DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Mardoń, Kazimierz: Niepublikowane archiwalia dotyczące Józefa Chełmońskiego*
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.70770#0714
703
KAZIMIERZ MARDOŃ
Fundacja im. Józefa Chełmońskiego
Niepublikowane archiwalia
dotyczące Józefa Chełmońskiego*
W archiwum rodzinnym Anny i Piotra Stefańskich (prawnuka Adama Chełmoń-
skiego, brata malarza) zachowało się zaświadczenia o stanie zdrowia 22-let-
niego Józefa Chełmońskiego, wydane w 1871 r. przez sochaczewskiego leka-
rza Świerzyńskiegof?], potwierdzające diagnozę lekarza powiatowego oraz uwiarygod-
nione badaniem i zaświadczeniem o stanie zdrowia wydanym przez 12-osobową komisję
pod przewodnictwem Naczelnika Powiatu. Dokument o wymiarach 35,3x21,4 cm, skła-
dający się z trzech części, został sporządzony w języku rosyjskim na druku urzędowym
i opatrzony dwiema okrągłymi pieczęciami. Widnieje na nim osiem podpisów. Można
przypuszczać, że zaświadczenie to stanowiło podstawę zwolnienia Józefa Chełmońskie-
go z poboru, co wyjaśniałoby, dlaczego malarz nie służył w carskiej armii. Dokument
mógł mieć również związek ze staraniem się Chełmońskiego o paszport przed wyjazdem
na studia do Monachium:
Józef Chełmoński, syn Józefa, łat 22 wieku | Uczący, artysta małarz, mieszkaniec gminy\
Seroki, oprócz anemicznego wygłądu i ogółne-\ go osłabienia, dotknięty jest przepukłiną\
pachwinową prawą /Henia inguinałis | dextra/, jako też bardzo znacznem roz-\ szerzeniem
żył sznurka nasiennego łewe\ go /Vesicocoełe/. -| Sochaczew dnia 3/15 czerwca 1871 r.\
[Podpis]| Lekarz wołno-praktykujący.-\ Lekarz wołnopraktykujący [Świerzyński?]|
Upoważniony poręczeniem łekarzy i ich\ [...] w chorobie Chełmońskiego\ [...] i [...].-|
M. Sochaczew 3 czerwca 1871 roku\ Sochaczewski Powiatowy Lekarz [A. Somiewicz?]
Utworzona komisja Sochaczewskiego Powiatu | w 12-osobowym składzie przebadała
Józefa Chełmońskiego, niniejsze świadectwo uwiarygodnia.-| Naczełnik Powiatu [pod-
pis]!
Członkowie [dwa podpisy] | [trzy podpisy]
[tłum. Alicja Szafrańska-Barańska]
* Państwu Annie i Piotrowi Stefańskim gorąco dziękuję za udostępnienie dokumentu i listu, a pani prof. Zofii Podgór-
skiej-Klawe za pomoc w odczytaniu diagnozy lekarskiej.
KAZIMIERZ MARDOŃ
Fundacja im. Józefa Chełmońskiego
Niepublikowane archiwalia
dotyczące Józefa Chełmońskiego*
W archiwum rodzinnym Anny i Piotra Stefańskich (prawnuka Adama Chełmoń-
skiego, brata malarza) zachowało się zaświadczenia o stanie zdrowia 22-let-
niego Józefa Chełmońskiego, wydane w 1871 r. przez sochaczewskiego leka-
rza Świerzyńskiegof?], potwierdzające diagnozę lekarza powiatowego oraz uwiarygod-
nione badaniem i zaświadczeniem o stanie zdrowia wydanym przez 12-osobową komisję
pod przewodnictwem Naczelnika Powiatu. Dokument o wymiarach 35,3x21,4 cm, skła-
dający się z trzech części, został sporządzony w języku rosyjskim na druku urzędowym
i opatrzony dwiema okrągłymi pieczęciami. Widnieje na nim osiem podpisów. Można
przypuszczać, że zaświadczenie to stanowiło podstawę zwolnienia Józefa Chełmońskie-
go z poboru, co wyjaśniałoby, dlaczego malarz nie służył w carskiej armii. Dokument
mógł mieć również związek ze staraniem się Chełmońskiego o paszport przed wyjazdem
na studia do Monachium:
Józef Chełmoński, syn Józefa, łat 22 wieku | Uczący, artysta małarz, mieszkaniec gminy\
Seroki, oprócz anemicznego wygłądu i ogółne-\ go osłabienia, dotknięty jest przepukłiną\
pachwinową prawą /Henia inguinałis | dextra/, jako też bardzo znacznem roz-\ szerzeniem
żył sznurka nasiennego łewe\ go /Vesicocoełe/. -| Sochaczew dnia 3/15 czerwca 1871 r.\
[Podpis]| Lekarz wołno-praktykujący.-\ Lekarz wołnopraktykujący [Świerzyński?]|
Upoważniony poręczeniem łekarzy i ich\ [...] w chorobie Chełmońskiego\ [...] i [...].-|
M. Sochaczew 3 czerwca 1871 roku\ Sochaczewski Powiatowy Lekarz [A. Somiewicz?]
Utworzona komisja Sochaczewskiego Powiatu | w 12-osobowym składzie przebadała
Józefa Chełmońskiego, niniejsze świadectwo uwiarygodnia.-| Naczełnik Powiatu [pod-
pis]!
Członkowie [dwa podpisy] | [trzy podpisy]
[tłum. Alicja Szafrańska-Barańska]
* Państwu Annie i Piotrowi Stefańskim gorąco dziękuję za udostępnienie dokumentu i listu, a pani prof. Zofii Podgór-
skiej-Klawe za pomoc w odczytaniu diagnozy lekarskiej.