DOI article:
Śledź, Edward: Rola Dworu Artusa w dziejach Gdańska
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27007#0039
zystencja Ław miała się ku rozpadowi. Bractwa umiały jednak zachować
jedność, a przynajmniej całość - nadal pomnażały kapitały dla prowadzenia
dobroczynności i samopomocy. Działalności tej nie zaniechały nigdy.
Od otwarcia w 1631 r. do końca tego stulecia w hali Dworu przybyło
stosunkowo niewiele nowych dzieł sztuki. Z wybitnych prac wymienić
trzeba obraz Andrzeja Stecha Walka Horacjuszy z Kur iaq uszami. Łożono jed-
nak znaczne kwoty na konserwację wystroju i modernizację. W2poł. XVII w.
zatrudniono w tym celu malarza-konserwatora i kustosza Dworu w jednej
osobie. Natomiast w XVIII w., pomimo wzbogacenia wnętrza (w większości
na koszt Ław) dziełami sztuki, zainteresowanie nimi i ich znaczenie dla
gdańszczan spadły. Codzienne spotkania towarzyskie należały już do
przeszłości.
Parokrotnie w dziejach Dworu w XVI i XVII w. próbowano doń
wprowadzić giełdę, która dotychczas funkcjonowała na Długim Targu pod
gołym niebem. Liczne niedogodności tego stanu rzeczy, szczególnie podczas
Jarmarku Dominikańskiego, sprawiły, ze 88 firm handlowych wystąpiło
w 1742 r. do rady z wnioskiem o adaptację Dworu Artusa na giełdę. Dodat-
kowym argumentem kupców był fakt, że każdy kto otrzymywał
uprawnienia handlowe wnosił obowiązkowo roczną składkę na utrzymanie
Dworu po 100 florenów. Bractwa miały usunąć siedzenia, zachowując
jedynie prawa honorowe do swych miejsc. Sędziowie mieli kontynuować
posiedzenia w dniach sądowych - w XVIII w. co piątek. Stragany miały być
usunięte za odszkodowaniem, stoiska handlowe miano stawiać jedynie
w czasie od 21 do 24 XII na kiermasz świąteczny. Dnia 31 X 1742 r. Rada
podjęła decyzję o przekształceniu Dworu w giełdę.
Kupiectwo zyskało niezwykle okazały gmach. Dwór zyskał nową
funkcję, znowu stał się centrum życia kupieckiego.
Wraz z decyzją Rady z 13 X 1742 r. ustały na zawsze spotkania członków
bractw w Dworze, stały się one samodzielnymi organizacjami bez
szczególnych aspiracji rozwojowych. Zbierały się oddzielnie w prywatnych
lokalach, głównie w domach swoich wójtów, z malejącą częstotliwością, ale
przynajmniej raz w roku w dniu elekcji. Starały się wywiązywać ze sta-
tutowego obowiązku wspomagania biednych, wybranych instytucji oraz
świadczeń samopomocowych. Nie ustała też całkowicie więź z dworem Ar-
tusa, szczególnie z dawnymi miejscami i ich wystrojem. Uświadamiano
sobie, że dzieła sztuki Dworu należy zachować ku pamięci sławnej prze-
szłości. Przeprowadzono kolejne renowacje generalne ścian, obrazów i rzeźb.
Orędownikiem odnowy w 1793 r. był członek Ławy Reinholda Rotenburg.
Powierzono ją Janowi Aleksandrowi Sydowowi, który oprócz renowacji
wykonał nowe dzieła: dla Ławy Reinholda sztandar z wizerunkiem
Stanisława Augusta, dla Ławy Krzysztofa krajobraz Ziemi Świętej, jako tło
dla rzeźby św. Krzysztofa z Dzieciątkiem. Podczas renowacji w latach 1828-
1831 powstało wiele nowych dzieł sztuki, które miały wypełnić poważne
braki w wystroju powstałe w wyniku wojen napoleońskich. Ławy
podejmowały wielki wysiłek finansowy związany z tymi przedsięwzięciami;
Rola Dworu
Artusa
w dziejach
Gdańska
37
jedność, a przynajmniej całość - nadal pomnażały kapitały dla prowadzenia
dobroczynności i samopomocy. Działalności tej nie zaniechały nigdy.
Od otwarcia w 1631 r. do końca tego stulecia w hali Dworu przybyło
stosunkowo niewiele nowych dzieł sztuki. Z wybitnych prac wymienić
trzeba obraz Andrzeja Stecha Walka Horacjuszy z Kur iaq uszami. Łożono jed-
nak znaczne kwoty na konserwację wystroju i modernizację. W2poł. XVII w.
zatrudniono w tym celu malarza-konserwatora i kustosza Dworu w jednej
osobie. Natomiast w XVIII w., pomimo wzbogacenia wnętrza (w większości
na koszt Ław) dziełami sztuki, zainteresowanie nimi i ich znaczenie dla
gdańszczan spadły. Codzienne spotkania towarzyskie należały już do
przeszłości.
Parokrotnie w dziejach Dworu w XVI i XVII w. próbowano doń
wprowadzić giełdę, która dotychczas funkcjonowała na Długim Targu pod
gołym niebem. Liczne niedogodności tego stanu rzeczy, szczególnie podczas
Jarmarku Dominikańskiego, sprawiły, ze 88 firm handlowych wystąpiło
w 1742 r. do rady z wnioskiem o adaptację Dworu Artusa na giełdę. Dodat-
kowym argumentem kupców był fakt, że każdy kto otrzymywał
uprawnienia handlowe wnosił obowiązkowo roczną składkę na utrzymanie
Dworu po 100 florenów. Bractwa miały usunąć siedzenia, zachowując
jedynie prawa honorowe do swych miejsc. Sędziowie mieli kontynuować
posiedzenia w dniach sądowych - w XVIII w. co piątek. Stragany miały być
usunięte za odszkodowaniem, stoiska handlowe miano stawiać jedynie
w czasie od 21 do 24 XII na kiermasz świąteczny. Dnia 31 X 1742 r. Rada
podjęła decyzję o przekształceniu Dworu w giełdę.
Kupiectwo zyskało niezwykle okazały gmach. Dwór zyskał nową
funkcję, znowu stał się centrum życia kupieckiego.
Wraz z decyzją Rady z 13 X 1742 r. ustały na zawsze spotkania członków
bractw w Dworze, stały się one samodzielnymi organizacjami bez
szczególnych aspiracji rozwojowych. Zbierały się oddzielnie w prywatnych
lokalach, głównie w domach swoich wójtów, z malejącą częstotliwością, ale
przynajmniej raz w roku w dniu elekcji. Starały się wywiązywać ze sta-
tutowego obowiązku wspomagania biednych, wybranych instytucji oraz
świadczeń samopomocowych. Nie ustała też całkowicie więź z dworem Ar-
tusa, szczególnie z dawnymi miejscami i ich wystrojem. Uświadamiano
sobie, że dzieła sztuki Dworu należy zachować ku pamięci sławnej prze-
szłości. Przeprowadzono kolejne renowacje generalne ścian, obrazów i rzeźb.
Orędownikiem odnowy w 1793 r. był członek Ławy Reinholda Rotenburg.
Powierzono ją Janowi Aleksandrowi Sydowowi, który oprócz renowacji
wykonał nowe dzieła: dla Ławy Reinholda sztandar z wizerunkiem
Stanisława Augusta, dla Ławy Krzysztofa krajobraz Ziemi Świętej, jako tło
dla rzeźby św. Krzysztofa z Dzieciątkiem. Podczas renowacji w latach 1828-
1831 powstało wiele nowych dzieł sztuki, które miały wypełnić poważne
braki w wystroju powstałe w wyniku wojen napoleońskich. Ławy
podejmowały wielki wysiłek finansowy związany z tymi przedsięwzięciami;
Rola Dworu
Artusa
w dziejach
Gdańska
37