Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (5.1937)

prymitywny: na nakładkę i
skierowanych ku górze żło-
biną uszczelniającą (drać,
draczka). Wnętrze przykry-
wa piramidalny pułap z luź-
no zakładanych wieńców
o coraz mniejszym pro-
mieniu. Światło ostatniego
wieńca zakrywa parę gru-
bych desek.
Identyczny plan ma
stodoła S. Gongarewicza
(Ryc. 83). Tylko pierwotny
pułap wieńcowy, zbutwia-
ły ze starości, zastąpiono
krokwiowym dachem bro-
gowym.
Trawestacją powyż-
szych dwóch budynków
na plan kwadratowy są
«humna» B. Prokopowicza
(Ryc. 84) i A. Minicza (Ryc.
85), gdzie w oczepie zrębu
zwracają uwagę nacięcia
pod pierwsze okrąglaki
wieńcowego stropu.
Szereg badaczów zwra-
cało już uwagę na ger-
mańskie pochodzenie sło-
wa «dach». Zdaniem Kar-
łowicza zapożyczenie tego
wyrazu nie dowodzi, aby
przodkowie nasi nauczyli
się dach robić od Germa-
nów, a tylko pewien jego rodzaj stamtąd przejęli. Obok wyrazu dach
posiadamy bowiem swojskie: strzecha, poszycie1). Rozwijając tę myśl, Gloger
wywodzi wyraz «strzecha» od strzec, (rozpostrzeć, rozpościerać) «oczywiście
rozpościerać to, z czego robili Słowianie pierwotnie wszystkie swoje dachy, t.j.

1:100
Ryc. 84. Gryczynoiuicze, pouj. Łuniniec.
Stodoła B. Prokopoiuicza.

1) Jan Karłouncz. Chata polska. Pamiętnik fizjograficzny IV, str. 397.

172