Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (5.1937)

Ryc. 21. Tournai. Fragment północnego portalu
m katedrze. Wg. A. Goldschmidta.

zarzucił był, jak się zdaje,
mysuniętą uprzednio ,,tezę’r
akmitańską, podnosząc jak
najsłuszniej zresztą północno
trancuski charakter naszego
zabytkui). Nieustannie jednak
nurtuje pytanie, czy tu samej
ojczyźnie biskupa Aleksandra
z Małonne, fundatora Czer-
mińska, nie dałoby się stmier-
dzić istnienia bliższych jeszcze
i bardziej niejako naturalnych
źródeł inspiracji?
Odpotniedź inypaść musi
m sposób raczej pozytymny,
mimo daleko posuniętej de-
mastacji pomnikom rzeźby ar-
chitektonicznej m Belgii roz-
patrymanego okresu, m do-
datku niedostatecznie dotąd
zbadanych2). Już przytoczona
płaskorzeźba z opactma Ma-
redsous mogła budzić domysł
ostosomaniu m portalach bel-
gijskich pilastróm męgaro-
mych, dekoromanych nie-
mielkimi figuralnymi scenami
m architektonicznym obramo-
1) M. G ę b a r o m i c z, Mogilno —
Płock — Czermińsk, o. c. 171. W
oparciu o starszą tezę G. podnio-
słem akmitański charakter rzeźb czer-
mińskich uj pracy M. W a 1 i c k i i
J. Starzyński, Dzieje sztuki pol-
skiej. Warszama, 193Ó.
2) Cf. G o 1 d s c h m i t, o. c; R.
Ligtenberg: Die romanische
Steinplastik in d. nordlichen Nieder-
landen. Haag 1918. Ponadto szereg
artykułom specjalnych i ustępom m
pracach syntetycznych.

46