DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Miscellanea
DOI article:Zarnecki, George: "Opłakiwanie Chrystusa" rzeźba z kręgu stwosza w Brzezinach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.37717#0245
M I S C
E L L A
N E A
i.
JERZY ŻARNECKI
«OPLA KIWANIE CHRYSTUSA*
RZEŹBA Z KRĘGU STWOSZA W BRZEZINACH
Późnogotycka rzeźba, dolychczas niepubłikomana, znajduje się tu bo-
cznym ołtarzu dreumianego, parafialnego kościoła śiu. Mikołaja uj Brze-
zinach (pom. ropczycki), pośmięconego m 1501 r. !). Wymiary 95x87 cm,
głęb. 35 cm, drzeruo lipomę. Polichromia noma, olejna pokryma całość grubą
marstmą kryjąc szczegóły. Rzeźba ta pramdopodobnie jest częścią nieznanego,
lub już nieistniejącego tryptyku 2); mykonana m półrełiefie, przedstamia
scenę »Opłakimania Chrystusa« m typie rozpomszechnionym m północnej
sztuce XV m. 3).
Ta mielofiguroma scena grupuje się mokół ciała zmarłego Chrystu-
sa, spoczymającego na chuście; tułóm dźruignięty jest ku górze przez
Józefa z Arymatei i Matkę Boską, tmorzących mraz z Marią Magdaleną
bezpośrednie tło ciała Zbamiciela, gdy dalszym jest śm. Jan i — dmie
Marie. Najbardziej dramatyczną postacią jest Panna Maria, zbliżająca tmarz
pełną spokojnego bólu ku martmej głomie Syna. Głoma ta o harmonij-
nych rysach, z misternie skręconym zarostem, przykryta cierniomą koroną
— opada ku dołomi. Szczegóły anatomiczne ciała, jak żebra czy mięśnie,
są lekko zaznaczone. Klęczący z lemej strony Józef z Arymatei jest star-
cem m długiej szacie, mnącej się mi liczne, ostro załamujące się fałdy.
Po drugiej stronie, u nóg Chrystusa klęczy płacząca Maria Magdalena,
trzymając puszkę z monnościami i ocierając łzy. Nad Panną Marią wid-
nieje postać śm. Jana Em., młodzieńca o obfitej fryzurze układającej się
m gęste loki. Płaszcz spięty pod brodą — rozmiema i unosi ku górze
miatr. Z za Józefa myłaniają się figury dmu niemiast, opłakujących zgon
Chrystusa (ryc. 147).
Smieżo została odnaleziona deska (100 X 140), stanomiąca tło rzeźby
(ryc. 148); złożona z pięciu kamałkóm, pokryta jest złotym ornamentem
brokatowym, mygniatanym m kredzie. Miejsce nie pokryte ornamentem
') Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. I. Warszawa, 1880, str. 417.
2) Odnośnie do niego brak wszelkich źródeł archiwalnych na miejscu, gdyż o ile
istniały, spłonęły wraz z plebanią.
3) Kiinstłe, lkonographie der christlichen Kunst, Freiburg i B., 1928, t. I. str. 480—483.
233
E L L A
N E A
i.
JERZY ŻARNECKI
«OPLA KIWANIE CHRYSTUSA*
RZEŹBA Z KRĘGU STWOSZA W BRZEZINACH
Późnogotycka rzeźba, dolychczas niepubłikomana, znajduje się tu bo-
cznym ołtarzu dreumianego, parafialnego kościoła śiu. Mikołaja uj Brze-
zinach (pom. ropczycki), pośmięconego m 1501 r. !). Wymiary 95x87 cm,
głęb. 35 cm, drzeruo lipomę. Polichromia noma, olejna pokryma całość grubą
marstmą kryjąc szczegóły. Rzeźba ta pramdopodobnie jest częścią nieznanego,
lub już nieistniejącego tryptyku 2); mykonana m półrełiefie, przedstamia
scenę »Opłakimania Chrystusa« m typie rozpomszechnionym m północnej
sztuce XV m. 3).
Ta mielofiguroma scena grupuje się mokół ciała zmarłego Chrystu-
sa, spoczymającego na chuście; tułóm dźruignięty jest ku górze przez
Józefa z Arymatei i Matkę Boską, tmorzących mraz z Marią Magdaleną
bezpośrednie tło ciała Zbamiciela, gdy dalszym jest śm. Jan i — dmie
Marie. Najbardziej dramatyczną postacią jest Panna Maria, zbliżająca tmarz
pełną spokojnego bólu ku martmej głomie Syna. Głoma ta o harmonij-
nych rysach, z misternie skręconym zarostem, przykryta cierniomą koroną
— opada ku dołomi. Szczegóły anatomiczne ciała, jak żebra czy mięśnie,
są lekko zaznaczone. Klęczący z lemej strony Józef z Arymatei jest star-
cem m długiej szacie, mnącej się mi liczne, ostro załamujące się fałdy.
Po drugiej stronie, u nóg Chrystusa klęczy płacząca Maria Magdalena,
trzymając puszkę z monnościami i ocierając łzy. Nad Panną Marią wid-
nieje postać śm. Jana Em., młodzieńca o obfitej fryzurze układającej się
m gęste loki. Płaszcz spięty pod brodą — rozmiema i unosi ku górze
miatr. Z za Józefa myłaniają się figury dmu niemiast, opłakujących zgon
Chrystusa (ryc. 147).
Smieżo została odnaleziona deska (100 X 140), stanomiąca tło rzeźby
(ryc. 148); złożona z pięciu kamałkóm, pokryta jest złotym ornamentem
brokatowym, mygniatanym m kredzie. Miejsce nie pokryte ornamentem
') Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. I. Warszawa, 1880, str. 417.
2) Odnośnie do niego brak wszelkich źródeł archiwalnych na miejscu, gdyż o ile
istniały, spłonęły wraz z plebanią.
3) Kiinstłe, lkonographie der christlichen Kunst, Freiburg i B., 1928, t. I. str. 480—483.
233