DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Korpysz, Ewa: Uwagi o nowożytnych sakrariach węgierskich: Tradycje włoskie i ślady oddziaływania w Polsce
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.70770#0366
359
EWA KORPYSZ
Warszawa
Uwagi o nowożytnych sakrariach węgierskich.
Tradycje włoskie i ślady oddziaływania w Polsce*
* Dziękuję Fundacji Lanckorońskich z Brzezia za umożliwienie mi pobytu w Rzymie, który pozwolił na przeprowadze-
nie kwerend i poznanie z autopsji zabytków kamieniarki renesansowej we Włoszech.
Moje wstępne badania sakrariów węgierskich i polskich zostały sfinansowane ze środków na naukę w latach 2007-
2009, jako projekt badawczy nr NN 105 0888 33.
Składam serdeczne podziękowania Pani profesor Lidiji Ivancevic Śpanićek (Gradski Muzej Poźega, Chorwacja) za
cenne wskazówki i materiały.
1 Jolan BALOGH, „La cappella Bakócz di Esztergom”, Acta Historiae Artium Academiae Scientiarum Hungaricae,
3:1956, z. 1-4, s. 1.
2 Gyóngyi TÓRÓK, „Die Urspriinge der jagiellonischen Renaissance in Ungam wahrend des Kónigs Matthias Corvinus
(1458-1490”), [w:] DieJagiellonen. Kunst undKultur einer europdischen Dynastie an der Wendezur Neuzeit, Nurnberg
2002, s. 215-226.
3 Miklós HORLER, „Les edifices de la villa royale de Buda-nyek”, Acta Historiae Artium Academiae Scientiarum
W 2. połowie XV w. w Budzie na dworze Macieja Korwina (węg. Matyas Hun-
yadi; 1458-1490) i jego małżonki Beatrix z Aragonii, córki króla Neapolu, za-
częły się pojawiać zwiastuny nowego stylu, pierwsze w tej części Europy Środ-
kowej. Stanowiły one logiczne następstwo intensywnych kontaktów z Italią, kształtują-
cych kulturę Węgier w ciągu XV w., kiedy wysokie stanowiska państwowe i kościelne
zajmowali Włosi. Były wśród nich takie osobistości, jak biskup Castiglione, opiekun
Masolina, czy dowódca wojskowy Filippo Scolari, zw. Pippo Spano. Na dworze królew-
skim i w otoczeniu biskupów przewijały się nazwiska znanych artystów: Masolina, Bene-
detta da Maiano, Andrea Ferrucciego, Ercole Robertiego czy Giovanniego Dalmaty.
Historiograf króla Korwina, Antonio Bonfini przedstawiał swojego władcę jako tego,
który priscam architecturam in lucern revocasti* 1. W warsztatach działających w pałacach
królewskich pracowało liczne grono rzeźbiarzy, muratorów i kamieniarzy, pochodzących
z Italii (Toskania, Lombardia, Rzym) i Dalmacji (toskański styl renesansowy był obecny
w architekturze Chorwacji już w latach 60. tegoż stulecia). W rezydencjach królewskich
dekoracja renesansowa współistniała z wysokiej klasy późnogotyckim detalem architek-
toniczno -rzeźbiarskim.
Ten kierunek kontynuowali Jagiellonowie, panujący na Węgrzech w latach 1490-
15262. W 1490 r. królem został Władysław II Jagiellończyk, syn Kazimierza Jagiellończy-
ka, zasiadający od 1471 r. na tronie czeskim. Władysław prowadził rozbudowę rezydencji
w Budzie, zlecił przebudowę w tym samym duchu swej siedziby na Hradczanach,
a w Nyek pod Budą wzniósł dwie eleganckie wille3. Goszczący w latach 1489-1501 na
EWA KORPYSZ
Warszawa
Uwagi o nowożytnych sakrariach węgierskich.
Tradycje włoskie i ślady oddziaływania w Polsce*
* Dziękuję Fundacji Lanckorońskich z Brzezia za umożliwienie mi pobytu w Rzymie, który pozwolił na przeprowadze-
nie kwerend i poznanie z autopsji zabytków kamieniarki renesansowej we Włoszech.
Moje wstępne badania sakrariów węgierskich i polskich zostały sfinansowane ze środków na naukę w latach 2007-
2009, jako projekt badawczy nr NN 105 0888 33.
Składam serdeczne podziękowania Pani profesor Lidiji Ivancevic Śpanićek (Gradski Muzej Poźega, Chorwacja) za
cenne wskazówki i materiały.
1 Jolan BALOGH, „La cappella Bakócz di Esztergom”, Acta Historiae Artium Academiae Scientiarum Hungaricae,
3:1956, z. 1-4, s. 1.
2 Gyóngyi TÓRÓK, „Die Urspriinge der jagiellonischen Renaissance in Ungam wahrend des Kónigs Matthias Corvinus
(1458-1490”), [w:] DieJagiellonen. Kunst undKultur einer europdischen Dynastie an der Wendezur Neuzeit, Nurnberg
2002, s. 215-226.
3 Miklós HORLER, „Les edifices de la villa royale de Buda-nyek”, Acta Historiae Artium Academiae Scientiarum
W 2. połowie XV w. w Budzie na dworze Macieja Korwina (węg. Matyas Hun-
yadi; 1458-1490) i jego małżonki Beatrix z Aragonii, córki króla Neapolu, za-
częły się pojawiać zwiastuny nowego stylu, pierwsze w tej części Europy Środ-
kowej. Stanowiły one logiczne następstwo intensywnych kontaktów z Italią, kształtują-
cych kulturę Węgier w ciągu XV w., kiedy wysokie stanowiska państwowe i kościelne
zajmowali Włosi. Były wśród nich takie osobistości, jak biskup Castiglione, opiekun
Masolina, czy dowódca wojskowy Filippo Scolari, zw. Pippo Spano. Na dworze królew-
skim i w otoczeniu biskupów przewijały się nazwiska znanych artystów: Masolina, Bene-
detta da Maiano, Andrea Ferrucciego, Ercole Robertiego czy Giovanniego Dalmaty.
Historiograf króla Korwina, Antonio Bonfini przedstawiał swojego władcę jako tego,
który priscam architecturam in lucern revocasti* 1. W warsztatach działających w pałacach
królewskich pracowało liczne grono rzeźbiarzy, muratorów i kamieniarzy, pochodzących
z Italii (Toskania, Lombardia, Rzym) i Dalmacji (toskański styl renesansowy był obecny
w architekturze Chorwacji już w latach 60. tegoż stulecia). W rezydencjach królewskich
dekoracja renesansowa współistniała z wysokiej klasy późnogotyckim detalem architek-
toniczno -rzeźbiarskim.
Ten kierunek kontynuowali Jagiellonowie, panujący na Węgrzech w latach 1490-
15262. W 1490 r. królem został Władysław II Jagiellończyk, syn Kazimierza Jagiellończy-
ka, zasiadający od 1471 r. na tronie czeskim. Władysław prowadził rozbudowę rezydencji
w Budzie, zlecił przebudowę w tym samym duchu swej siedziby na Hradczanach,
a w Nyek pod Budą wzniósł dwie eleganckie wille3. Goszczący w latach 1489-1501 na