DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Żarnowski, Jan: Tintoretto: (Z powodu wstawy jego dzieł w Wenecji)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37717#0310
JAN ŹARNOWSKI (PARYŻ)
T1NTORETTO.
(Z POWODU WYSTAWY JEGO DZIEL W WENECJI)
Dma lata temu, iu pięknych salach Palazzo Pesaro m Wenecji zosta-
ła urządzona mystama dzieł Tycjana. Pod luieloma mzględami miała ona
znaczenie reiuelacyjne, poraź piermszy boiniem kapitalne i rzekomo
dobrze znane dzieła mistrza mydobyto z mroku kościołom meneckich
i pokazano m idealnych marunkach ekspozycji L Już mtedy zrodziła się
myśl, by i inni mistrzomie malarstma meneckiego doczekali się rómnie
remelacyjnego pokazu. dotyczyło to przede mszystkim Tintoretta, które-
go dzieła liczebnie dominujące nad mszystkimi innymi m Wenecji, zamażyć
musiały na ogólnym mrażeniu, jakie każdy podróżnik odnosi z tego miasta,
a które jednak, z pomodu złych marunkóm ekspozycji nigdy nie były
napramdę dostępne dla oka badacza.
Już samo rozmieszczenie obrazom Tintoretta m salach Palazzo Pesaro
nasuma, przez reminiscencję, porómnanie tej mystamy z niedamną my-
stamą Tycjana. Poza tym zaś, i historycznie porómnanie to, nie da się omi-
nąć — m osobie Tintoretta mamy bomiem mistrza, który m oczach
potomnych (mięcej niż m oczach mspółczesnych) zajął po śmierci Tycjana
miejsce przodujące m historii malarstma meneckiego. Wreszcie, przez
kontrast ze sztuką Tycjana, sztuka Tintoretta umydatnia się jako zupełne
przecimieństmo renesansomej malarskiej koncepcji starszego mistrza, jako
najmybitniejsza może, realizacja optyki artystycznej epoki przejściomej
pomiędzy renesansem a barokiem.
Podczas gdy mystama dzieł Tycjana miała przede mszystkim na celu
zebranie rozproszonego po całym śmiecie materiału, tu zadanie przedsta-
miało się mręcz odmrotnie: ogromna miększość dzieł Tintoretta pozostała
na miejscu, m Wenecji, a z tego, co myszło poza jej granice, lub za
granice Włoch, można było, z nielicznymi zaledmie myjątkami, łatma
zrezygnomać. Poza tym, już samych obrazom meneckich było za dużo, by
myśleć o ich całkomitym zebraniu na mystamie. Toteż zgóry myrzeka-
jąc się spromadzenia na mysttamę obrazom ze Scuola San Rocco, za-
promadzono m Scuola ośmietlenie sztuczne, które pozmoliło, bodaj po
raz piermszy, rozejrzeć się m tym znakomitymi cyklu obrazom, tonącym
zazmyczaj m mroku.
i) Por mój artykuł o myslamie Tycjana, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury 1936- R
IV, z. 3.
298
T1NTORETTO.
(Z POWODU WYSTAWY JEGO DZIEL W WENECJI)
Dma lata temu, iu pięknych salach Palazzo Pesaro m Wenecji zosta-
ła urządzona mystama dzieł Tycjana. Pod luieloma mzględami miała ona
znaczenie reiuelacyjne, poraź piermszy boiniem kapitalne i rzekomo
dobrze znane dzieła mistrza mydobyto z mroku kościołom meneckich
i pokazano m idealnych marunkach ekspozycji L Już mtedy zrodziła się
myśl, by i inni mistrzomie malarstma meneckiego doczekali się rómnie
remelacyjnego pokazu. dotyczyło to przede mszystkim Tintoretta, które-
go dzieła liczebnie dominujące nad mszystkimi innymi m Wenecji, zamażyć
musiały na ogólnym mrażeniu, jakie każdy podróżnik odnosi z tego miasta,
a które jednak, z pomodu złych marunkóm ekspozycji nigdy nie były
napramdę dostępne dla oka badacza.
Już samo rozmieszczenie obrazom Tintoretta m salach Palazzo Pesaro
nasuma, przez reminiscencję, porómnanie tej mystamy z niedamną my-
stamą Tycjana. Poza tym zaś, i historycznie porómnanie to, nie da się omi-
nąć — m osobie Tintoretta mamy bomiem mistrza, który m oczach
potomnych (mięcej niż m oczach mspółczesnych) zajął po śmierci Tycjana
miejsce przodujące m historii malarstma meneckiego. Wreszcie, przez
kontrast ze sztuką Tycjana, sztuka Tintoretta umydatnia się jako zupełne
przecimieństmo renesansomej malarskiej koncepcji starszego mistrza, jako
najmybitniejsza może, realizacja optyki artystycznej epoki przejściomej
pomiędzy renesansem a barokiem.
Podczas gdy mystama dzieł Tycjana miała przede mszystkim na celu
zebranie rozproszonego po całym śmiecie materiału, tu zadanie przedsta-
miało się mręcz odmrotnie: ogromna miększość dzieł Tintoretta pozostała
na miejscu, m Wenecji, a z tego, co myszło poza jej granice, lub za
granice Włoch, można było, z nielicznymi zaledmie myjątkami, łatma
zrezygnomać. Poza tym, już samych obrazom meneckich było za dużo, by
myśleć o ich całkomitym zebraniu na mystamie. Toteż zgóry myrzeka-
jąc się spromadzenia na mysttamę obrazom ze Scuola San Rocco, za-
promadzono m Scuola ośmietlenie sztuczne, które pozmoliło, bodaj po
raz piermszy, rozejrzeć się m tym znakomitymi cyklu obrazom, tonącym
zazmyczaj m mroku.
i) Por mój artykuł o myslamie Tycjana, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury 1936- R
IV, z. 3.
298