Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (76.2014)

Katarzyna Nowakowska-Sito

270


9. Marek Włodarski, Barykada, 1950,
repr wg „Przegląd Artystyczny” 1950, nr 1-2, s. 25

z Francuską Partią Komunistyczną - wprost wyrażającym stanowisko marksistowskie
w pewnych sytuacjach i zagadnieniach”21. Wiążąc po 1925 r. coraz bardziej swoją działal-
ność z Francuską Partią Komunistyczną, Breton wraz z kilkoma innymi nadrealistami
(Aragon, Eluard, Unik, Peret) wstąpił w szeregi partii w roku 1927, pragnąc sprząc siłę
marzeń z realnym działaniem. Mimo wielu sporów między artystami i działaczami, poję-
cie wolności, w znacznym stopniu kluczowe dla surrealistów, było w tym czasie wiązane
z konkretnymi przemianami historycznymi i z rewolucją polityczną22. Choć Breton i jego
towarzysze wstąpili do współtworzonej w marcu 1932 r. przez Aragona Association des
ecrivains et artistes revolutionnaires (1’AEAR), zostali - jako zbyt niezależni wobec dy-
rektyw partii - wykluczeni już w roku następnym. Kontynuowali jednak swoją polityczną
aktywność, łącząc ją z fascynacją trockizmem. W roku 1929 główny organ ruchu surreali-
stycznego - „La Revolution Surrealiste” - zmienił nazwę na „Le Surrealisme au Service
de la Revolution”, co zdawało się być „koncesją na rzecz komunizmu, to jest uznaniem,
że istnieje tylko jedna rewolucja - rewolucja, której patronuje partia komunistyczna”23.
21 Krystyna JANICKA, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985, s. 25.
22 Najbardziej wierni dyrektywom partii pozostali Louis Aragon i Paul Eluard (poemat o Stalinie z 1949 r.), natomiast
Breton stopniowo nabierając dystansu do dyktatury Stalina, zbliżył się do Lwa Trockiego, któremu złożył wizytę
w Meksyku w 1938 r.
23 JANICKA, op. cit, s. 37.