DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Blajer, Bogdan: Gotycka Pieta w Łaszewie koło Wielunia: =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0220
216
KS. BOGDAN BLAJER
Następną listę parafii z opisem uposażenia podaje Liber beneficiorum
Łaskiego z 1522 r.7 Znajdujemy tutaj opis inwentaryzacyjny parafii pod
nazwą Laschow.
Podział na dekanaty w archidiakonacie wieluńskim dokonał się po syno-
dzie diecezjalnym w Łowiczu 4 października 1581 r.s Jeszcze wyraźniej
mówi o tym synod gnieźnieński w Łowiczu z 29 marca 1593 r.9 Powstały
wtedy trzy dekanaty: rudzki, wieruszowski i krzepicki. Łaszew znalazł się
w tym pierwszym wraz z 16 innymi parafiami i 6 filiami.
O tym, jak prężny był ośrodek parafialny w Łaszewie, świadczy fakt, że
oparł się on wszelkim niebezpieczeństwom, jak wojny szwedzkie, zatargi
z husytami i protestantami. W XVIII w. istniała tu jedna z ośmiu powstałych
w całym archidiakonacie szkół parafialnych10.
Należy przypuszczać, że parafia w Łaszewie powstała pod koniec XIV lub
na początku XV w., jak większość parafii na ziemi wieluńskiej. Zapewne -
pierwszy kościół był fundowany i wyposażany przez biskupów gnieźnieńskich.
Nie dotrwał jednak do naszych czasów. Obecny kościół drewniany został
zbudowany w XVI w. na styl kościołów typu wieluńskiego. To chyba o nim
wspomina Łaski w Liber beneficiorumn, pisząc, że powstał z fundacji
świeckich przy staraniu miejscowego prezbitera Jakuba Rzepeckiego. Na
powstałej wtedy renesansowej polichromii stropu kościoła, w jednym z kase-
tonów w prezbiterium, namalowana jest fundatorka (?), klęcząca u stóp Chry-
stusa ukrzyżowanego na tle symboli męki Pańskiej. Jest ubrana w długą suknię
z białym kołnierzem. Na suknię ma nałożony czarny płaszcz bez rękawów.
Mała parafia na pewno przeżywała swoje wzloty i upadki. Drewniany
kościół potrzebował częstej konserwacji, a ta wymagała ciągłych wydatków.
Ówcześni proboszczowie i dziedzice majątku w Łaszewie starali się mimo
wszystko, by kościół był dobrze utrzymany i spełniał należytą funkcję.
Dobrodziejami parafii i kościoła byli zapewne dziedzice Czapscy, którzy
po wczesnej śmierci swojej córki Jadwigi umieścili w podłodze kościoła
pamiątkową płytę12.
7 Liber beneficiorum (dalej: LB). t. II, s. 129.
8 Synodus archidiocesana Gnesnensis Lovicii MDLXXXI11 celebrują, wyd. Z. Chodyński,
Warszawa 1872. s. 41.
9 Synodus diocesana Gnesnensis Celebratu Lovicii 29 Martii 1593. druk w Bibliotece
Czartoryskich W Krakowie nr 1553.
10 P a t y k i e w i c z, dz. cyt., s. 37.
11 LB, t. II, s. 129.
12 Na pamiątkowej płycie nagrobnej znajdującej się w kościele podane są daty: urodzenia
Jadwigi Czapskiej - 15 października 1790 r., i śmierci - 12 lipca 1809 r.
KS. BOGDAN BLAJER
Następną listę parafii z opisem uposażenia podaje Liber beneficiorum
Łaskiego z 1522 r.7 Znajdujemy tutaj opis inwentaryzacyjny parafii pod
nazwą Laschow.
Podział na dekanaty w archidiakonacie wieluńskim dokonał się po syno-
dzie diecezjalnym w Łowiczu 4 października 1581 r.s Jeszcze wyraźniej
mówi o tym synod gnieźnieński w Łowiczu z 29 marca 1593 r.9 Powstały
wtedy trzy dekanaty: rudzki, wieruszowski i krzepicki. Łaszew znalazł się
w tym pierwszym wraz z 16 innymi parafiami i 6 filiami.
O tym, jak prężny był ośrodek parafialny w Łaszewie, świadczy fakt, że
oparł się on wszelkim niebezpieczeństwom, jak wojny szwedzkie, zatargi
z husytami i protestantami. W XVIII w. istniała tu jedna z ośmiu powstałych
w całym archidiakonacie szkół parafialnych10.
Należy przypuszczać, że parafia w Łaszewie powstała pod koniec XIV lub
na początku XV w., jak większość parafii na ziemi wieluńskiej. Zapewne -
pierwszy kościół był fundowany i wyposażany przez biskupów gnieźnieńskich.
Nie dotrwał jednak do naszych czasów. Obecny kościół drewniany został
zbudowany w XVI w. na styl kościołów typu wieluńskiego. To chyba o nim
wspomina Łaski w Liber beneficiorumn, pisząc, że powstał z fundacji
świeckich przy staraniu miejscowego prezbitera Jakuba Rzepeckiego. Na
powstałej wtedy renesansowej polichromii stropu kościoła, w jednym z kase-
tonów w prezbiterium, namalowana jest fundatorka (?), klęcząca u stóp Chry-
stusa ukrzyżowanego na tle symboli męki Pańskiej. Jest ubrana w długą suknię
z białym kołnierzem. Na suknię ma nałożony czarny płaszcz bez rękawów.
Mała parafia na pewno przeżywała swoje wzloty i upadki. Drewniany
kościół potrzebował częstej konserwacji, a ta wymagała ciągłych wydatków.
Ówcześni proboszczowie i dziedzice majątku w Łaszewie starali się mimo
wszystko, by kościół był dobrze utrzymany i spełniał należytą funkcję.
Dobrodziejami parafii i kościoła byli zapewne dziedzice Czapscy, którzy
po wczesnej śmierci swojej córki Jadwigi umieścili w podłodze kościoła
pamiątkową płytę12.
7 Liber beneficiorum (dalej: LB). t. II, s. 129.
8 Synodus archidiocesana Gnesnensis Lovicii MDLXXXI11 celebrują, wyd. Z. Chodyński,
Warszawa 1872. s. 41.
9 Synodus diocesana Gnesnensis Celebratu Lovicii 29 Martii 1593. druk w Bibliotece
Czartoryskich W Krakowie nr 1553.
10 P a t y k i e w i c z, dz. cyt., s. 37.
11 LB, t. II, s. 129.
12 Na pamiątkowej płycie nagrobnej znajdującej się w kościele podane są daty: urodzenia
Jadwigi Czapskiej - 15 października 1790 r., i śmierci - 12 lipca 1809 r.