DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Kronika
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37717#0106
KRONIKA.
MUZEUM ARCHIDIECEZJALNE I WYSTAWA WIELKOPOLSKIEJ PLASTYKI GOTYCKIEJ
W POZNANIU.
Dina wydarzenia o wielkiej doniosłości dla naszej pracy kulturalnej na gruncie
poznańskim z czasu ostatniego należy podnieść z naciskiem. Dnia 17. czeriuca r. ub. zam-
knięto Wystawę Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej, którą gościło przez prawie 2 miesiące
in sinych murach Muzeum Wielkopolskie, a 30 tegoż miesiąca otiuarte zostało m nastro-
jowym gmachu dawnej Akademii Lubrańskiego dla publiczności Muzeum Archidiecezjalne.
Dwa te zdarzenia zostają w ścisłej ze sobą łączności.
Poznańskie muzeum sztuki kościelnej nie jest tworem zbyt nowym, a zostało tylko
na nowo i w rozmiarach poważniejszych zmontowane i odpowiedniej niż dawniej pomiesz-
czone. Początki jego bowiem sięgają czasu rządów arcybisk. Floriana Stablewskiego, który
już przed laty 40 położył podwaliny pod tę instytucję, przeznaczając na pomieszczenie
darowanych przez siebie zbiorów własnych i zakupionej w Frankfurcie n. M. dobrej rzeźby
gotyckiej dawną Kaplicę Karmelitanek obok seminarium duchownego. Choć pozbawione
przez lata stałej opieki fachowej i nie popularyzowane pośród duchowieństwa a tym mniej
wśród świeckiego społeczeństwa wielkopolskiego, zbiory jednak zwolna wzrastały, szcze-
gólnie w czasach ostatnich, dzięki opiece, jaką roztaczali arcybiskupi i biskupi podczas
swych wizyt pasterskich nad zabytkami, narażonymi w kościołach na zagładę. Niemałą
też winę zapomnienia o tym wówczas wcale już ciekawym zbiorze ponosiła jego niedo-
stępność a niemniej także fatalne umieszczenie w nieodpowiadającej jego celom kaplicy
neogotyckiej. Nie zdołało również wzbudzić żywszego zainteresowania zmontowanie mu-
zeum, oddanego w depozyt Państwu Polskiemu, w zamku poznańskim, którego zimne
pseudoromańskie sale 2 piętra nie stwarzały dobrego nastroju. Po 4 latach wegetowania
tam wróciły zbiory do swego dawnego — magazynu.
To też decyzja miarodajnych dziś czynników kościelnych, by przenieść zbiory sztuki
kościelnej do kilku wolnych sal dawnej Akademii Lubrańskiego, pochodzącej z ok. 1520 r.
a przebudowanej z pocz. XVII w. (dziś Archiwum Archidiecezjalne) jest równocześnie
zapowiedzią szybkiego rozwoju wskrzeszonego do nowego życia muzeum. Nie rozwiązuje
wprawdzie obecne rozmieszczenie zabytków w szczupłych salach sprawy bez reszty, ponie-
waż zebranych eksponatów nawet w połowie tam pokazać nie było można. Jest wszakże
nadzieja, że po przekazaniu bogatego archiwum diecezjalnego do wznieść się mającego
nowego gmachu, muzeum zawładnie całym już budynkiem Akademii, zwłaszcza, że w miarę
popularyzowania idei muzealnej, szczególnie wśród duchowieństwa, zabytki niewątpliwie
napływać będą bardzo obficie choćby tylko z diecezji poznańskiej (gnieźnieńska bowiem
zamierza stworzyć własne zbiory w budującym się już gmachu archiwalnym, choć takie
rozbicie za celowe i z punktu widzenia historii sztuki uzasadnione uważać trudno).
Oto krótkie zestawienie zawartości nowego muzeum poznańskiego. Samych rzeźb go-
tyckich jest tam ok. 150, obrazów ok. 20, w olbrzymiej przewadze z Wielkopolski; z okresu
późnorenesansowego aż do rokoka rzeźb ok. 100, obrazów (przeważnie włoskich) ok. 70.
Sztukę stosowaną reprezentuje ok. 50 przedmiotów od czasów romanizmu (Limoges) do
końca XVIII w., w tym np. 10 mis brązowych z przełomu XV na XVI w. Na szczególną
uwagę zasługuje wyjątkowo bogaty zbiór tkanin (pomiędzy nimi także wschodnich), da-
rowany przez hr. Ludwikę Zótłowską z Czacza a zebranych z,kościołów Wielkopolski i Kró-
lestwa (XIV — XVIII w.). Spośród ok. 50 całych paramentów tego działu, sięgających do
czasu gotyku, wystawiono narazie tylko 10 najciekawszych. Pasów kontuszowych i mieszczań-
96
MUZEUM ARCHIDIECEZJALNE I WYSTAWA WIELKOPOLSKIEJ PLASTYKI GOTYCKIEJ
W POZNANIU.
Dina wydarzenia o wielkiej doniosłości dla naszej pracy kulturalnej na gruncie
poznańskim z czasu ostatniego należy podnieść z naciskiem. Dnia 17. czeriuca r. ub. zam-
knięto Wystawę Wielkopolskiej Plastyki Gotyckiej, którą gościło przez prawie 2 miesiące
in sinych murach Muzeum Wielkopolskie, a 30 tegoż miesiąca otiuarte zostało m nastro-
jowym gmachu dawnej Akademii Lubrańskiego dla publiczności Muzeum Archidiecezjalne.
Dwa te zdarzenia zostają w ścisłej ze sobą łączności.
Poznańskie muzeum sztuki kościelnej nie jest tworem zbyt nowym, a zostało tylko
na nowo i w rozmiarach poważniejszych zmontowane i odpowiedniej niż dawniej pomiesz-
czone. Początki jego bowiem sięgają czasu rządów arcybisk. Floriana Stablewskiego, który
już przed laty 40 położył podwaliny pod tę instytucję, przeznaczając na pomieszczenie
darowanych przez siebie zbiorów własnych i zakupionej w Frankfurcie n. M. dobrej rzeźby
gotyckiej dawną Kaplicę Karmelitanek obok seminarium duchownego. Choć pozbawione
przez lata stałej opieki fachowej i nie popularyzowane pośród duchowieństwa a tym mniej
wśród świeckiego społeczeństwa wielkopolskiego, zbiory jednak zwolna wzrastały, szcze-
gólnie w czasach ostatnich, dzięki opiece, jaką roztaczali arcybiskupi i biskupi podczas
swych wizyt pasterskich nad zabytkami, narażonymi w kościołach na zagładę. Niemałą
też winę zapomnienia o tym wówczas wcale już ciekawym zbiorze ponosiła jego niedo-
stępność a niemniej także fatalne umieszczenie w nieodpowiadającej jego celom kaplicy
neogotyckiej. Nie zdołało również wzbudzić żywszego zainteresowania zmontowanie mu-
zeum, oddanego w depozyt Państwu Polskiemu, w zamku poznańskim, którego zimne
pseudoromańskie sale 2 piętra nie stwarzały dobrego nastroju. Po 4 latach wegetowania
tam wróciły zbiory do swego dawnego — magazynu.
To też decyzja miarodajnych dziś czynników kościelnych, by przenieść zbiory sztuki
kościelnej do kilku wolnych sal dawnej Akademii Lubrańskiego, pochodzącej z ok. 1520 r.
a przebudowanej z pocz. XVII w. (dziś Archiwum Archidiecezjalne) jest równocześnie
zapowiedzią szybkiego rozwoju wskrzeszonego do nowego życia muzeum. Nie rozwiązuje
wprawdzie obecne rozmieszczenie zabytków w szczupłych salach sprawy bez reszty, ponie-
waż zebranych eksponatów nawet w połowie tam pokazać nie było można. Jest wszakże
nadzieja, że po przekazaniu bogatego archiwum diecezjalnego do wznieść się mającego
nowego gmachu, muzeum zawładnie całym już budynkiem Akademii, zwłaszcza, że w miarę
popularyzowania idei muzealnej, szczególnie wśród duchowieństwa, zabytki niewątpliwie
napływać będą bardzo obficie choćby tylko z diecezji poznańskiej (gnieźnieńska bowiem
zamierza stworzyć własne zbiory w budującym się już gmachu archiwalnym, choć takie
rozbicie za celowe i z punktu widzenia historii sztuki uzasadnione uważać trudno).
Oto krótkie zestawienie zawartości nowego muzeum poznańskiego. Samych rzeźb go-
tyckich jest tam ok. 150, obrazów ok. 20, w olbrzymiej przewadze z Wielkopolski; z okresu
późnorenesansowego aż do rokoka rzeźb ok. 100, obrazów (przeważnie włoskich) ok. 70.
Sztukę stosowaną reprezentuje ok. 50 przedmiotów od czasów romanizmu (Limoges) do
końca XVIII w., w tym np. 10 mis brązowych z przełomu XV na XVI w. Na szczególną
uwagę zasługuje wyjątkowo bogaty zbiór tkanin (pomiędzy nimi także wschodnich), da-
rowany przez hr. Ludwikę Zótłowską z Czacza a zebranych z,kościołów Wielkopolski i Kró-
lestwa (XIV — XVIII w.). Spośród ok. 50 całych paramentów tego działu, sięgających do
czasu gotyku, wystawiono narazie tylko 10 najciekawszych. Pasów kontuszowych i mieszczań-
96