samego pędzla są tu jednak jakby słabsze i mniej doj-
der Braut unter braunlieh goldgelben Mantel) und
griinlichem Hellgelb (Gewand des Brautigams Allu-
cius) ... ab. Nach oben geht die Farbung iiber gold-
gelbe, rotbraunliche und braunlieh karminrote Tone,
von Graublau und sehwarzlichem Blau (Mantel Sci-
pio’s, mit karminrótlichen Schimmer, iiber gelbbrau-
nem Gewand) unterbrochen, in das braunliche Dun-
kelgrau des Hintergrund iiber. Braunrote Schatten des
Inkarnats11. Cyt. za Brediusem, jw. s. 4.
14 Staatliche Museen... jw., s. 71, nr 807.
477
II. 5. Matka z darami, fragment til. 1. (Fot. L. Perz i F. Maćkowiak)
lorystycznych 13; wywołują one uporczywą myśl, że au-
tor obrazu z galerii w Poznaniu bliskim musiał być
twórcy płótna o tej samej treści w zbiorach berliń-
skich. Tu i tam powtarza się typ mężczyzny o niskim
czole, długim nosie i wystających kościach policzko-
wych; dominuje karnacja o czerwono-brunatnych pla-
mach; podobna jest sylwetka dziewczyny o łagodnym
miękkim konturze i podobny ruch lekko pochylonych
głów wielu bohaterów obu scen; podobnie ujęte płasz-
czyzny szat, ich miękko układające się fałdy, naszycia,
perły, błyszczące złotem brzegi draperii; ta sama ręka
maluje naczynia, cyzelowane pędzlem, który przy-
pomina, że nie na darmo Gerrit był kiedyś uczniem
malarza martwych natur. Postać starca stojącego w
13 Kolorystyczny opis obrazu z Berlina brzmi: „Alle
Lokalfarben sind im warmes Braun getaucht. Das ge-
dampfte braunliche Rot der Bildrander setzt am nach-
driicklichsten in der Gewandung des in der Mitte am
Boden knieenden Vaters mit dem Losegeld ein. Es
klingt gedampfter weiter im Teppich, aufleuchtend
in dem Siegel zwischen goldgelben und ockergelben
Tonen. Wahrend die braunrote Farbung der Bildran-
der durch goldgelbe Tone gestarkt wird (z. B. Kleid
des Kindes), hellt sich das Kolorit nach dem Mittel-
punkt zu auf. Im Vordergrunde setzt Graublau (Kleid
turbanie obok Scypiona nawiązuje w typie do sceny
z błogosławieństwem Jakuba z muzeum w Berlinie14
(ił. 7). Paleta artysty operuje typowymi dla Horsta ze-
stawieniami. Obok gorącej czerwieni i całej gamy
ugrów i złota, chłodne akcenty wnosi stalowa zbroja
i zimne niebieskie lub zielonawe barwy strojów. W
karnacjach powtarza się odcień czerwony. Harmonijna
gama kolorystyczna wtapia się miękko w mroczne
wnętrze, przesiąknięte ciepłym, brunatnym tonem.
Stopniowanie efektów świetlnych i wrażliwość na
ich oddziaływanie, wyraźne w naszym obrazie, powta-
rzają się i w innych dziełach Horsta. Dotknięcia tego
samego pędzla są tu jednak jakby słabsze i mniej doj-
der Braut unter braunlieh goldgelben Mantel) und
griinlichem Hellgelb (Gewand des Brautigams Allu-
cius) ... ab. Nach oben geht die Farbung iiber gold-
gelbe, rotbraunliche und braunlieh karminrote Tone,
von Graublau und sehwarzlichem Blau (Mantel Sci-
pio’s, mit karminrótlichen Schimmer, iiber gelbbrau-
nem Gewand) unterbrochen, in das braunliche Dun-
kelgrau des Hintergrund iiber. Braunrote Schatten des
Inkarnats11. Cyt. za Brediusem, jw. s. 4.
14 Staatliche Museen... jw., s. 71, nr 807.
477