DOI issue:
Rozprawy
DOI article:Leszner, Magdalena: Obraz Matki Bożej z kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi: =
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37084#0351
OBRAZ MATKI BOŻEJ Z KOŚCIOŁA PW. WNIEBOWZIĘCIA NMP W ŁODZI 347
W 1655 r. podczas najazdu szwedzkiego żołnierze spalili 25 domów w Ło-
dzi. Kościół ocalał prawdopodobnie dzięki temu, że stal na uboczu. Według
niektórych historyków „z inicjatywy ówczesnego plebana Pawła Brzeskiego,
parafianie łódzcy zakupili obraz Matki Bożej Łaskawej, jako wotum dzięk-
czynne za ocalenie kościoła”3. Jednak nie ma potwierdzenia tej tezy w żad-
nych aktach archiwalnych. Pamiętać również należy, że druga połowa XVII
w. nie była dla Łodzi okresem pomyślności. Postępujące wyludnienie, głód,
a do tego wszystkiego zaraza i pożar oraz katastrofalna wręcz sytuacja świą-
tyni uniemożliwiała ufundowanie takiego dzieła, jakim jest obraz Matki Bo-
żej, z ofiar parafian.
Akta archiwalne nie wspominają o obrazie aż do 1754 r., kiedy to kanonik
kielecki ks. Oraczewski wizytował kościół. W swym protokole napisał, ze
znajduje się on bardzo złym stanie. Pojawiła się także krótka, a ważna infor-
macja, iż jest „koronka pozłacana na obrazie Matki Bożej w wielkim ołta-
rzu”4. Prawdopodobnie została ona założona po 1718 r., kiedy to po raz
pierwszy dowiadujemy się o tym dziele. Archidiakon łęczycki Józef Trzciń-
ski, wizytujący wtedy kościół, podał w swym protokole informację o obrazie,
zaznaczając ubóstwo świątyni. Gdyby wtedy na obrazie znajdowała się korona
na pewno by o niej napisał. Stąd trzeba wysunąć przypuszczenie, iż między
1718 a 1754 r., obwieszony wotami obraz Matki Bożej otrzymał koronę.
Jedenaście lat później, w roku 1765, na polecenie biskupa Antoniego Os-
trowskiego wybudowano nowy, większy kościół na Górkach Plebańskich.
Wiadomo, że poprzedni całkowicie rozebrano, a obraz Matki Bożej, zwanej
wówczas Łódzką bądź też Bałucką, przeniesiono do nowej świątyni.
Kolejna informacja archiwalna pojawia się w roku 1819. Z akt dowiaduje-
my się, że „kościół założony pod tytułem Najświętszej Maryi Panny Wniebo-
wzięcia, [posiada ten - M. L.j obraz w Wielkim Ołtarzu”5. Od tego też cza-
su w spisach inwentaryzacyjnych są regularne wiadomości o obrazie Matki
Bożej.
Z niewiadomych przyczyn między 1754 a 1822 r. wymieniono pozłacaną
koronę na obrazie. W aktach z 1822 r. czytamy o srebrnej koronie ozdobionej
drobnymi gwiazdami.
3 S. G r a d, Najstarsza parafia łódzka, „Wiadomości Diecezjalne Łódzkie”, 48(1974).
nr 1, s. 15.
4 M i k o I a j c z y k, dz. cyt., s. 191.
Akta Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi (dalej: APWNMP). Akta
Dekanatu Łódzkiego (dalej: ADŁ), lata 1760-1890, nr 58.
W 1655 r. podczas najazdu szwedzkiego żołnierze spalili 25 domów w Ło-
dzi. Kościół ocalał prawdopodobnie dzięki temu, że stal na uboczu. Według
niektórych historyków „z inicjatywy ówczesnego plebana Pawła Brzeskiego,
parafianie łódzcy zakupili obraz Matki Bożej Łaskawej, jako wotum dzięk-
czynne za ocalenie kościoła”3. Jednak nie ma potwierdzenia tej tezy w żad-
nych aktach archiwalnych. Pamiętać również należy, że druga połowa XVII
w. nie była dla Łodzi okresem pomyślności. Postępujące wyludnienie, głód,
a do tego wszystkiego zaraza i pożar oraz katastrofalna wręcz sytuacja świą-
tyni uniemożliwiała ufundowanie takiego dzieła, jakim jest obraz Matki Bo-
żej, z ofiar parafian.
Akta archiwalne nie wspominają o obrazie aż do 1754 r., kiedy to kanonik
kielecki ks. Oraczewski wizytował kościół. W swym protokole napisał, ze
znajduje się on bardzo złym stanie. Pojawiła się także krótka, a ważna infor-
macja, iż jest „koronka pozłacana na obrazie Matki Bożej w wielkim ołta-
rzu”4. Prawdopodobnie została ona założona po 1718 r., kiedy to po raz
pierwszy dowiadujemy się o tym dziele. Archidiakon łęczycki Józef Trzciń-
ski, wizytujący wtedy kościół, podał w swym protokole informację o obrazie,
zaznaczając ubóstwo świątyni. Gdyby wtedy na obrazie znajdowała się korona
na pewno by o niej napisał. Stąd trzeba wysunąć przypuszczenie, iż między
1718 a 1754 r., obwieszony wotami obraz Matki Bożej otrzymał koronę.
Jedenaście lat później, w roku 1765, na polecenie biskupa Antoniego Os-
trowskiego wybudowano nowy, większy kościół na Górkach Plebańskich.
Wiadomo, że poprzedni całkowicie rozebrano, a obraz Matki Bożej, zwanej
wówczas Łódzką bądź też Bałucką, przeniesiono do nowej świątyni.
Kolejna informacja archiwalna pojawia się w roku 1819. Z akt dowiaduje-
my się, że „kościół założony pod tytułem Najświętszej Maryi Panny Wniebo-
wzięcia, [posiada ten - M. L.j obraz w Wielkim Ołtarzu”5. Od tego też cza-
su w spisach inwentaryzacyjnych są regularne wiadomości o obrazie Matki
Bożej.
Z niewiadomych przyczyn między 1754 a 1822 r. wymieniono pozłacaną
koronę na obrazie. W aktach z 1822 r. czytamy o srebrnej koronie ozdobionej
drobnymi gwiazdami.
3 S. G r a d, Najstarsza parafia łódzka, „Wiadomości Diecezjalne Łódzkie”, 48(1974).
nr 1, s. 15.
4 M i k o I a j c z y k, dz. cyt., s. 191.
Akta Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi (dalej: APWNMP). Akta
Dekanatu Łódzkiego (dalej: ADŁ), lata 1760-1890, nr 58.