DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0396
392
Magdalena Howorus-Czajka
II. 1. Tamara Jaworska przy krosnach, fotografia, własność
artystki
Wpływem prof. Kintopfa należy tłumaczyć
obraną po studiach specjalizację w dziedzinie ża-
kardu. Szybko osiągnęła znaczenie w środowisku,
imponując ciekawymi rozwiązaniami w żakardzie
jednoosnowowym i dwuwątkowym oraz dwuosno-
wowym i dwuwątkowym.9 Na wystawie z okazji
ХХХ-Iecia Ładu pokazano dwie jej makaty żakar-
dowe, serwetę i jeden kilim grzebyczkowy.10
Największym sukcesem dekady lat 50. był złoty
medal na XI mediolańskim Triennale za tkaninę
dekoracyjną.11 Włoski pokaz okazał się wyjątkowo
szczęśliwy również dla czterech innych polskich
twórców, także zdobywców złotych medali, którzy
wraz z nagrodzonym złotem Ładem w kategorii
grupowej pokazali tam swe prace. W tym szczę-
śliwym dla polskiej tkaniny roku odbył się także
inny ważny pokaz - II Ogólnopolska Wystawa
Architektury Wnętrza,12 gdzie jej prace13 zostały
pokazane w ekspozycji pokoju z kuchnią projektu
Olgierda Szlekysa.14
9 Tamara Hans (1965); Tamara Hans (1967).
10 Wystawa Spółdzielni (1957: Ip. 170, 208-210, il. bez
numeru).
11 Huml (1978: 192-193).
12 W dniach 6 kwietnia -5 maja 1957 roku wystawę gości-
ły w swych wnętrzach Zachęta i Sale Redutowe Teatru Naro-
dowego, zob.: Ogólnopolska wystawa (1958); Huml (1978:
185-189, 192).
13 Tkanina dekoracyjna (narzuta), wym. 200 x 310 cm, tka-
nina żakardowa; tkanina zasłonowa, wym. 100 x 250 cm, film-
druk na tiulu bawełnianym; tkanina dekoracyjna czarnobiała,
zob.: Ogólnopolska wystawa (1958: Ip. 138-140).
14 Ogólnopolskie wystawy poprzedzały inne ekspozycje
sztuki użytkowej. Pierwszą była wystawa pt. Przemysł Ludowy
i Rękodzieło Artystyczne (luty 1946) w Muzeum Narodowym
W tym szczęśliwym zawodowo dla Tamary
Hans roku przenosi się ona do Warszawy. Kolejne
wystawy ukazują ewolucję stylu tkackiego artyst-
ki.15 Wrażliwość na kolor i malarskość, przynależna
jej osobowości, została ugruntowana w latach stu-
denckich pod wpływem profesorów Władysława
Strzemińskiego i Romana Modzelewskiego. W taj-
niki techniczne żakardu wprowadził artystkę prof.
Lucjan Kintopf. Ukierunkowanie łódzkiej szkoły
na przemysłowe wykorzystanie projektów arty-
stycznych jest widoczne w preferowaniu techniki
żakardu. Jednak wraz z rozwojem twórczym ar-
tystki, na który nie bez wpływu były przenosiny do
Warszawy i zmiana środowiska, Tamara Hans uległa
urokowi gobelinu. Doszła do niego poprzez kilim.
W tej drodze nie była osamotniona. Jak zauważa
Irena Huml we wstępie do katalogu pierwszej indy-
widualnej wystawy Tamary Hans z 1965 roku, jest
to proces charakterystyczny dla dziedziny tkactwa
artystycznego tamtego czasu, który doprowadził
do powrotu do tkanin o charakterze reprezentacyj-
nym - do współcześnie pojętego gobelinu.16 Lata
60. XX wieku są okresem wielkiego rozkwitu sztuki
tkackiej w Polsce.17 Ma to swoje odzwierciedlenie
w ilości wystaw, tryumfach na międzynarodowych
pokazach,18 a także w danych ekonomicznych. Tka-
nina, rozumiana również jako rękodzieło, stała się
czołowym towarem eksportowym polskiej sztuki.19
w Warszawie, następnie pokaz Małe mieszkanie (1947) na
Żoliborzu w Warszawie, gdzie wnętrza jednego z budynków
urządzono pod hasłem: „jak ma prawo mieszkać dziś każdy
obywatel”, a także Wystawa Przemysłu Artystycznego w war-
szawskim Muzeum Narodowym (1947-1948), zob.: Huml
(1978: 151, 153, 163).
15 Wystawy zbiorowe: I Ogólnopolska Wystawa Architek-
tury Wnętrz (1950); II Ogólnopolska Wystawa Architektury
Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej (1957); Międzynarodowa Wy-
stawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Medio-
lanie (Undicesima Trennale di Milano; 1957); Ogólnopolska
Wystawa Tkaniny, Ceramiki i Szklą (1964); Wystawa XXX-
-lecie Ładu (1956); XV Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopo-
cie (1962); Warszawska Wystawa Tkaniny (1963); Galeria
Lampertz Contempora w Kolonii (1966); wystawa Polski Go-
belin Współczesny w wiedeńskim Kunsthaus Galerie (1967);
Wystawa Polskiego Gobelinu w Rotterdamie i Kopenhadze
(1967); Polski Plakat i Gobelin, Szwajcaria (1967); Wystawa
40-lecie Ładu (1966). Wystawy indywidualne: Muzeum Sztu-
ki im. A. S. Puszkina, Moskwa (1960); Galeria Sztuki, War-
szawa (1965); Galeria Sztuki, Łódź (1965); Muzeum Sztuki,
Radom (1966).
16 Tamara Hans (1965).
17 Huml (1978: 209).
18 XI Triennale w Mediolanie (1957); 1 (1962) i kolejne
pięć edycji Biennale Tkaniny Dawnej i Współczesnej w Lo-
zannie, gdzie polscy artyści odnosili sukcesy.
19 Świadczyć o tym mogą dane ekonomiczne z tamtego
czasu. Przykładowo w nowojorskich sklepach Cepelii dział
Magdalena Howorus-Czajka
II. 1. Tamara Jaworska przy krosnach, fotografia, własność
artystki
Wpływem prof. Kintopfa należy tłumaczyć
obraną po studiach specjalizację w dziedzinie ża-
kardu. Szybko osiągnęła znaczenie w środowisku,
imponując ciekawymi rozwiązaniami w żakardzie
jednoosnowowym i dwuwątkowym oraz dwuosno-
wowym i dwuwątkowym.9 Na wystawie z okazji
ХХХ-Iecia Ładu pokazano dwie jej makaty żakar-
dowe, serwetę i jeden kilim grzebyczkowy.10
Największym sukcesem dekady lat 50. był złoty
medal na XI mediolańskim Triennale za tkaninę
dekoracyjną.11 Włoski pokaz okazał się wyjątkowo
szczęśliwy również dla czterech innych polskich
twórców, także zdobywców złotych medali, którzy
wraz z nagrodzonym złotem Ładem w kategorii
grupowej pokazali tam swe prace. W tym szczę-
śliwym dla polskiej tkaniny roku odbył się także
inny ważny pokaz - II Ogólnopolska Wystawa
Architektury Wnętrza,12 gdzie jej prace13 zostały
pokazane w ekspozycji pokoju z kuchnią projektu
Olgierda Szlekysa.14
9 Tamara Hans (1965); Tamara Hans (1967).
10 Wystawa Spółdzielni (1957: Ip. 170, 208-210, il. bez
numeru).
11 Huml (1978: 192-193).
12 W dniach 6 kwietnia -5 maja 1957 roku wystawę gości-
ły w swych wnętrzach Zachęta i Sale Redutowe Teatru Naro-
dowego, zob.: Ogólnopolska wystawa (1958); Huml (1978:
185-189, 192).
13 Tkanina dekoracyjna (narzuta), wym. 200 x 310 cm, tka-
nina żakardowa; tkanina zasłonowa, wym. 100 x 250 cm, film-
druk na tiulu bawełnianym; tkanina dekoracyjna czarnobiała,
zob.: Ogólnopolska wystawa (1958: Ip. 138-140).
14 Ogólnopolskie wystawy poprzedzały inne ekspozycje
sztuki użytkowej. Pierwszą była wystawa pt. Przemysł Ludowy
i Rękodzieło Artystyczne (luty 1946) w Muzeum Narodowym
W tym szczęśliwym zawodowo dla Tamary
Hans roku przenosi się ona do Warszawy. Kolejne
wystawy ukazują ewolucję stylu tkackiego artyst-
ki.15 Wrażliwość na kolor i malarskość, przynależna
jej osobowości, została ugruntowana w latach stu-
denckich pod wpływem profesorów Władysława
Strzemińskiego i Romana Modzelewskiego. W taj-
niki techniczne żakardu wprowadził artystkę prof.
Lucjan Kintopf. Ukierunkowanie łódzkiej szkoły
na przemysłowe wykorzystanie projektów arty-
stycznych jest widoczne w preferowaniu techniki
żakardu. Jednak wraz z rozwojem twórczym ar-
tystki, na który nie bez wpływu były przenosiny do
Warszawy i zmiana środowiska, Tamara Hans uległa
urokowi gobelinu. Doszła do niego poprzez kilim.
W tej drodze nie była osamotniona. Jak zauważa
Irena Huml we wstępie do katalogu pierwszej indy-
widualnej wystawy Tamary Hans z 1965 roku, jest
to proces charakterystyczny dla dziedziny tkactwa
artystycznego tamtego czasu, który doprowadził
do powrotu do tkanin o charakterze reprezentacyj-
nym - do współcześnie pojętego gobelinu.16 Lata
60. XX wieku są okresem wielkiego rozkwitu sztuki
tkackiej w Polsce.17 Ma to swoje odzwierciedlenie
w ilości wystaw, tryumfach na międzynarodowych
pokazach,18 a także w danych ekonomicznych. Tka-
nina, rozumiana również jako rękodzieło, stała się
czołowym towarem eksportowym polskiej sztuki.19
w Warszawie, następnie pokaz Małe mieszkanie (1947) na
Żoliborzu w Warszawie, gdzie wnętrza jednego z budynków
urządzono pod hasłem: „jak ma prawo mieszkać dziś każdy
obywatel”, a także Wystawa Przemysłu Artystycznego w war-
szawskim Muzeum Narodowym (1947-1948), zob.: Huml
(1978: 151, 153, 163).
15 Wystawy zbiorowe: I Ogólnopolska Wystawa Architek-
tury Wnętrz (1950); II Ogólnopolska Wystawa Architektury
Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej (1957); Międzynarodowa Wy-
stawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w Medio-
lanie (Undicesima Trennale di Milano; 1957); Ogólnopolska
Wystawa Tkaniny, Ceramiki i Szklą (1964); Wystawa XXX-
-lecie Ładu (1956); XV Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopo-
cie (1962); Warszawska Wystawa Tkaniny (1963); Galeria
Lampertz Contempora w Kolonii (1966); wystawa Polski Go-
belin Współczesny w wiedeńskim Kunsthaus Galerie (1967);
Wystawa Polskiego Gobelinu w Rotterdamie i Kopenhadze
(1967); Polski Plakat i Gobelin, Szwajcaria (1967); Wystawa
40-lecie Ładu (1966). Wystawy indywidualne: Muzeum Sztu-
ki im. A. S. Puszkina, Moskwa (1960); Galeria Sztuki, War-
szawa (1965); Galeria Sztuki, Łódź (1965); Muzeum Sztuki,
Radom (1966).
16 Tamara Hans (1965).
17 Huml (1978: 209).
18 XI Triennale w Mediolanie (1957); 1 (1962) i kolejne
pięć edycji Biennale Tkaniny Dawnej i Współczesnej w Lo-
zannie, gdzie polscy artyści odnosili sukcesy.
19 Świadczyć o tym mogą dane ekonomiczne z tamtego
czasu. Przykładowo w nowojorskich sklepach Cepelii dział