DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0070
TJ*£E,«*^5
•vYì&t?
38 COMMENTARI A DE ANTIQU1S SCALPTORIBUS
VII.
Cv4Pl7r IG N O TU M
A G A T H O P ì OPUS,
Beryiio hi cif uni,
EX THESAURO OLIM MEDICEO, NUNC S. C. M. MAGNI DUCIS ETRURIAE.
Veterum fariptis nihil expifcarì valuìmus, quo nobìs hic infignìs Artifex Agatbopus certo
innate]ceret, quamvis hoc nomen faepe in Infcriptiomim veterum colleBionibus reperìatur (1).
Ant. Fr. Gori liane gemmata illuftrmis (2), fic inqutt. Eruditum fcrupulum mihi injecic
praeclariffimus Petrus Andreas Andreinius an hi Aurifices fint hi ipii geraraarum Scal-
ptores, qui a Graecis AAKTTAI0rAT<t>0I appellantur, utapudDiogenemLaertium,qui invitaPitha-
gorae, Mnefarchum eius patron laudat anulorum Scalptorem . Non enim hi gemmarum caelatores
peculiari quodam nomine, ut ceteri artifices, a Latinis donati leguntur. In antiquis infcriptio-
nibus memorantur caelatores auri & argenti item gemmarli (3), fed liquido non conftat, an hi
in gemmìs quoque figna inciderint. Cimi Barone de Stofch conijeerem (4) Agathopum ante Augufti
tempora rloruiflé, cum capillos imitandi, ac efFormandi modus per quam fimilis fit illi, qui in
capitibus Pompeji, ac Caefaris exculptis in numifmatibus, marmoribus, ac gemmis plerumque
obfervatur. His addì potefl, per I. Caefarem in Urbe magnimi praecìarìs artibus incrementimi, &
iecus acceffiffe, quae imperante Auguflo ad funimum faftigium per venere.
Praefens gemma artificio maxime com'mendanda, & eo jaeculo digna efl. In ea auBor nomen
patefecit fauni ArABOnOTC E170IEI Agathopus faciebat (5), cum modeftiffima Infcriptione Apellem
imìtatus. Caput continet virile, brevi capillizio Romano more tonfa, crifpata fronte, tiimidis labììs,
fèveritatem, gravitatemque fummo viro dìgnam ofiemans. CI. Alexander Maffeius (6) e&ypon abfque
dubio prae oculis babuit neglìgenter efjìBum, qua de re veruni artificis nomen non perfpexit ; Attamen
Julius gemmae pretìum bis verbis confirmat. Quae tam pulchra, & tam eleganter ab artifice elaborata,
ut immortalali famam proprium insculpendo nomen adipifei voluifie videatur.
Quem virimi defignet hoc caput certatur, & adbuc faib iudice Vis efl. Idem Maffeius (7) Sexto
Pompejo illud adiudicat, utpote nummis eius ab Angelono, & Segnino vulgatis non dìffimìle, fed
opinione fata deceptus efl. Tolerabilior forte viderì poffet Caufaei fententia (8), qui Cneio Pompejo
Magno attribuìt s fed & illa rejkienda videtur, quod band reBe conveniunt Pompeji Magni numifmata
cimi noftra gemma. Qua de re melius cum Bar. Stofch, & A. Fr. Gori (9) in bac obfcuritate fate-
lìmur ignotam effe nobìs imagìnem ab Agathopo exprejj'am. IdprofeBo praeflabìluis,manente Horatio (io).
................ Et quae
Defperat tramata nitefeere polle relinquit,
De his Eruditorum eflo iudicium,
(1) Montf. Dìar. hal.p. ■tf^.infcriptiottem edidit exìflentem
in bortis Gaddìanìs Fiorentine , quam percelelrìs Marchio Scipio
Maffei ( iu Arte Critica Lapidaria Uh. 3. cap. 3. p. 246".
adnovum Tbefaurum veterum ìnfcript. CI. V. L. Aitt. Muratori,
fupplementum collettore Sehafìiano Donato) folidis argumentis
falfam vitiofamque demonfìrat. Quamplurimae quoque extant
infcriptìones eiufdem Agathopidis Grut. pag. 5:5)8. lfcrizioni
Antiche illuftrate da Benedetto Pajfionei p. 87. & 160. In
quarto voi. tiovae colleS. P. Calogeri! Venet. editae pag. 376.
& Gori voi. 1. Ìnfcript. p. 89. ti. 18., & tandem iu deferi-
ptione gemmarum Bar. de Stofch edita ah Winhelmaun gemma
exhibetur p. 513. in qua duae dexterac junBae, addita in-
fcriptione AGATHOPI.
(2) Gori Muf. Fior. Gei». Ant. voi. 2. pag. 8.
(3) Gori iu Co/umhario Libertorum Liviae pag. 154. ftc
inqtiit Licet memorentur apud Gruterum Caelatores auri
& argenti pag. 581. n. y. & Gemmarii apud Fabrettum .
Infcr. Antiq. cap. 2. pag. 89. n. 172. , qui gemmas vel
negotiabantur, vel in veflibus, vel in cakeis & fcyphis
ACHIL-
inferebant . Vìdeant dolti viri , an forrafTis Aurificum
nomine intelligi quoque poflìnt Gemmarum Scalptores vel
Aurilicum collegio cornprehendantur , quod celebratur irt
Gruterianis pag. 258. n. 7. & 638. n. 9.
(4) Sto/eh Gem. Caci. pag. 6.
(5) Gori Infcriptione 5 Aliti quae voi. 1. obfervat. in antiq.
gem. p. 42. iuquit de bac gemma : Prima , tertia , & quarta litera
tranfverfis lineis deftitutae funt : fané prifeo more tum in
nummis, tum in vetuftis lapidibus ufitato , nona vero litera ,
ob iniquum ipatium , ita iculpta , ut potius Iota , quam
Sigma quadratimi referat.
(6) Maffei Gem. Ant. pag. 1. tab. 6. pag. 9.
(7) Maffei toc. eh.
(8) Caufaei Muf. Rom. f-Ci. r. tab. 21. voi. 1. Antonius
Francifcus Gori toc. cit. pag. 7. ballucinaius efl fcrìbens
Caufaeum fentire , quod baec gemma adjudicarìpoteft, vel Cneio,
vel Sext. Pompejo, vel Bruto Caefaris interfeBori; verum
Caufaeus uni Cneio Pompejo Magno tribuit.
(9) Loc. cit. (io) Horat- Ae Arte P. v. 149.
"et'*
■ ehm
*****
IqskK gemm
[Murerei
pipile) AIA6
ffiii [monti con e
tìikm'xiu egra
non la rato elle un il
1 ) nome
ir
be rappresi
«imento. Jl
- ^'g&nte al!e
i* febbre
^fwtredererio-etta
'•'feXeirerea
'^feconde
falle
»" eruditi J
■netfn . fa!,c
Sc'P''one ir,
V, "«5. ! „
'%,i te il I) ^ • Grnr
^h::
1
«'ite
[
c,
S^m,
Pubb
la n
fV„, econ Vh
Jg. s
l,l>0rt
V,- M.
4.
•A
•vYì&t?
38 COMMENTARI A DE ANTIQU1S SCALPTORIBUS
VII.
Cv4Pl7r IG N O TU M
A G A T H O P ì OPUS,
Beryiio hi cif uni,
EX THESAURO OLIM MEDICEO, NUNC S. C. M. MAGNI DUCIS ETRURIAE.
Veterum fariptis nihil expifcarì valuìmus, quo nobìs hic infignìs Artifex Agatbopus certo
innate]ceret, quamvis hoc nomen faepe in Infcriptiomim veterum colleBionibus reperìatur (1).
Ant. Fr. Gori liane gemmata illuftrmis (2), fic inqutt. Eruditum fcrupulum mihi injecic
praeclariffimus Petrus Andreas Andreinius an hi Aurifices fint hi ipii geraraarum Scal-
ptores, qui a Graecis AAKTTAI0rAT<t>0I appellantur, utapudDiogenemLaertium,qui invitaPitha-
gorae, Mnefarchum eius patron laudat anulorum Scalptorem . Non enim hi gemmarum caelatores
peculiari quodam nomine, ut ceteri artifices, a Latinis donati leguntur. In antiquis infcriptio-
nibus memorantur caelatores auri & argenti item gemmarli (3), fed liquido non conftat, an hi
in gemmìs quoque figna inciderint. Cimi Barone de Stofch conijeerem (4) Agathopum ante Augufti
tempora rloruiflé, cum capillos imitandi, ac efFormandi modus per quam fimilis fit illi, qui in
capitibus Pompeji, ac Caefaris exculptis in numifmatibus, marmoribus, ac gemmis plerumque
obfervatur. His addì potefl, per I. Caefarem in Urbe magnimi praecìarìs artibus incrementimi, &
iecus acceffiffe, quae imperante Auguflo ad funimum faftigium per venere.
Praefens gemma artificio maxime com'mendanda, & eo jaeculo digna efl. In ea auBor nomen
patefecit fauni ArABOnOTC E170IEI Agathopus faciebat (5), cum modeftiffima Infcriptione Apellem
imìtatus. Caput continet virile, brevi capillizio Romano more tonfa, crifpata fronte, tiimidis labììs,
fèveritatem, gravitatemque fummo viro dìgnam ofiemans. CI. Alexander Maffeius (6) e&ypon abfque
dubio prae oculis babuit neglìgenter efjìBum, qua de re veruni artificis nomen non perfpexit ; Attamen
Julius gemmae pretìum bis verbis confirmat. Quae tam pulchra, & tam eleganter ab artifice elaborata,
ut immortalali famam proprium insculpendo nomen adipifei voluifie videatur.
Quem virimi defignet hoc caput certatur, & adbuc faib iudice Vis efl. Idem Maffeius (7) Sexto
Pompejo illud adiudicat, utpote nummis eius ab Angelono, & Segnino vulgatis non dìffimìle, fed
opinione fata deceptus efl. Tolerabilior forte viderì poffet Caufaei fententia (8), qui Cneio Pompejo
Magno attribuìt s fed & illa rejkienda videtur, quod band reBe conveniunt Pompeji Magni numifmata
cimi noftra gemma. Qua de re melius cum Bar. Stofch, & A. Fr. Gori (9) in bac obfcuritate fate-
lìmur ignotam effe nobìs imagìnem ab Agathopo exprejj'am. IdprofeBo praeflabìluis,manente Horatio (io).
................ Et quae
Defperat tramata nitefeere polle relinquit,
De his Eruditorum eflo iudicium,
(1) Montf. Dìar. hal.p. ■tf^.infcriptiottem edidit exìflentem
in bortis Gaddìanìs Fiorentine , quam percelelrìs Marchio Scipio
Maffei ( iu Arte Critica Lapidaria Uh. 3. cap. 3. p. 246".
adnovum Tbefaurum veterum ìnfcript. CI. V. L. Aitt. Muratori,
fupplementum collettore Sehafìiano Donato) folidis argumentis
falfam vitiofamque demonfìrat. Quamplurimae quoque extant
infcriptìones eiufdem Agathopidis Grut. pag. 5:5)8. lfcrizioni
Antiche illuftrate da Benedetto Pajfionei p. 87. & 160. In
quarto voi. tiovae colleS. P. Calogeri! Venet. editae pag. 376.
& Gori voi. 1. Ìnfcript. p. 89. ti. 18., & tandem iu deferi-
ptione gemmarum Bar. de Stofch edita ah Winhelmaun gemma
exhibetur p. 513. in qua duae dexterac junBae, addita in-
fcriptione AGATHOPI.
(2) Gori Muf. Fior. Gei». Ant. voi. 2. pag. 8.
(3) Gori iu Co/umhario Libertorum Liviae pag. 154. ftc
inqtiit Licet memorentur apud Gruterum Caelatores auri
& argenti pag. 581. n. y. & Gemmarii apud Fabrettum .
Infcr. Antiq. cap. 2. pag. 89. n. 172. , qui gemmas vel
negotiabantur, vel in veflibus, vel in cakeis & fcyphis
ACHIL-
inferebant . Vìdeant dolti viri , an forrafTis Aurificum
nomine intelligi quoque poflìnt Gemmarum Scalptores vel
Aurilicum collegio cornprehendantur , quod celebratur irt
Gruterianis pag. 258. n. 7. & 638. n. 9.
(4) Sto/eh Gem. Caci. pag. 6.
(5) Gori Infcriptione 5 Aliti quae voi. 1. obfervat. in antiq.
gem. p. 42. iuquit de bac gemma : Prima , tertia , & quarta litera
tranfverfis lineis deftitutae funt : fané prifeo more tum in
nummis, tum in vetuftis lapidibus ufitato , nona vero litera ,
ob iniquum ipatium , ita iculpta , ut potius Iota , quam
Sigma quadratimi referat.
(6) Maffei Gem. Ant. pag. 1. tab. 6. pag. 9.
(7) Maffei toc. eh.
(8) Caufaei Muf. Rom. f-Ci. r. tab. 21. voi. 1. Antonius
Francifcus Gori toc. cit. pag. 7. ballucinaius efl fcrìbens
Caufaeum fentire , quod baec gemma adjudicarìpoteft, vel Cneio,
vel Sext. Pompejo, vel Bruto Caefaris interfeBori; verum
Caufaeus uni Cneio Pompejo Magno tribuit.
(9) Loc. cit. (io) Horat- Ae Arte P. v. 149.
"et'*
■ ehm
*****
IqskK gemm
[Murerei
pipile) AIA6
ffiii [monti con e
tìikm'xiu egra
non la rato elle un il
1 ) nome
ir
be rappresi
«imento. Jl
- ^'g&nte al!e
i* febbre
^fwtredererio-etta
'•'feXeirerea
'^feconde
falle
»" eruditi J
■netfn . fa!,c
Sc'P''one ir,
V, "«5. ! „
'%,i te il I) ^ • Grnr
^h::
1
«'ite
[
c,
S^m,
Pubb
la n
fV„, econ Vh
Jg. s
l,l>0rt
V,- M.
4.
•A