Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (16.1954)

Władysław Tomkiewicz

go: pierwszego — jako głowy państwa w dobie bez-
królewia, drugiego — jako lokalnej władzy admini-
stracyjnej. Z tych też względów rewizja nie objęła
całości zamku, lecz tylko pierwsze piętro, zajmowane
ostatnio przez królową, oraz pomieszczenia fraucyme-
ru, znajdujące się na innych kondygnacjach.
Lustracja nie obejmuje urządzeń wnętrz, ma ona
jednak znaczenie dla ustalenia „topografii1 zamku,
tym bardziej, iż, jak dotąd, nie znane są rewizje
wcześniejsze, dotyczące gmachu wzniesionego przez
Zygmunta III; ponadto dokument ten ukazuje nam
część pomieszczeń zamkowych w stanie niemal takim,
w jakim je ostatecznie wykończył Władysław IV, gdyż
w dalszych latach ograniczano się jedynie do niezbęd-
nych remontów po najeździć szwedzkim i nieznacz-

nych tylko przekształceń wewnętrznych. Zasadniczą
przebudowę bryły przynieść miały dopiero czasy sa-
skie.
Tekst protokółu rewizji pozwala na kilka stwier-
dzeń. Ustala on ostatecznie, gdzie się mieściły pokoje
królewskie, izba senatorska i teatr dworski. Co do te-
go ostatniego, to były przypuszczenia, oparte na póź-
niejszych planach zamku, iż zajmował on osobne po-
mieszczenie w pobliżu Kanonii. Opis sali teatralnej,
podany przez rewidentów, odpowiada dawniejszemu
opisowi Jarzębskiego; jeśli była ona teraz „przefor-
stowana“, to z tego względu, że Jan III nie posiadał
teatru operowego, poprzestając na przedstawieniach
komediowych. Sala senatorska, jak wynika z lustracji,
znajdowała się nadal w gotyckiej „Curia maior“, zaj-


II. 2. Rzut I piętra z pocz. w. XVIII. Saskie Archiwum w Dreźnie.

296