DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.12705#0039
SANTANDER>
RBS, quam vulgo Santandervocant,inHifpaniaTarraconenfifitaeft,adlittusoceani Cantabrici,
eofortetra&u,quemPtolemautsab Antigonibushabitari tradit.Hodie Afturiam Satillanam vocat.
Indigena;tamen referunt,huiusvrbisterritorium particulari vocabulo vernacule,/<« montana nomi-
nari.Deradicemontis leuiteraffurgentisin mareprominet,cuiusalluuioadextera, quaarccnipraj-
tergrelfa, vltra vrbemprocul lefeextendit, vulgd vocaturlariacanal: a finiftra, maximaex parte to-
tarn vrbemattingit,accanaliquodamperipfosmurosvrbisinteriorapetit, qui vulgo lanbiera dici-
tur,ipfumquecanalisoftium veraaculequoque, elbuccaronappelhnt; Abhacparte, aggerequodam
humanaarte operaque,velutibrachioin fluctusextenfo,quem fualingua mHf//» v;fwvocant,fingula
rem vrbiportumfecere,in cuiusaggcrisextrema ora,geranium extruxere,ad nauium exonerandarum vel onerandarum
commoditatem,quod vernacu]e,/<j£r«<i vocitant. Totusfinusille,quafi vnicusportus videripotcft. Nam peranguftias
quafdam,veluti peroftium,marchucirrumpit,atqueintusfelatiusdiffundir,vndicjuealiasnaturaconclufum. Afronte
vrbis, alia moles flu&ibus obie&a eft, inflexa paululum, vt portus commoditati magis fcruiret, qua & a furore scftuantis
oceani,fiquandocontingat, tuerifefolet,&nauibusetiamautexponendi aliquid, autrecipiendi commodilsimum lo-
cumpreJjere.Inmediohuiusfinusoftio,fcopulusquidam exftat,quem,//ifr»»4rfemogroJappellant.Is,obauium multitudi-
nem,ifticnidificantium,incolisfa;penumer6 aucupij occafionem recreationis erg6,praebet.Ferunt,hanc vrbem tanta:anti-
quitatisfamacacteraseius rcgionis vrbesantecellere,vtincola;eamaNoa conditam effe,dic~litare,&gloriari foleant. Forma
oblonga eft, intus plana, & muro vndiquechnfta. ab ea parte, qua terram refpicit, ob foffaeprofunditatem, aqua tamen va-
cuaj,acccffu difficilis. Aeregaudetfaluberrimo.Fontcshabet,tam intra mcenia,quam foris proxime muros, fex excellen-
tHsimos,quiperper.ualimpidifsimxaqua;fcatunginc,incolisvltr6 quafi offerunt, quantamcunqueaquam, vel ad vfum,
vel ad voluptatem,requirant.In ipfo foro duo funt,quorum alter,S.Clara:,aIter,Vrbanus vocatur. Foris, ad fanum D.Ni-
lai,exeminentiorcfaxo,tcrtiusprorumpit, omnium vti maximus, itaceleberrimus, vu\gb,lafuentade Becedo, diclus.Hinc
maximaexpartecummultitudociuium,tum etiam,quiintereospr£cipuihabentur,aquam hauriunt,propterfingularem
quandam eius praeftantiam. Aiuntenim, natura illihocfingulareineffe, vt hyeme caleat, asftate, quam maxime frigeat.
Quartuseftprope^).Fracilci,vulg6,/«tf«ta</e/<i JJofoiit nominatus.Quintus,qui vemacule,elri0delapila. Sextus,quem/j«ru
de mo/w^o,appellitant.Hi duo poftremi,vfui in primis funt in vico marino commorantibus,quem vulgo,/<» calia dela tnar,
Vocitant. Isvicus,fuburbiumeft,itavrbiadiunc1:um,vtvrbisnominecomprehendatur,tametfimurorumambituexc!u-
fus fit.Heic feorfum fere habitant, qui pifcatui operam nauant. Nam, cum linus ille optimorum pifcium tanta copia abun-
det,vtincredibilevidcripofsit,fifpeciatimfingulaexponantur, plurimoseffefacileeftcogitari,quipifcatui incumbunt.
Portoe ci feptem numerantur,videlicet,S.Nicolai,S.Petri,Df las Attalajfanas, S.Francifci,Dela Sierra,S.C\3.rx,tk de tAttMexjn
Aedificijsalta fuperbit, politifsimepartim expuro lapide, partim ex lignocoftruftis. Rcligioni colendaeconferuandaeq;,
bina monafteria habet,vtrunqueordinisS. Francifci,alterum, fratruD. Fracifci; alterum, fororu pienttfsimaru D. Clara?,
Summum in ea templum, vulgo ,delos cuerpos fanclos, dicitur, ornatifsimaftrucT:ura,vti fufpiciendum,italancT:itate vene-
randum.Perhibent,e6Ioci,vbiiftaecclefiafundataeft,quondambinamartyfum corporamiraculose deuecta,firmaatq;
immota conftitifl"e.Fuificreferunt,procul inde,fancl:os viros,qui magno animi ardore,& fingulari conftantia hoftib.fead
fidei Catholicae noftrsdefenfionem intrepidc oppofucrint,a quibus tandem intercmptos,in Durium flumen abiec~tos3 eo
corpora in mare,praecipiti curfu,effu la,longifsimo circuitu cmcnfo,in huncdemum finum, fummo miraculo vcluti fato
delata effe,& heicfirma pcrpctuamq;fedem elegifi~e:itaq;ab ijs,nomen fanctorum corporii,ecclefiam naftam effe. Eadem
collegio infignium pictate,& do&rina canonicoruexccllit. Rotundaeftforma.Intus,in circuituxenodochiiihabet S.Spi-
ritus,vbipaupercsquilibetbcnigne,excepti,humanifsimepronecelsitate,diligcnticuratractantur.Hincindequoq;diuer
fisfacel!is,fepulturaplcrunq;aliquanobilisalicuiusviricxornatis,aucT:a.Mcdiointcrioriambitu,amcenilsimumpomahu
includit,gratifsimo floridarii arborum perpetuo odore fragrans. Inde, mare verfus, arx obuia eft antiquilsima non vrbis
folum:fed totius etiam finus imperatrix,quippecui expofitum fit,quicquid toto finu apparet.A finiftra, vbi dixi,aquam in
ipfam vrbemfefeinfundere,fdificiafunt,in ipfoaqu5du6tu,patentibusatqueelatisarcubusexftrucT:a,vclutiarmamenta-
riumquoddamnaualc,vuIgus,attalaffanasvernaculenominant.Heicnaues,naualifqueomnisapparatus, fieri confueuit.
CiucsfuntbellicofifsimijVtfer£ funt ciusregionisomncs.Magiftratusin caannuuseft,fcx fenatorib. vno fecretario, atquc
vnoprocuratore,conftans,incuntelanuario,fingulisannis,nouusdemorecrearifolitus, in facelloD. Lodoici,apud fra-
tresD.Francifci.F-6 tumprimatestotiusvrbis indefinitonumero congregati,communibusfuffragijs, nouumannonouo
magiftratum legunt.Hg c vrbs priuilegijs ctiam ac immunitatib.antiquitus amplifsimis dotata eft. qu orum hoc tantu adij-
ciam,quo cautum cft,ne a Rege,aut vllo quouisfuo domino,vendi vnquam, aut oppignori, quacunque etiam de caufla,
polsit.Hac fere exportatur,quantumcunque Caftellg regnum lane foras mittit.Veru nec tu,6 Iacche,huic vrbi tua dona nc
gafti.Vinum enim quis hic defiderct?Tcrra vndique vinetis circundatur,quib.hinc inde viridaria in teriec~i:a,ad vo-
luptatenonminus,quam ad necefsitatem confita,&amcenifsimumprolpecl:um.&lifsimumvrbifrud:um
prebent. Adde his vicinos circuncirca diuerfos pagos, varia pomorum frumcntorumque gcnerc,
affluentifsimos,quofit,- vt,nififingulariDeipcenaaccidat,commeatuetiam, nunqnam
dcftituatur. In fumma, vrbs eft,obportus commoditatem omnium rerum diues.
Hgcex rclatu indigenarum.
9.
LrUNIVERSiTATS-^
BBUOTHEK
K4IDELBEJIG J
RBS, quam vulgo Santandervocant,inHifpaniaTarraconenfifitaeft,adlittusoceani Cantabrici,
eofortetra&u,quemPtolemautsab Antigonibushabitari tradit.Hodie Afturiam Satillanam vocat.
Indigena;tamen referunt,huiusvrbisterritorium particulari vocabulo vernacule,/<« montana nomi-
nari.Deradicemontis leuiteraffurgentisin mareprominet,cuiusalluuioadextera, quaarccnipraj-
tergrelfa, vltra vrbemprocul lefeextendit, vulgd vocaturlariacanal: a finiftra, maximaex parte to-
tarn vrbemattingit,accanaliquodamperipfosmurosvrbisinteriorapetit, qui vulgo lanbiera dici-
tur,ipfumquecanalisoftium veraaculequoque, elbuccaronappelhnt; Abhacparte, aggerequodam
humanaarte operaque,velutibrachioin fluctusextenfo,quem fualingua mHf//» v;fwvocant,fingula
rem vrbiportumfecere,in cuiusaggcrisextrema ora,geranium extruxere,ad nauium exonerandarum vel onerandarum
commoditatem,quod vernacu]e,/<j£r«<i vocitant. Totusfinusille,quafi vnicusportus videripotcft. Nam peranguftias
quafdam,veluti peroftium,marchucirrumpit,atqueintusfelatiusdiffundir,vndicjuealiasnaturaconclufum. Afronte
vrbis, alia moles flu&ibus obie&a eft, inflexa paululum, vt portus commoditati magis fcruiret, qua & a furore scftuantis
oceani,fiquandocontingat, tuerifefolet,&nauibusetiamautexponendi aliquid, autrecipiendi commodilsimum lo-
cumpreJjere.Inmediohuiusfinusoftio,fcopulusquidam exftat,quem,//ifr»»4rfemogroJappellant.Is,obauium multitudi-
nem,ifticnidificantium,incolisfa;penumer6 aucupij occafionem recreationis erg6,praebet.Ferunt,hanc vrbem tanta:anti-
quitatisfamacacteraseius rcgionis vrbesantecellere,vtincola;eamaNoa conditam effe,dic~litare,&gloriari foleant. Forma
oblonga eft, intus plana, & muro vndiquechnfta. ab ea parte, qua terram refpicit, ob foffaeprofunditatem, aqua tamen va-
cuaj,acccffu difficilis. Aeregaudetfaluberrimo.Fontcshabet,tam intra mcenia,quam foris proxime muros, fex excellen-
tHsimos,quiperper.ualimpidifsimxaqua;fcatunginc,incolisvltr6 quafi offerunt, quantamcunqueaquam, vel ad vfum,
vel ad voluptatem,requirant.In ipfo foro duo funt,quorum alter,S.Clara:,aIter,Vrbanus vocatur. Foris, ad fanum D.Ni-
lai,exeminentiorcfaxo,tcrtiusprorumpit, omnium vti maximus, itaceleberrimus, vu\gb,lafuentade Becedo, diclus.Hinc
maximaexpartecummultitudociuium,tum etiam,quiintereospr£cipuihabentur,aquam hauriunt,propterfingularem
quandam eius praeftantiam. Aiuntenim, natura illihocfingulareineffe, vt hyeme caleat, asftate, quam maxime frigeat.
Quartuseftprope^).Fracilci,vulg6,/«tf«ta</e/<i JJofoiit nominatus.Quintus,qui vemacule,elri0delapila. Sextus,quem/j«ru
de mo/w^o,appellitant.Hi duo poftremi,vfui in primis funt in vico marino commorantibus,quem vulgo,/<» calia dela tnar,
Vocitant. Isvicus,fuburbiumeft,itavrbiadiunc1:um,vtvrbisnominecomprehendatur,tametfimurorumambituexc!u-
fus fit.Heic feorfum fere habitant, qui pifcatui operam nauant. Nam, cum linus ille optimorum pifcium tanta copia abun-
det,vtincredibilevidcripofsit,fifpeciatimfingulaexponantur, plurimoseffefacileeftcogitari,quipifcatui incumbunt.
Portoe ci feptem numerantur,videlicet,S.Nicolai,S.Petri,Df las Attalajfanas, S.Francifci,Dela Sierra,S.C\3.rx,tk de tAttMexjn
Aedificijsalta fuperbit, politifsimepartim expuro lapide, partim ex lignocoftruftis. Rcligioni colendaeconferuandaeq;,
bina monafteria habet,vtrunqueordinisS. Francifci,alterum, fratruD. Fracifci; alterum, fororu pienttfsimaru D. Clara?,
Summum in ea templum, vulgo ,delos cuerpos fanclos, dicitur, ornatifsimaftrucT:ura,vti fufpiciendum,italancT:itate vene-
randum.Perhibent,e6Ioci,vbiiftaecclefiafundataeft,quondambinamartyfum corporamiraculose deuecta,firmaatq;
immota conftitifl"e.Fuificreferunt,procul inde,fancl:os viros,qui magno animi ardore,& fingulari conftantia hoftib.fead
fidei Catholicae noftrsdefenfionem intrepidc oppofucrint,a quibus tandem intercmptos,in Durium flumen abiec~tos3 eo
corpora in mare,praecipiti curfu,effu la,longifsimo circuitu cmcnfo,in huncdemum finum, fummo miraculo vcluti fato
delata effe,& heicfirma pcrpctuamq;fedem elegifi~e:itaq;ab ijs,nomen fanctorum corporii,ecclefiam naftam effe. Eadem
collegio infignium pictate,& do&rina canonicoruexccllit. Rotundaeftforma.Intus,in circuituxenodochiiihabet S.Spi-
ritus,vbipaupercsquilibetbcnigne,excepti,humanifsimepronecelsitate,diligcnticuratractantur.Hincindequoq;diuer
fisfacel!is,fepulturaplcrunq;aliquanobilisalicuiusviricxornatis,aucT:a.Mcdiointcrioriambitu,amcenilsimumpomahu
includit,gratifsimo floridarii arborum perpetuo odore fragrans. Inde, mare verfus, arx obuia eft antiquilsima non vrbis
folum:fed totius etiam finus imperatrix,quippecui expofitum fit,quicquid toto finu apparet.A finiftra, vbi dixi,aquam in
ipfam vrbemfefeinfundere,fdificiafunt,in ipfoaqu5du6tu,patentibusatqueelatisarcubusexftrucT:a,vclutiarmamenta-
riumquoddamnaualc,vuIgus,attalaffanasvernaculenominant.Heicnaues,naualifqueomnisapparatus, fieri confueuit.
CiucsfuntbellicofifsimijVtfer£ funt ciusregionisomncs.Magiftratusin caannuuseft,fcx fenatorib. vno fecretario, atquc
vnoprocuratore,conftans,incuntelanuario,fingulisannis,nouusdemorecrearifolitus, in facelloD. Lodoici,apud fra-
tresD.Francifci.F-6 tumprimatestotiusvrbis indefinitonumero congregati,communibusfuffragijs, nouumannonouo
magiftratum legunt.Hg c vrbs priuilegijs ctiam ac immunitatib.antiquitus amplifsimis dotata eft. qu orum hoc tantu adij-
ciam,quo cautum cft,ne a Rege,aut vllo quouisfuo domino,vendi vnquam, aut oppignori, quacunque etiam de caufla,
polsit.Hac fere exportatur,quantumcunque Caftellg regnum lane foras mittit.Veru nec tu,6 Iacche,huic vrbi tua dona nc
gafti.Vinum enim quis hic defiderct?Tcrra vndique vinetis circundatur,quib.hinc inde viridaria in teriec~i:a,ad vo-
luptatenonminus,quam ad necefsitatem confita,&amcenifsimumprolpecl:um.&lifsimumvrbifrud:um
prebent. Adde his vicinos circuncirca diuerfos pagos, varia pomorum frumcntorumque gcnerc,
affluentifsimos,quofit,- vt,nififingulariDeipcenaaccidat,commeatuetiam, nunqnam
dcftituatur. In fumma, vrbs eft,obportus commoditatem omnium rerum diues.
Hgcex rclatu indigenarum.
9.
LrUNIVERSiTATS-^
BBUOTHEK
K4IDELBEJIG J