Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (16.1954)

STANISŁAW HI2


II. 4. Z. Vogel wg H. Szpilowskiego, projekt przebudowy fasady kościoła
św. Jana w Warszawie. Gab. Rycin U. W. (Fot. E. Kozlowska-Tomczyk)

Z 1822 r. pochodzi niezrealizowany, również akwa-
relowany projekt wodozbioru w Łazienkach (Gab.
Ryc. U. W.). Podobnie jak Aigner, wzorował się w nim
Szpitowski na grobowcu Cecylii Me tell i dając jednak
inne proporcje. Jest to jedyna zachowana akwarela
Szpilowskiego pokazująca nam artystę, a nie tylko
technika. Elementy krajobrazowe, roślinne, światło-
cień i traktowanie realistyczne architektury — dają
akwarelę miłą i mimo jej celu techniczno-użytkowego,
posiadającą dużo wyrazu artystycznego.
W 1823 r. 70-letni Szpilowski projektuje neogotyc-
ką fasadę kościoła św. Jacka w Warszawie. Zrealizo-
wana została z tego projektu tylko tzw. ,,gotyka“, tj.
galeria znajdująca się przed fasadą, spełniająca rolę
pomieszczeń handlowych, wydzierżawianych przez do-
minikanów.

W 1824 r. odbudowuje spalony kościół w Dąbiu
nad Nerem. Jeśli przyjąć możliwość adaptowania do
nowej koncepcji architektonicznej elementów zacho-
wanych po pożarze i pewnych zmian wykonawczych,
gdyż 71-letni Szpiloiwśki prawdopodóbnie do Dąbia
nie jeździł, to staje się wytłumaczalny tak szczyt ba-
rokowy, nieznany w twórczości Szpilowskiego, jak
i dobudowa do zawężonego prezbiterium małej kapli-
cy z jednej, a zakrystii z drugiej strony. Reszta ele-
mentów kompozycyjnych jest dlań typowa, jak np.
półkoliste wnęki w osiach bocznych z umieszczonymi
nad nimi tablicami, w osi zaś środkowej, nad wej-
ściem, półokrągłe okno.
W tymże roku wydaje Szpiiowski drukiem Wzory
Kościołów Parafialnych po Województwach Królestwa
Polskiego stawiać się maiących, do wyboru Dozorom

338