DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Wardzyński, Michał: Rzeźbiarsko-kamieniarska rodzina Venosta vel Venesta, Venusta i jej działalność w 1. połowie XVII wieku w Chęcinach*
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.70770#0463
456
Michał Wardzyński
35. Dąbrowa Tarnowska, podstawa
obelisku z dawnego pałacu Ligęzów
lub zniszczonego nagrobka
Feliksa i Zofii z Tarnowskich Ligęzów,
lata 20.-30. XVII w.,
proj. i wyk. Sebastiano Venosta
z Chęcin (atryb.). Fot. autor
rozległych dóbr Mikołaja Spytka Ligęzy herbu Półkozic (zm. 1637), kasztelana sando-
mierskiego i właściciela m.in. Rzeszowa, Głogowa i Sędziszowa. Był on ponadto hojnym
kolatorem miejscowej parafii i fundatorem w 1612 r. nowej świątyni oraz niezachowanej
okazałej murowanej rezydencji typu palazzo in fortezza^2. Protokół wizytacji z 1748 r.
odnotowuje istnienie w prezbiterium epitafium lub raczej marmurowej płyty grobowej
upamiętniającej Feliksa z Bobrka Ligęzę, burgrabiego zamku krakowskiego, i jego żonę
Zofię z Tarnowskich, siostrę Jana Amora młodszego, hetmana wielkiego koronnego.
Ówczesny proboszcz ks. Franciszek Domaniewski (notowany 1729-1751) nakazał
przed rokiem 1748 przeniesienie pary marmurowych figur z pokojów / kaplicy (?) daw-
nej rezydencji Ligęzów w Dąbrowie do bocznej kaplicy św. Anny. Już wtedy miały
poważnie uszkodzone dłonie i twarze, za co odpowiedzialnością obarczono chłopca ze
służby pałacowej182 183.
182 Feliks KIRYK, „Miasta powiatu dąbrowskiego w okresie przedrozbiorowym”, [w:] Dąbrowa Tarnowska. Zarys
dziejów miasta i powiatu, red. Feliks KIRYK i Zygmunt RUTA, Warszawa-Kraków 1974, s. 144, 154; BOCHENEK,
op. cit., s. 61-62; Sławni... Dąbrowa Tarnowska. Miasto i powiat, Dąbrowa Tarnowska 2006, s. 79.
183 „Epitaphia marmorea extant duo, unum in medio chori minoris, hunc positum, Ill[istrissi]mi olim Alex[andri], Lubo-
mirski capit sandecfensis]. sub quo sepulchriolum, ultra sex non capit umas. Secundum in medio chori majoris, cujus ad
literam haec superscripto: Felix Ligęza de Bobrek in Gorczyce, Gubernator arcis crac., pater castellani vislicen. Zofia
Ligęzina comitissa de Tarnów Castellani Cracoviensis soror germana, et castellani vislicensis, capitanei [biecensis]
mater. Cuius Ligęzae fundatoris huius Eccl[esi]ae Effigies seu statua genibus flexis, in Capella Divae Annae, ad cornu
Evangely devote’ compositam ex marmore eleganter exsculpta, ex Cellario Palaty Dąbroviensis, per Dominum Recto-
rem in Ecclesiam Parochialem translata, & decenter collocata, taliter, ut facile a Populo videri possit. ideo’ abscissis
manibus, truncatis [munibus] et naso’, quia, ut de ilia fertur, quod famulus quidam curialis, furore aliquo insolenti
perculsus, his membris cam muti ta[.]it, sed non absque Vindice facionis paena’. Nam id. Famulus, vixetoribus Cellary
excessit, homo ignotus, eundum ad dullum, provocasse, similia membra, eid. amptuasse, et evanuisse fertur, quae Mane’
occasio transferendae fuerat ad ecclesiam statuae. ” Zob. AKMKr, AV 47, Acta visitationis decanatuum Tarnoviensis et
Voynicensis [...] conscripta 1748 anno, k. 105-105v, 107.
Por. też: KIRYK, op. cit., s. 145; BOCHENEK, op. cit., s. 65, 127-128.
Michał Wardzyński
35. Dąbrowa Tarnowska, podstawa
obelisku z dawnego pałacu Ligęzów
lub zniszczonego nagrobka
Feliksa i Zofii z Tarnowskich Ligęzów,
lata 20.-30. XVII w.,
proj. i wyk. Sebastiano Venosta
z Chęcin (atryb.). Fot. autor
rozległych dóbr Mikołaja Spytka Ligęzy herbu Półkozic (zm. 1637), kasztelana sando-
mierskiego i właściciela m.in. Rzeszowa, Głogowa i Sędziszowa. Był on ponadto hojnym
kolatorem miejscowej parafii i fundatorem w 1612 r. nowej świątyni oraz niezachowanej
okazałej murowanej rezydencji typu palazzo in fortezza^2. Protokół wizytacji z 1748 r.
odnotowuje istnienie w prezbiterium epitafium lub raczej marmurowej płyty grobowej
upamiętniającej Feliksa z Bobrka Ligęzę, burgrabiego zamku krakowskiego, i jego żonę
Zofię z Tarnowskich, siostrę Jana Amora młodszego, hetmana wielkiego koronnego.
Ówczesny proboszcz ks. Franciszek Domaniewski (notowany 1729-1751) nakazał
przed rokiem 1748 przeniesienie pary marmurowych figur z pokojów / kaplicy (?) daw-
nej rezydencji Ligęzów w Dąbrowie do bocznej kaplicy św. Anny. Już wtedy miały
poważnie uszkodzone dłonie i twarze, za co odpowiedzialnością obarczono chłopca ze
służby pałacowej182 183.
182 Feliks KIRYK, „Miasta powiatu dąbrowskiego w okresie przedrozbiorowym”, [w:] Dąbrowa Tarnowska. Zarys
dziejów miasta i powiatu, red. Feliks KIRYK i Zygmunt RUTA, Warszawa-Kraków 1974, s. 144, 154; BOCHENEK,
op. cit., s. 61-62; Sławni... Dąbrowa Tarnowska. Miasto i powiat, Dąbrowa Tarnowska 2006, s. 79.
183 „Epitaphia marmorea extant duo, unum in medio chori minoris, hunc positum, Ill[istrissi]mi olim Alex[andri], Lubo-
mirski capit sandecfensis]. sub quo sepulchriolum, ultra sex non capit umas. Secundum in medio chori majoris, cujus ad
literam haec superscripto: Felix Ligęza de Bobrek in Gorczyce, Gubernator arcis crac., pater castellani vislicen. Zofia
Ligęzina comitissa de Tarnów Castellani Cracoviensis soror germana, et castellani vislicensis, capitanei [biecensis]
mater. Cuius Ligęzae fundatoris huius Eccl[esi]ae Effigies seu statua genibus flexis, in Capella Divae Annae, ad cornu
Evangely devote’ compositam ex marmore eleganter exsculpta, ex Cellario Palaty Dąbroviensis, per Dominum Recto-
rem in Ecclesiam Parochialem translata, & decenter collocata, taliter, ut facile a Populo videri possit. ideo’ abscissis
manibus, truncatis [munibus] et naso’, quia, ut de ilia fertur, quod famulus quidam curialis, furore aliquo insolenti
perculsus, his membris cam muti ta[.]it, sed non absque Vindice facionis paena’. Nam id. Famulus, vixetoribus Cellary
excessit, homo ignotus, eundum ad dullum, provocasse, similia membra, eid. amptuasse, et evanuisse fertur, quae Mane’
occasio transferendae fuerat ad ecclesiam statuae. ” Zob. AKMKr, AV 47, Acta visitationis decanatuum Tarnoviensis et
Voynicensis [...] conscripta 1748 anno, k. 105-105v, 107.
Por. też: KIRYK, op. cit., s. 145; BOCHENEK, op. cit., s. 65, 127-128.