DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0012
■ r&a&m,
W*£rt*T*
xii PRAEFATIO
Rem gratam lecloribus me fatturimi effe fperavì, fi iis quae propius ai gemmarum
admease" allatarum pertìneut expfìcatioiiem, varia tum ex bijìorìa, timi ex fabula, tum ex atitì-
?ÌKiUones ' quis poetis delibata faepius adderem; quae quìdem argumento, quocl praecipue ob oculos
habendum efi, aliquam lucem ajferrent. Equidem hoc loco e aderti affimi are poffum, quae
Plinius habet (lib. z. Epìft. 5.) Adnixi certe fumus, ut quaelibet diverfa genera lecìorum
per piures dicendj fpecies teneremus. Ac ficut veremur, ne quibufdam pars aliqua fecun-
dum fuam cujufque naturarti non probetur; ita videmur poffe conridere, ut univerlìta-
tem omnibus varietas ipfa commende!. Nam & in ratione conviviorum, quamvis a ple-
rifque cibis finguli temperernus , totani tamer» coenam laudare omnes foiemus, nec ea ,
quae ftomachus nofter recufat, adimunt gradarti illis, a quibus capitar,
Hoc
labtintur, qnoà cum non femel anìmadverterim, fententias
illorum Jaepius ad examen revocandas, quam temere am-
pleltendas duxi. lift nhnirum, quum vetus aliquod figmim
aut protomam, praejertitn doffa manti ad artìs ftatuariae
regulas exa&am, & ex antiquorum aedificiorum ruderibtis
in lucem prolatam infpiciunt, flatim quem vi rum aut heroa
repraejentet certo certiusftataere jefe pojje judicant. Qua-
nam ratione fine profunda nummorum Jcientia Imperato-
rum , & tot Regnili, atque illuftrium virorum protomae
cognofci poffunt ? Oportet ergo eorum virorum exiftant num-
mi , ex quibus de ipforum effigie j udì e ari certo poffit, aut
aliqua ftatua ve/, protoma cum antiqua ìnjcriptione inve-
niatur, ex qua ipforum nomina cognofeamus .Si ea, quae
dicimus argumenta, aut fondamenta definì, qtiiidquid ad
eorum monumentorum explicatìonem affertur ad arbitrittm
omnino dicitur. Primus in Ime genere peccajjè videtur
Fulvius Urfinius, vir caeteroquìn de literìs optime meri-
tus, ac deìnde Caninius, Bellorius, Gronovius, aliique ce-
lebre! Antiquarii, quos inter gemmarmi! editores, ut
Mariette ( Traile ec. ) & Gorius ( in Mujeo Fiorentino )
Vulgus autem Antiquariorum non jolum ìpjorum vefiigiis
inhaefit, Jed in imponendis temere nominibus, ubi anti-
qua infpiceret figna, modum omnem exceffìt. Hinc illì
Anacreontes, Democriti, Semiramide! , T'iti Liviì, Ovidii,
Hefiodi, Caiì Marti, Virgilii, Amilcare!, Agamemno-
nes, caeterique . Sed ut brevi tati Jerviam unicum huju-
fmodi errorum, idque luculentijfimum, documentimi hoc
loco proferam . Erant in Mujeo Capitolino infignia duo mar-
morea capita, videlìcel antiqua; quibus Epicuri nomen
trat impofitttm; ncque ea de re Antiquarii dubitare vi-
debantur. Accidit autem ut revnlfis Bafilicae Liberianae
gradibus duplex ìnvenìretur Henna marmoreus Epicurum
tic Metrodorum repraefentans cum antiquis infcriptionibus
ex una parte EniKOTPCJd, ex altera MHTPOAilPOC,
quem quìdem Hermam BenediSus XIV. P. M. inter pre-
thfijjimas Graecae ac Romanae magnificentiae relìquìas in
Mujeo Capitolino collocar! juffìl, Hinc facili quifque ne-
gotio vidìt ob manifeftam vultuum dìjjhnilìtudinem figna
eiufdem Mujei, quae prò Epicuris antea venditabantur,
Epicuro! omnino dici non pojje . Eruditìjfimam de ilio
Henna fcripfit epijlolam Abbas Buonaccorfi, in qua plu-
rime, qude qui equi d diximus manife fio confimi ani, fife
perfequitur (V. Lettera fritta all' Accademia Etrtifca di
Cortona da un Accademico della medefima fopra la vera
immagine di Epicuro ). Me quìdem ex eodem Henna in-
feri Epicurum exiberi Tab. IV. & XXV. primi volumi-
nh Mufei Capitolini, ir in fig. Tab. XXX. imaginum vi-
rorum illuftrium, qua! Auguftìnus Venetus excalpfit. Con-
jicit etiam fiore, ut ex hoc eodem monumento alia Epi-
curum repraejentantia cognofeantur . Neque enim fieri po-
teft, quin piar a hujufmudì detegantur figna, cum ex Plinio
(lib. 5j. cap. 2.) difeamus non modo in cubiculi} Epicuri
imagines fuifie fervatas, /ed ipfius ajjiclas eajdem fecum
circumtulijfe; Cicero autem nos moneat (lib. 5. de Fìnib.
cap. 1.) non modo in tabulis, fed etiam in poculis
& in annulis Epicurum repraefentarì confueviffe . Haec
prudentiffìme a CI. viro dìjjerunttir. At quid ea fimula-
cra evafernnt, quae antea in Capitolino Mujeo fervala
Epicurum referre videbantur ? Nimirnm nova eis ad li-
bitum impofita nomina. Unum ex iis effe Lifiam jeribit
Auffor deferìptionis Mujei Capitolini (in 4. pag. 38. ),
cujus alia duo figna caput repraefentantia feje alio loco
prolaturum jpondet. Si Lifiae aut nummi, aut antiqua
figna cum antiqui! infcriptionibus minime dubiae fidei re-
perìrentur, equidem in animum inducere pojfem ea, quae
jeribit hic auclor, verìtate contineri. At cum re! omnino
alìter jefe babeat, quis non e urti quafi divinantem loquu-
tum fuiffie fiat e attiri Inter bujufmodi Antiquarios ii vi-
derentur excufatìone d'igni, qui /idem fecuti funt numi-
fmatum majorìs moduli circum Imperatori! Tbeodofii
tempora cujorum, quae ab ornamenti! in ambita d/fpofi-
tis Contorniati dietim tir ab Ami'quarti's. Veruni & bo-
rimi monumentorum valde exigua efi autloritas; quìa
ita con fiat a flint, ut infelicem iis temporibus pulebra-
rttm Artitim fiatimi prae Je ferant ; tum quia Caefares
antiquioris aetatis, quemadmodum Neronem, aut Trapa-
nimi , ita exhibent effiffos, ut injpeffìs vetttflioribus num-
mi! veras eorum imagines adbuc Jervantibus vìx ali-
qua levis vultuum fimìlitudo deprehendì poffit. Plurima
ex numijmatìbii! praefertim a Gè fiero ( numi fin. virar.
Illuftr. Tab. 1. 2. 3. & 4. ) relatìi manifefto falfa funt,
ut quivi!, dummodo ftudia Antiquitat'a e limine faiuta-
W*£rt*T*
xii PRAEFATIO
Rem gratam lecloribus me fatturimi effe fperavì, fi iis quae propius ai gemmarum
admease" allatarum pertìneut expfìcatioiiem, varia tum ex bijìorìa, timi ex fabula, tum ex atitì-
?ÌKiUones ' quis poetis delibata faepius adderem; quae quìdem argumento, quocl praecipue ob oculos
habendum efi, aliquam lucem ajferrent. Equidem hoc loco e aderti affimi are poffum, quae
Plinius habet (lib. z. Epìft. 5.) Adnixi certe fumus, ut quaelibet diverfa genera lecìorum
per piures dicendj fpecies teneremus. Ac ficut veremur, ne quibufdam pars aliqua fecun-
dum fuam cujufque naturarti non probetur; ita videmur poffe conridere, ut univerlìta-
tem omnibus varietas ipfa commende!. Nam & in ratione conviviorum, quamvis a ple-
rifque cibis finguli temperernus , totani tamer» coenam laudare omnes foiemus, nec ea ,
quae ftomachus nofter recufat, adimunt gradarti illis, a quibus capitar,
Hoc
labtintur, qnoà cum non femel anìmadverterim, fententias
illorum Jaepius ad examen revocandas, quam temere am-
pleltendas duxi. lift nhnirum, quum vetus aliquod figmim
aut protomam, praejertitn doffa manti ad artìs ftatuariae
regulas exa&am, & ex antiquorum aedificiorum ruderibtis
in lucem prolatam infpiciunt, flatim quem vi rum aut heroa
repraejentet certo certiusftataere jefe pojje judicant. Qua-
nam ratione fine profunda nummorum Jcientia Imperato-
rum , & tot Regnili, atque illuftrium virorum protomae
cognofci poffunt ? Oportet ergo eorum virorum exiftant num-
mi , ex quibus de ipforum effigie j udì e ari certo poffit, aut
aliqua ftatua ve/, protoma cum antiqua ìnjcriptione inve-
niatur, ex qua ipforum nomina cognofeamus .Si ea, quae
dicimus argumenta, aut fondamenta definì, qtiiidquid ad
eorum monumentorum explicatìonem affertur ad arbitrittm
omnino dicitur. Primus in Ime genere peccajjè videtur
Fulvius Urfinius, vir caeteroquìn de literìs optime meri-
tus, ac deìnde Caninius, Bellorius, Gronovius, aliique ce-
lebre! Antiquarii, quos inter gemmarmi! editores, ut
Mariette ( Traile ec. ) & Gorius ( in Mujeo Fiorentino )
Vulgus autem Antiquariorum non jolum ìpjorum vefiigiis
inhaefit, Jed in imponendis temere nominibus, ubi anti-
qua infpiceret figna, modum omnem exceffìt. Hinc illì
Anacreontes, Democriti, Semiramide! , T'iti Liviì, Ovidii,
Hefiodi, Caiì Marti, Virgilii, Amilcare!, Agamemno-
nes, caeterique . Sed ut brevi tati Jerviam unicum huju-
fmodi errorum, idque luculentijfimum, documentimi hoc
loco proferam . Erant in Mujeo Capitolino infignia duo mar-
morea capita, videlìcel antiqua; quibus Epicuri nomen
trat impofitttm; ncque ea de re Antiquarii dubitare vi-
debantur. Accidit autem ut revnlfis Bafilicae Liberianae
gradibus duplex ìnvenìretur Henna marmoreus Epicurum
tic Metrodorum repraefentans cum antiquis infcriptionibus
ex una parte EniKOTPCJd, ex altera MHTPOAilPOC,
quem quìdem Hermam BenediSus XIV. P. M. inter pre-
thfijjimas Graecae ac Romanae magnificentiae relìquìas in
Mujeo Capitolino collocar! juffìl, Hinc facili quifque ne-
gotio vidìt ob manifeftam vultuum dìjjhnilìtudinem figna
eiufdem Mujei, quae prò Epicuris antea venditabantur,
Epicuro! omnino dici non pojje . Eruditìjfimam de ilio
Henna fcripfit epijlolam Abbas Buonaccorfi, in qua plu-
rime, qude qui equi d diximus manife fio confimi ani, fife
perfequitur (V. Lettera fritta all' Accademia Etrtifca di
Cortona da un Accademico della medefima fopra la vera
immagine di Epicuro ). Me quìdem ex eodem Henna in-
feri Epicurum exiberi Tab. IV. & XXV. primi volumi-
nh Mufei Capitolini, ir in fig. Tab. XXX. imaginum vi-
rorum illuftrium, qua! Auguftìnus Venetus excalpfit. Con-
jicit etiam fiore, ut ex hoc eodem monumento alia Epi-
curum repraejentantia cognofeantur . Neque enim fieri po-
teft, quin piar a hujufmudì detegantur figna, cum ex Plinio
(lib. 5j. cap. 2.) difeamus non modo in cubiculi} Epicuri
imagines fuifie fervatas, /ed ipfius ajjiclas eajdem fecum
circumtulijfe; Cicero autem nos moneat (lib. 5. de Fìnib.
cap. 1.) non modo in tabulis, fed etiam in poculis
& in annulis Epicurum repraefentarì confueviffe . Haec
prudentiffìme a CI. viro dìjjerunttir. At quid ea fimula-
cra evafernnt, quae antea in Capitolino Mujeo fervala
Epicurum referre videbantur ? Nimirnm nova eis ad li-
bitum impofita nomina. Unum ex iis effe Lifiam jeribit
Auffor deferìptionis Mujei Capitolini (in 4. pag. 38. ),
cujus alia duo figna caput repraefentantia feje alio loco
prolaturum jpondet. Si Lifiae aut nummi, aut antiqua
figna cum antiqui! infcriptionibus minime dubiae fidei re-
perìrentur, equidem in animum inducere pojfem ea, quae
jeribit hic auclor, verìtate contineri. At cum re! omnino
alìter jefe babeat, quis non e urti quafi divinantem loquu-
tum fuiffie fiat e attiri Inter bujufmodi Antiquarios ii vi-
derentur excufatìone d'igni, qui /idem fecuti funt numi-
fmatum majorìs moduli circum Imperatori! Tbeodofii
tempora cujorum, quae ab ornamenti! in ambita d/fpofi-
tis Contorniati dietim tir ab Ami'quarti's. Veruni & bo-
rimi monumentorum valde exigua efi autloritas; quìa
ita con fiat a flint, ut infelicem iis temporibus pulebra-
rttm Artitim fiatimi prae Je ferant ; tum quia Caefares
antiquioris aetatis, quemadmodum Neronem, aut Trapa-
nimi , ita exhibent effiffos, ut injpeffìs vetttflioribus num-
mi! veras eorum imagines adbuc Jervantibus vìx ali-
qua levis vultuum fimìlitudo deprehendì poffit. Plurima
ex numijmatìbii! praefertim a Gè fiero ( numi fin. virar.
Illuftr. Tab. 1. 2. 3. & 4. ) relatìi manifefto falfa funt,
ut quivi!, dummodo ftudia Antiquitat'a e limine faiuta-