DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.26593#0075
VONDEL EN DE TURKEN.
67
en buiten hun vaderland plaats grepen. Dat hun opmer-
kingsgeest echter zelden geëvenaard werd, zal elkeen
erkennen. De dichter van Le Misantrope doorschouwde,
als niet een, de lieden van allen stand, die zich rond hem
bewogen; de schepper van Otello had het verleden zijns
vaderlands zoo diep doorgrond, dat de Hertog van Marl-
borough getuigde, dat hij Engelands historie in de treur-
spelen van den grooten Wim had geleerd. Doch, Sheak-
speare hield zich in alles op een rein objektief standpunt;
aldus is het vaak moeilijk, ja schier onmogelijk te beslissen,
welken zijner helden hij zijne persoonlijke voorkeur
schenkt. De persoonlijkheid des dichters blijft geheel
verborgen. Hij spreekt niet over zich zelven; geen enkel
stuk bezitten wij, bij mijne wete, althans, waarin de
dichter getuigt, dat de gebeurtenissen der staatkunde, of
de voorvallen uit het dagelijksch leven zijne aandacht
bezig hielden. Vele wereldberoemde kunstenaars zou men
kunnen opnoemen, welke zoozeer in hunne scheppingen
verdiept waren, dat het maatschappelijk leven hun vreemd
bleef. Zelfs kan men aan de werken van onze gothieke
schilders, beeldhouwers en bouwmeesters zien, dat ook
zij eenen afk.eer van de politieke gebeurtenissen hadden.
De innigheid en naiefheid, de gemoedelijkheid en dichter-
lijke kalmte hunner tafereelen zeggen mij, dat de wereld
daarbuiten, met hare bloedige oorlogen en warrige mui-
terijen, met hare kleingeestige, persoonlijke twistpunten,
niet geschikt was, om tot verblijfplaats aan hunne reine,
poëtische ziel te dienen. Deze ging op in de schepping
hunner beelden, gelijk zij, de uitverkorene, die uit de
werkelijkheid had vervormd. Hun geheel leven vlood
kalm, zachtjes heen, zonder dat zij den kouden adem der
wezenlijkheid hadden gevoeld.
Niet aldus Rubens. Niet aldus Joost Van den Vondel.
Zoo iemand de buitenwereld liefhad, dan was het wel
67
en buiten hun vaderland plaats grepen. Dat hun opmer-
kingsgeest echter zelden geëvenaard werd, zal elkeen
erkennen. De dichter van Le Misantrope doorschouwde,
als niet een, de lieden van allen stand, die zich rond hem
bewogen; de schepper van Otello had het verleden zijns
vaderlands zoo diep doorgrond, dat de Hertog van Marl-
borough getuigde, dat hij Engelands historie in de treur-
spelen van den grooten Wim had geleerd. Doch, Sheak-
speare hield zich in alles op een rein objektief standpunt;
aldus is het vaak moeilijk, ja schier onmogelijk te beslissen,
welken zijner helden hij zijne persoonlijke voorkeur
schenkt. De persoonlijkheid des dichters blijft geheel
verborgen. Hij spreekt niet over zich zelven; geen enkel
stuk bezitten wij, bij mijne wete, althans, waarin de
dichter getuigt, dat de gebeurtenissen der staatkunde, of
de voorvallen uit het dagelijksch leven zijne aandacht
bezig hielden. Vele wereldberoemde kunstenaars zou men
kunnen opnoemen, welke zoozeer in hunne scheppingen
verdiept waren, dat het maatschappelijk leven hun vreemd
bleef. Zelfs kan men aan de werken van onze gothieke
schilders, beeldhouwers en bouwmeesters zien, dat ook
zij eenen afk.eer van de politieke gebeurtenissen hadden.
De innigheid en naiefheid, de gemoedelijkheid en dichter-
lijke kalmte hunner tafereelen zeggen mij, dat de wereld
daarbuiten, met hare bloedige oorlogen en warrige mui-
terijen, met hare kleingeestige, persoonlijke twistpunten,
niet geschikt was, om tot verblijfplaats aan hunne reine,
poëtische ziel te dienen. Deze ging op in de schepping
hunner beelden, gelijk zij, de uitverkorene, die uit de
werkelijkheid had vervormd. Hun geheel leven vlood
kalm, zachtjes heen, zonder dat zij den kouden adem der
wezenlijkheid hadden gevoeld.
Niet aldus Rubens. Niet aldus Joost Van den Vondel.
Zoo iemand de buitenwereld liefhad, dan was het wel