DOI Artikel:
Horzela, Dobrosława: Twórczość rzeźbiarska warsztatu tryptyku Świętej Trójcy w katedrze na Wawelu
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19890#0105
21. Miniatura w rękopisie Historia Troiana
(wg Ziegler, Martinus Opifex...)
nadwornym miniaturzystąFryderyka III w latach 1446-
1449 (potem, do roku 1456, czynny w Ratyzbonie)58.
Przyjęta przez krakowski warsztat konwencja kształ-
towania szat znajduje w kręgu sztuki wiedeńskiej także
inne analogie. Trzeba zwrócić uwagę na nastawę z Wie-
ner Neustadt (dziś w katedrze wiedeńskiej; 1447). Rzeź-
by tego tryptyku wyróżniają się miękkim, nie poddanym
wyraźnej zasadzie kompozycyjnej duktem bliskim roz-
wiązaniom stosowanym w latach sześćdziesiątych przez
warsztat tryptyku Świętej Trójcy. Przykłady podobnej
maniery znajdujemy we współczesnym malarstwie Au-
strii i południowych Niemiec, by wspomnieć raz jeszcze
Martinusa Opifexa, czy Mistrza tablic z Pólling59, dzia-
22. Św. Barbara z tryptyku Św. Trójcy.
Katedra na Wawelu, kaplica Świętokrzyska
(fot. D. Horzela)
łającego w Monachium w latach 1440-1460, być może
wykształconego w Wiedniu60. Punktem odniesienia są też
dzieła monachijczyka Gabriela Anglera61.
Centrum artystycznym, z którym zetknąć się musiał
Mistrz tryptyku Świętej Trójcy był więc Wiedeń. Ów
„wiedeński trop” nie daje jednak wskazówki pozwalają-
cej odpowiedzieć precyzyjnie na pytanie - kiedy krakow-
ski snycerz odbył swą wędrówkę? Przywoływane wyżej
dzieła powstawały w latach czterdziestych i pięćdziesią-
tych wieku XV, a krakowską działalność warsztatu prze-
śledzić można dopiero od połowy lat sześćdziesiątych62.
Trudność wynika między innymi z ograniczonych w grun-
cie rzeczy przemian sztuki austriackiej lat 1440-1460,
R. Suckale, Die Regensburger Buchmalerei von 1350 bis
1450 [w:] Die Regensburger Buchmalerei. Von fruhkarolingischer
Zeit bis zum Ausgang des Mittelalters [katalog wystawy], Miinchen
1987, s. 98-99. Na jego temat zob. Ziegler, o.c.
-ą Przez Volkera L i e dke go identyfikowany z Conradem Sach-
sem, który miałby być nauczycielem Kaschauera: Die Munchner
Tafelmalerei und Schnitzkunst der Spatgotik, cz. 1: Von Anfang bis
zum Pestjahr 1430 (Ars Bavarica 17/18: 1980, s. 98).
60.1. Ehresmann-Moor, The Master of the Pólling Altars. An
Austrian Contribution to the Bavarian School (Marsyas. Studies in
the History of Art 14: 1968-69, s. 11-28).
61 Zob. Miinchner Gotik im Freisinger Didzesanmuseum, red.
P. Sleier, Freising 1999, s. 168.
62 Ten sam problem dotyczy malarskiej twórczości Haberschrac-
ka, który, według Gadomskiego, w latach czterdziestych miał ze-
tknąć się z warsztatem Mistrza ołtarza Albrechta, w 1454 przyjął
prawa miejskie Krakowa, ale najwcześniejsze znane nam jego dzie-
ło pochodzi dopiero z r. 1465. Na ten temat ostatnio J. Gadomski,
Kiinstlerische Beziehungen zwischen Krakau und Osterreich im
Spatmittelalter. Plastik und Malerei in den Jahren 1395 1530 [w:]
Aus der Geschichte Ósterreichs in Mitteleuropa, z. 4: Kunstgeschich-
te, Wien 2000, s. 26-21.
99
(wg Ziegler, Martinus Opifex...)
nadwornym miniaturzystąFryderyka III w latach 1446-
1449 (potem, do roku 1456, czynny w Ratyzbonie)58.
Przyjęta przez krakowski warsztat konwencja kształ-
towania szat znajduje w kręgu sztuki wiedeńskiej także
inne analogie. Trzeba zwrócić uwagę na nastawę z Wie-
ner Neustadt (dziś w katedrze wiedeńskiej; 1447). Rzeź-
by tego tryptyku wyróżniają się miękkim, nie poddanym
wyraźnej zasadzie kompozycyjnej duktem bliskim roz-
wiązaniom stosowanym w latach sześćdziesiątych przez
warsztat tryptyku Świętej Trójcy. Przykłady podobnej
maniery znajdujemy we współczesnym malarstwie Au-
strii i południowych Niemiec, by wspomnieć raz jeszcze
Martinusa Opifexa, czy Mistrza tablic z Pólling59, dzia-
22. Św. Barbara z tryptyku Św. Trójcy.
Katedra na Wawelu, kaplica Świętokrzyska
(fot. D. Horzela)
łającego w Monachium w latach 1440-1460, być może
wykształconego w Wiedniu60. Punktem odniesienia są też
dzieła monachijczyka Gabriela Anglera61.
Centrum artystycznym, z którym zetknąć się musiał
Mistrz tryptyku Świętej Trójcy był więc Wiedeń. Ów
„wiedeński trop” nie daje jednak wskazówki pozwalają-
cej odpowiedzieć precyzyjnie na pytanie - kiedy krakow-
ski snycerz odbył swą wędrówkę? Przywoływane wyżej
dzieła powstawały w latach czterdziestych i pięćdziesią-
tych wieku XV, a krakowską działalność warsztatu prze-
śledzić można dopiero od połowy lat sześćdziesiątych62.
Trudność wynika między innymi z ograniczonych w grun-
cie rzeczy przemian sztuki austriackiej lat 1440-1460,
R. Suckale, Die Regensburger Buchmalerei von 1350 bis
1450 [w:] Die Regensburger Buchmalerei. Von fruhkarolingischer
Zeit bis zum Ausgang des Mittelalters [katalog wystawy], Miinchen
1987, s. 98-99. Na jego temat zob. Ziegler, o.c.
-ą Przez Volkera L i e dke go identyfikowany z Conradem Sach-
sem, który miałby być nauczycielem Kaschauera: Die Munchner
Tafelmalerei und Schnitzkunst der Spatgotik, cz. 1: Von Anfang bis
zum Pestjahr 1430 (Ars Bavarica 17/18: 1980, s. 98).
60.1. Ehresmann-Moor, The Master of the Pólling Altars. An
Austrian Contribution to the Bavarian School (Marsyas. Studies in
the History of Art 14: 1968-69, s. 11-28).
61 Zob. Miinchner Gotik im Freisinger Didzesanmuseum, red.
P. Sleier, Freising 1999, s. 168.
62 Ten sam problem dotyczy malarskiej twórczości Haberschrac-
ka, który, według Gadomskiego, w latach czterdziestych miał ze-
tknąć się z warsztatem Mistrza ołtarza Albrechta, w 1454 przyjął
prawa miejskie Krakowa, ale najwcześniejsze znane nam jego dzie-
ło pochodzi dopiero z r. 1465. Na ten temat ostatnio J. Gadomski,
Kiinstlerische Beziehungen zwischen Krakau und Osterreich im
Spatmittelalter. Plastik und Malerei in den Jahren 1395 1530 [w:]
Aus der Geschichte Ósterreichs in Mitteleuropa, z. 4: Kunstgeschich-
te, Wien 2000, s. 26-21.
99