DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Erven Orens, A. van: Oud Arnhem
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19804#0127
Achter de poort, die door een tweeledig, kunstig gemetseld, ribloos kruisgewelf
met geestige sluitsteentjes overdekt is, stond op het binnenplein, in den zuidelijken gevel
van het achterhuis (thans geheel afgebroken), een deurpoortje, dat daar bij de verbouwing
niet kon behouden blijven en nu voorloopig is opgesteld, tegen een muur achter het
gemeentehuis (afb. 28).
Als eenig fragment, waaruit het rijkelijk met sculptuur versierde oude veldheershuis,
in onze verbeelding althans, te reconstrueeren is, verdient het zeer de aandacht. De
gothisch geprofileerde poortomlijsting en het daarboven met levendig renaissance-ornament
versierd fries geven een beeld van het karakter, dat aan het geheele huis eigen geweest
is. Het middeleeuwsch princiep bij de constructie
toegepast, terwijl een nieuwe stijl uit de versiering
spreekt —, dit samengaan van oud en nieuw is
een duidelijke manifestatie van den tijd, waarin
het Duivelshuis gebouwd is.
De ambtswoning van den Commissaris der
Koningin, een baksteenen gebouw, waarin de
vroeg-17de-eeuwsche oorsprong nog te herkennen
is aan de vensterfrontons en aan het met een
paar vensters bezette hooge dak, wellicht aan de
zijkanten eertijds tusschen trapgevels gesloten, is
in lateren tijd verbouwd; de vensters, zijn ver-
lengd, de stoep is verdwenen en voor het midden-
venster, in het deurkozijn geplaatst, is thans een
hekje uit den tijd van het Empire als afsluiting
aangebracht; ook de krijgstropee, in de nis boven
de vroegere deur, zal uit dien tijd zijn. Een viertal
gehakte steentjes, onder de daklijst en de hardsteenen
pilasters, kroonlijst en plint, met een glimmende
verflaag bedekt, duiden op den ouderen oorsprong.
Eenige kamers in het huis zijn betimmerd en Afb. 29. Poortje, Kerkstraat No. 19.
hebben stuc-plafonds in den stijl van Lodew. XIV.
Geheel ongeschonden 16.de- en 17de-eeuwsche gevels worden niet meer aangetroffen.
Wel vinden wij enkele winkelhuizen, die boven de moderne onderpui de oude architectuur
behielden.
In de Kerkstraat No. 19 is, boven de gepleisterde ondermuur, een trapgevel uit
het laatst der 16de eeuw, met ontlastingsbogen boven de vensters en sierlijke ankers.
Het er naast staande poortje (afb. 29), uit wat lateren tijd, zal de toegang geweest
zijn naar het rechthoekig op dit huis staande dwarshuis, waarvan de bovengevel, die
gelijke vensters en ankers vertoont, onder het hooge, tusschen de beide trapgevels gesloten
dak zichtbaar is.
111
met geestige sluitsteentjes overdekt is, stond op het binnenplein, in den zuidelijken gevel
van het achterhuis (thans geheel afgebroken), een deurpoortje, dat daar bij de verbouwing
niet kon behouden blijven en nu voorloopig is opgesteld, tegen een muur achter het
gemeentehuis (afb. 28).
Als eenig fragment, waaruit het rijkelijk met sculptuur versierde oude veldheershuis,
in onze verbeelding althans, te reconstrueeren is, verdient het zeer de aandacht. De
gothisch geprofileerde poortomlijsting en het daarboven met levendig renaissance-ornament
versierd fries geven een beeld van het karakter, dat aan het geheele huis eigen geweest
is. Het middeleeuwsch princiep bij de constructie
toegepast, terwijl een nieuwe stijl uit de versiering
spreekt —, dit samengaan van oud en nieuw is
een duidelijke manifestatie van den tijd, waarin
het Duivelshuis gebouwd is.
De ambtswoning van den Commissaris der
Koningin, een baksteenen gebouw, waarin de
vroeg-17de-eeuwsche oorsprong nog te herkennen
is aan de vensterfrontons en aan het met een
paar vensters bezette hooge dak, wellicht aan de
zijkanten eertijds tusschen trapgevels gesloten, is
in lateren tijd verbouwd; de vensters, zijn ver-
lengd, de stoep is verdwenen en voor het midden-
venster, in het deurkozijn geplaatst, is thans een
hekje uit den tijd van het Empire als afsluiting
aangebracht; ook de krijgstropee, in de nis boven
de vroegere deur, zal uit dien tijd zijn. Een viertal
gehakte steentjes, onder de daklijst en de hardsteenen
pilasters, kroonlijst en plint, met een glimmende
verflaag bedekt, duiden op den ouderen oorsprong.
Eenige kamers in het huis zijn betimmerd en Afb. 29. Poortje, Kerkstraat No. 19.
hebben stuc-plafonds in den stijl van Lodew. XIV.
Geheel ongeschonden 16.de- en 17de-eeuwsche gevels worden niet meer aangetroffen.
Wel vinden wij enkele winkelhuizen, die boven de moderne onderpui de oude architectuur
behielden.
In de Kerkstraat No. 19 is, boven de gepleisterde ondermuur, een trapgevel uit
het laatst der 16de eeuw, met ontlastingsbogen boven de vensters en sierlijke ankers.
Het er naast staande poortje (afb. 29), uit wat lateren tijd, zal de toegang geweest
zijn naar het rechthoekig op dit huis staande dwarshuis, waarvan de bovengevel, die
gelijke vensters en ankers vertoont, onder het hooge, tusschen de beide trapgevels gesloten
dak zichtbaar is.
111