DOI issue:
Nr. 4-5
DOI article:Portheine, H.: St. Eusebius en St. Martinus, schutspatronen der St. Eusebius of groote Kerk te Arnhem
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19802#0191
een met glas gesloten ovale bergplaats voor de relieken, aan den voorkant geflankeerd
door geknielde engelen, aan den achterkant door festoenen. Dit geheel staat op een
tweede houten voetstuk aan de voorzijde bekleed met gedreven zilveren plaat, versierd
met een buste van den H. Eusebius, geflankeerd door bloemtakken en kransdragende
engeltjes. In de kransen staat »Sanctus” en »Eusebius Mr.” en erboven het jaartal 1669.
Hoog 0.23, breed 0.527 M.” 1).
Andere afbeeldingen van St. Eusebius bezit Arnhem niet. Onder de Heiligen in
de gewelfvelden en in de fresco’s der aan dezen heilige gewijde kerk komt deze evenmin
voor. Ook is dit niet het geval in eenige mij bekend geworden gebrandschilderde glazen,
welke oudtijds in deze kerk werden gevonden. Daarentegen waren enkele poorten der stad
in vroegere eeuwen met zijn levensgroot beeld versierd2 3). In de Stadsrekeningen komt
n.1. voor van het jaar 1520:
»Item gekoefft van Bernt, der kerck meyster, een stuyck steens van 7Vs voet,
den voet 4 st. brabans, tot sente Eusebius beelt, voer de Rijnpoert steet an dat
rondeell.2 gld. 131/s st.
Item betaelt meyster Herman in de Beeckerstraet van sente Eusebius toe maecken
voer de Rijnpoert ant roentdeell behalven den steen 4 Philipsgulden 3Vg st. 9 gld. 3Vs st.”
De Velperpoort was waarschijnlijk ook met een beeld van St. Eusebius versierd,
wijl in de stadsrekening van hetzelfde jaar voorkomt:
»Item van drye Gelresche roessen (het oude wapen van Gelre) myt een scoef
(waarschijnlijk schroef) onder dat beelt an dat rondell voer de Velperpoert toe vergulden
dry Hoernsche gulden.3 gld. 4V2 st.”
Een der twee door Gerh. van Wou en Gobellinus Moer in 1477 gegoten klokken,
welke in den toren dezer kerk hangen, waarmede bij nationale feestdagen met drie
andere wordt gebeierd, is behalve aan St. Martinus ook aan St. Eusebius gewijd. Het
opschrift van deze is :
ft* Martini • simul • Eusebi • gero • nomina ■ Sancti • defunctos ■ plango • viuos •
voco • fulguro • frango • Jhesus ■ Maria ■ Anno • Domini • MCCCCLXXVII.
^ Gherardus de Wou et Gobellinus Moer me fecerunt.
^E* Gobellinus Moer et Gherardus de Wou me fecerunt.
Van zijn medepatroon der St. Eusebiuskerk, St. Martinus, bezit Arnhem een
afbeelding, welke voorkomt op de oostzijde van de graftombe van Hertog Karei van
Egmond ’). Deze is hier afgebeeld in een Romeinsch harnascostuum, gedeeltelijk overdekt
door zijn mantel 4). Deze voorstelling heeft bevoegde beoordeelaars doen vragen, of hier
1) No. 341 van de Catalogus.
2) Te Emmerik is op zulk eene wijze de poort, welke naar den Rijn toegang geeft, met het
meer dan levensgroot beeld van St. Christoffel versierd.
3) Van dit Praalgraf is van mijn hand dezer dagen een rijk geïllustreerd boekje uitgegeven door
het Arnh. Gen. v. Oudheidkunde, dat in den boekhandel verkrijgbaar is.
4) »Bulletin van den Ned. Oudh. bond,” 2e s. Dec. 1911 4e j. No. 5, blz. 229.
180
door geknielde engelen, aan den achterkant door festoenen. Dit geheel staat op een
tweede houten voetstuk aan de voorzijde bekleed met gedreven zilveren plaat, versierd
met een buste van den H. Eusebius, geflankeerd door bloemtakken en kransdragende
engeltjes. In de kransen staat »Sanctus” en »Eusebius Mr.” en erboven het jaartal 1669.
Hoog 0.23, breed 0.527 M.” 1).
Andere afbeeldingen van St. Eusebius bezit Arnhem niet. Onder de Heiligen in
de gewelfvelden en in de fresco’s der aan dezen heilige gewijde kerk komt deze evenmin
voor. Ook is dit niet het geval in eenige mij bekend geworden gebrandschilderde glazen,
welke oudtijds in deze kerk werden gevonden. Daarentegen waren enkele poorten der stad
in vroegere eeuwen met zijn levensgroot beeld versierd2 3). In de Stadsrekeningen komt
n.1. voor van het jaar 1520:
»Item gekoefft van Bernt, der kerck meyster, een stuyck steens van 7Vs voet,
den voet 4 st. brabans, tot sente Eusebius beelt, voer de Rijnpoert steet an dat
rondeell.2 gld. 131/s st.
Item betaelt meyster Herman in de Beeckerstraet van sente Eusebius toe maecken
voer de Rijnpoert ant roentdeell behalven den steen 4 Philipsgulden 3Vg st. 9 gld. 3Vs st.”
De Velperpoort was waarschijnlijk ook met een beeld van St. Eusebius versierd,
wijl in de stadsrekening van hetzelfde jaar voorkomt:
»Item van drye Gelresche roessen (het oude wapen van Gelre) myt een scoef
(waarschijnlijk schroef) onder dat beelt an dat rondell voer de Velperpoert toe vergulden
dry Hoernsche gulden.3 gld. 4V2 st.”
Een der twee door Gerh. van Wou en Gobellinus Moer in 1477 gegoten klokken,
welke in den toren dezer kerk hangen, waarmede bij nationale feestdagen met drie
andere wordt gebeierd, is behalve aan St. Martinus ook aan St. Eusebius gewijd. Het
opschrift van deze is :
ft* Martini • simul • Eusebi • gero • nomina ■ Sancti • defunctos ■ plango • viuos •
voco • fulguro • frango • Jhesus ■ Maria ■ Anno • Domini • MCCCCLXXVII.
^ Gherardus de Wou et Gobellinus Moer me fecerunt.
^E* Gobellinus Moer et Gherardus de Wou me fecerunt.
Van zijn medepatroon der St. Eusebiuskerk, St. Martinus, bezit Arnhem een
afbeelding, welke voorkomt op de oostzijde van de graftombe van Hertog Karei van
Egmond ’). Deze is hier afgebeeld in een Romeinsch harnascostuum, gedeeltelijk overdekt
door zijn mantel 4). Deze voorstelling heeft bevoegde beoordeelaars doen vragen, of hier
1) No. 341 van de Catalogus.
2) Te Emmerik is op zulk eene wijze de poort, welke naar den Rijn toegang geeft, met het
meer dan levensgroot beeld van St. Christoffel versierd.
3) Van dit Praalgraf is van mijn hand dezer dagen een rijk geïllustreerd boekje uitgegeven door
het Arnh. Gen. v. Oudheidkunde, dat in den boekhandel verkrijgbaar is.
4) »Bulletin van den Ned. Oudh. bond,” 2e s. Dec. 1911 4e j. No. 5, blz. 229.
180