DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3576#0050
T»WB«WTsi.?»,*i»W!t»
■ V «ÙMSuK1,
)tf
18 COMMENTARI A DE ANTIQUIS SCALPTORIBUS
IV.
P jR I J Jl US
AETIONIS OPUS,
Bar do ny chi incifum,
EX MUSEO DUCIS DE DEVONSHIRE (i).
AEtionis nomen compluribus attributum effe reperimus. Antiquijfimus ille ab Homero (2) comme-
moratiti Afiatkae Thebes Regulns.
Ivimus in Theben Sacrarti Urbem Aetionis.
Aetìonem nobilem Statuarium praedicat Tbeocritus Epìg. 17. (3), quod flatuam ceirìnam Aefculapii per-
fecijfet, Inde patet, quod qttum ille coaevus ejfet Theocriti, floruerit aetate Ptolomei Pbiladelphi.
Antiqulor eft alter Aetìo nulli piBori fecundus, qui quamquam a Plinio, alìifquefilemio praetermif-
fus Jìt, fuarum tamen laudimi egregium praeconem invenit Lucianum, qui in oratiunciila, quam Herodati
five Aetionis nomine infignivit, graphice defcribit elegantìffmiam tabulavi, in qua fummus artifex Aetio
Alexandre & Roxanes nuptias mirifice exprejferat. Quidquid ab arte abfolutiffima, <& ingenii felici foe-
cunditate proficifci poterat, in ea cumulate continebatur (4),
Utrum ine Aetio egregius piclor, an alter Statuarius fuerit gemmarum fculptor conieclando addubi-
tare pò finn, fed adfirmare non aufim. Quifquis autem fuerit huius gemmae fcalptor Aetio, peritijfmus
profetilo artifex ex ea gemma dignofeitur, qua nibil elegantius, aut artificio praeftantius. Jtaque circiter
Ale-
(1) Winckehnann pag. 354,
li) Hom. Il l. 1. v. }SS.
(3) Tbecrit, Idyll. 11. pag. 189.
Venit, Se Miletum Paeonis filius
Cum viro fanatore morborum converfaturus
Nicia , qui ipfum quotidie femper facrifìciis acJiit,
Et iftud ex odorata fculpiit (ei) ligneum iimulacrum
cedro
Aerioni propter feitam manum magnum pollicitus
Praemium : ille vero ad opus omne fuum contulit ar-
tifkium ,
(4) Huitts deferìptiomm pulii non juatndain fare arbitrar ,
PicJoribus vero velati exemplar hifloiiciim proponendum rem-,
Ea ex Luciano vai. 1. p. 834. fic fé hahet ■ Cum nuper
adeo etiam Aetion Piftor dicatur depifìis ( a fé ) Roxanes,
& Alexandri nuptiis, Qlympiam & ipfe deportatam cam
tabularci oftendifte, fucceffu co ut Proxenidas, judex
certaminis qui tum effet, deleftatus arte generum fibi Ae-
tionem affumeret. Et quid in picrura. ipfius mirum inerat,
xoget aliquis, ut arbiter certamiitum propter illud Aetio-
ni , non civi, nuptias filiae conciliaret? Eft illa in Italia,
& ipfe eam vidi, ut etiam narrare tibi poftim . Thala-
mus eft puloherrimus, & leftus nuptialis: & afiìdet Roxa-
ne virgo undique. pulcherrima , humi defixos habens oculos,
pudore adftantis Alexandri. Cupidines autem quidam re-
nidentes, alter quidam a tergo imminens reducit a ca-
pite flammeum, oftenditque Roxanen Sponfo. Alius au-
tem aliquis verniliter fané demit pede fandaliurtt, ut jam
recumbat. Cupido alius laeva prehenfum Alexandrum
trahit verfus Roxanen, connixus validiflìme. Rex autem
ipfe quidem coronam ofFert pueliae . Comes autem & de-
duftor Sponfi Hephaeftion unaadftat, facem ardentem gè-,
rens , puero innixus formofiflimo . Himenaeus pùto eft,
ncque enim adferiptum eft nomen . In altera autem tabu-
lae parte Cupidines alii lufus agunt in armis Alexandri,
duo quidem haftam illius ferentes, bajulos imitati, cum
trabem ferentes onere pandantur . Alii autem duo, unum
in clypeo jacentem , regem nempe ipfum quoque ( tan-
quam in curru ) trahunt, comprehenfis clypei anfis . Unus
autem in loricam , quae fupina jacet, ingreflus, infidianti
iimilis eft , qui perterreat illos, fi forte inter trahendum
ad fé deferantur . Cactcrum non lufus ifta funt, ncque te-
mere in illis operam abufus eft Aetion , fed indicant amo-
rem Alexandri etiam adverfus rcs bellicas , eumque cum
Roxanen amaret, arrnorum non elle oblitum . Nec uno tan-
tum in Iseo celebrare fatis habuit , nani rurfus in hnaginì-
bus inauìt voi. 2. pag, 4(1;. Advocemus plftores, & maxi-
me quotquot illorum optimi fuerunt temperandis colori-
bus, & tempeftive allinendis, nempe advocetur Polygno-
tus, & Ephranor ille , & Apelles, Aetio : lmmortalis Ra-
phael Urbinas huius elegantiffìmae tabulae exemplar fecit in
Villa Olgìatorum extra Portai» Pincianam eiufque formai»
jncifam aere mommi me vidijfe in atnplìftma Colletlione Eni.
Card. Ner, Corfmi literarum artiwnaue Maecenatis benefeen-
tifimi,
0
#*<"
■pi». '■
à omero
Andar)
■Aoà
loJoineo M
*£•
f Erme
artefice
irto pn
eccellente Pit
mirare, ma n<
iA gemma,
lofee, deJJa qi
a frano congetturare
fclu
mt de!
ftictnu
si ;
t, "'■p 0, """r
r*NÌS
S
■ V «ÙMSuK1,
)tf
18 COMMENTARI A DE ANTIQUIS SCALPTORIBUS
IV.
P jR I J Jl US
AETIONIS OPUS,
Bar do ny chi incifum,
EX MUSEO DUCIS DE DEVONSHIRE (i).
AEtionis nomen compluribus attributum effe reperimus. Antiquijfimus ille ab Homero (2) comme-
moratiti Afiatkae Thebes Regulns.
Ivimus in Theben Sacrarti Urbem Aetionis.
Aetìonem nobilem Statuarium praedicat Tbeocritus Epìg. 17. (3), quod flatuam ceirìnam Aefculapii per-
fecijfet, Inde patet, quod qttum ille coaevus ejfet Theocriti, floruerit aetate Ptolomei Pbiladelphi.
Antiqulor eft alter Aetìo nulli piBori fecundus, qui quamquam a Plinio, alìifquefilemio praetermif-
fus Jìt, fuarum tamen laudimi egregium praeconem invenit Lucianum, qui in oratiunciila, quam Herodati
five Aetionis nomine infignivit, graphice defcribit elegantìffmiam tabulavi, in qua fummus artifex Aetio
Alexandre & Roxanes nuptias mirifice exprejferat. Quidquid ab arte abfolutiffima, <& ingenii felici foe-
cunditate proficifci poterat, in ea cumulate continebatur (4),
Utrum ine Aetio egregius piclor, an alter Statuarius fuerit gemmarum fculptor conieclando addubi-
tare pò finn, fed adfirmare non aufim. Quifquis autem fuerit huius gemmae fcalptor Aetio, peritijfmus
profetilo artifex ex ea gemma dignofeitur, qua nibil elegantius, aut artificio praeftantius. Jtaque circiter
Ale-
(1) Winckehnann pag. 354,
li) Hom. Il l. 1. v. }SS.
(3) Tbecrit, Idyll. 11. pag. 189.
Venit, Se Miletum Paeonis filius
Cum viro fanatore morborum converfaturus
Nicia , qui ipfum quotidie femper facrifìciis acJiit,
Et iftud ex odorata fculpiit (ei) ligneum iimulacrum
cedro
Aerioni propter feitam manum magnum pollicitus
Praemium : ille vero ad opus omne fuum contulit ar-
tifkium ,
(4) Huitts deferìptiomm pulii non juatndain fare arbitrar ,
PicJoribus vero velati exemplar hifloiiciim proponendum rem-,
Ea ex Luciano vai. 1. p. 834. fic fé hahet ■ Cum nuper
adeo etiam Aetion Piftor dicatur depifìis ( a fé ) Roxanes,
& Alexandri nuptiis, Qlympiam & ipfe deportatam cam
tabularci oftendifte, fucceffu co ut Proxenidas, judex
certaminis qui tum effet, deleftatus arte generum fibi Ae-
tionem affumeret. Et quid in picrura. ipfius mirum inerat,
xoget aliquis, ut arbiter certamiitum propter illud Aetio-
ni , non civi, nuptias filiae conciliaret? Eft illa in Italia,
& ipfe eam vidi, ut etiam narrare tibi poftim . Thala-
mus eft puloherrimus, & leftus nuptialis: & afiìdet Roxa-
ne virgo undique. pulcherrima , humi defixos habens oculos,
pudore adftantis Alexandri. Cupidines autem quidam re-
nidentes, alter quidam a tergo imminens reducit a ca-
pite flammeum, oftenditque Roxanen Sponfo. Alius au-
tem aliquis verniliter fané demit pede fandaliurtt, ut jam
recumbat. Cupido alius laeva prehenfum Alexandrum
trahit verfus Roxanen, connixus validiflìme. Rex autem
ipfe quidem coronam ofFert pueliae . Comes autem & de-
duftor Sponfi Hephaeftion unaadftat, facem ardentem gè-,
rens , puero innixus formofiflimo . Himenaeus pùto eft,
ncque enim adferiptum eft nomen . In altera autem tabu-
lae parte Cupidines alii lufus agunt in armis Alexandri,
duo quidem haftam illius ferentes, bajulos imitati, cum
trabem ferentes onere pandantur . Alii autem duo, unum
in clypeo jacentem , regem nempe ipfum quoque ( tan-
quam in curru ) trahunt, comprehenfis clypei anfis . Unus
autem in loricam , quae fupina jacet, ingreflus, infidianti
iimilis eft , qui perterreat illos, fi forte inter trahendum
ad fé deferantur . Cactcrum non lufus ifta funt, ncque te-
mere in illis operam abufus eft Aetion , fed indicant amo-
rem Alexandri etiam adverfus rcs bellicas , eumque cum
Roxanen amaret, arrnorum non elle oblitum . Nec uno tan-
tum in Iseo celebrare fatis habuit , nani rurfus in hnaginì-
bus inauìt voi. 2. pag, 4(1;. Advocemus plftores, & maxi-
me quotquot illorum optimi fuerunt temperandis colori-
bus, & tempeftive allinendis, nempe advocetur Polygno-
tus, & Ephranor ille , & Apelles, Aetio : lmmortalis Ra-
phael Urbinas huius elegantiffìmae tabulae exemplar fecit in
Villa Olgìatorum extra Portai» Pincianam eiufque formai»
jncifam aere mommi me vidijfe in atnplìftma Colletlione Eni.
Card. Ner, Corfmi literarum artiwnaue Maecenatis benefeen-
tifimi,
0
#*<"
■pi». '■
à omero
Andar)
■Aoà
loJoineo M
*£•
f Erme
artefice
irto pn
eccellente Pit
mirare, ma n<
iA gemma,
lofee, deJJa qi
a frano congetturare
fclu
mt de!
ftictnu
si ;
t, "'■p 0, """r
r*NÌS
S