Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Editor]
Biuletyn Historii Sztuki i Kultury — 5.1937

DOI issue:
Nr. 3/4
DOI article:
Walicki, Michał: Nowe oblicze architektoniczne kolegiaty w Tumie
DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.37717#0279

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
leżącej pod nim namy bocznej, składając się z nią razem na dmupiętro-
mą konstrukcję absydialną. Obecności tej górnej absydy nie zaumażył
był ru smoim czasie Łuszczkieruicz, co zdaje się być dość dzimnym po-
minięciem, zmażyujszy na lunikliiność i sumienność jego studium. Należy
jeszcze dodać, że do inemnętrznej, zruróconej ku stronie nainy głómnej
krainędzi absydy, przytyka bezpośrednio trzeci z rzędu zachoruanych fi-
larom triforialnych, m postaci prostokątnego uskoku ze śladami kapitelu
i podstamy.
Skoro stmierdziliśmy już domodnie istnienie słupom triforialnych oraz
absydy zamykającej oś tej galerii, odsunąć tedy mypadnie mysuniętą przez
Łuszczkiemicza myśl o istnieniu galerii ślepej, nie otmartej przezroczami
do mnętrza kościoła i przeznaczonej na dormitoria. Wyraziście bomiern
mylania się zarys bogato skomponomanych triforióm, dyskusja co do
których może jedynie dotyczyć zastosomanego typu, który zresztą różn-
się znacznie od dotychczas sklasyfikomanych (ryc. 158).
Na podkreślenie zasługuje system połączeń triforium. Dostęp do gór
nej partii zachodniej empory promadził przez mieże. Podobne przejście
zachomało się m mieży południomej, podczas gdy analogiczne mejście
m mieży północnej uległo z czasem zamuromaniu. Co mażniejsze jednak-
istniało rómnież mejście otmierające dostęp ku triforium od strony pre-
zbiterium. Dostęp do niego od strony prezbiterium skasomano zapemne
m trakcie restauracji m XV mieku: natomiast zachomała się dobrze gór-
na partia zejścia m południomej galerii triforium, przepromadzonego m są-
siedztmie zamykającej ją absydy. Umagę zmraca Jtutaj staranne opraco-
manie schodom oraz mykmintna niemal obróbka kamieni.
Przechodząc do rozpatrzenia kmestii sklepień, mchodzimy na teren
mniej pemny, nie dysponujemy bomiem m tym mzględzie dostatecznym
materiałem domodoiuym. W dzisiejszym stanie gmachu, piermotne skle-
pienia zachomały się jedynie m emporze zachodniej, absydach nam bo
cznych, dolnych izbach mieżomych; nama głómna przykryta jest stropem
dremnianym, zaś nainy boczne posiadają późno-gotyckie sklepienie zało'
żonę po pożarze 1473 roku. Przyciężki ich charakter, nadający piętno
pemnej suromości, zmylił piermszych naszych archeologom z połomy
zeszłego mieku, którzy upatrymali m nich konstrukcję sklepienną datującą
się z okresu budomy romańskiego kościoła. Późnogotyckie te sklepienia
zastąpiły zrujnomane zapemne przez pożar piermotne sklepienia ro-
mańskie o typie krzyżomym. Galerie eniporome na piętrze nie były
natomiast nigdy sklepione, lecz ponomnie jak i nama przykryte stropem
dremnianym. Był to mięć typ t. zm. »piętra emporomego« inaczej zmany
»empora półpramdzima«. Przestrzenne jej ukształtomanie zbliża naszą

267
 
Annotationen