DOI Heft:
Nr. 5
DOI Artikel:Byvanck, Alexander W.: Opgravingen in Nederland: De galerij van opgravingen van het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19804#0272
en het vaste plan van onderzoek, waardoor deze Galerij is tot stand gebracht. Men kan
de ruimte en het licht, besteed aan voorwerpen, die op zich zelf naast de groote schatten
van het Museum van geringe waarde zijn, voor overdadig houden, maar men overwege
dan, hoe op deze wijze is ontstaan een zeer bijzonder geheel, als overzicht der vroegste
beschaving van Nederland.
Het verslag van het in de Galerij tentoongestelde is ten einde. Vele zijn de
vragen, die het nieuwe materiaal stelt. Dr. Holwerda heeft enkele punten opnieuw besproken
in zijn jongste geschrift: Die Niederlande in der Vorgeschichte Europa's (Intern. Archiv
für Ethnographie. Suppl. zu Bd XXIII. Leiden, 1915), met de bedoeling de rekening
op te maken van zijn vóórhistorische opgravingen in Nederland. Het zou ondankbaar
wezen, wanneer niet, in aansluiting aan het boek van Dr. Holwerda, als vervolg van dit
overzicht enkele van deze vragen ook hier werden ter sprake gebracht. Voordat evenwel
tot deze bespreking kan worden overgegaan, is nog iets te zeggen over de waarde van
het tentoongestelde en in verband daarmede over het plan van uitvoering, den opzet en
het doel van deze Galerij. Immers niet kan het einddoel wezen alleen uit te stallen, vvat
bij opgravingen werd gevonden.
Zooals de opgravingen geschieden om de beschaving van vroeger tijden te leeren
kennen, zoo heeft de Galerij ten doel het aanschouwelijk voorstellen van de verschillende
tijdperken der Nederlandsche geschiedenis, van de oudste tijden tot het begin van den
Karolingischen tijd. Dit overzicht kan uit den aard der zaak gemakkelijker worden gegeven
in een afzonderlijke galerij dan in het Museum zelf. Daar is de aandacht op andere
zaken gericht en in de Nederlandsche Afdeeling had Dr. Holwerda bij het ordenen der
verzameling alleen materiaal tot zijn beschikking, door anderen opgegraven. In de Galerij
is alles door eigen onderzoekingen aan het licht gebracht en op die wijze is beter een
gesloten geheel te verkrijgen.
Voor eenige tijdperken is dit doel ook reeds bereikt, maar veel ontbreekt nog.
Bijvoorbeeld uit den tijd ouder dan de hunnebedden is niets aanwezig. Nu is ook in
Noord-West Duitschland, het grootere gebied, waarvan ons land een onderdeel is, de
tijd der hunnebedden de oudste periode van beschaving. Slechts zeer weinig is daar uit
ouderen tijd en ook in ons land was toen zonder twijfel de bevolking zeer schaarsch.
Toch zal deze leemte dienen te worden aangevuld om het overzicht in de Galerij te volmaken.
Anders is de verzameling gemakkelijk aan te vullen, maar ook na die uitbreiding is
de galerij nog niet volledig. Immers een tentoonstelling van het in Nederland gevondene
krijgt eerst beteekenis, wanneer de verbinding met de omliggende landen en met de
voornaamste middelpunten van beschaving kan worden getoond en op die wijze de
verschillende kringen van beschaving, waarvan Nederland deel uitmaakt.
Dit doel had Dr. Holwerda reeds voor oogen bij het inrichten van de Nederlandsche
Afdeeling van het Museum van Oudheden en ook de Catalogus der Afdeeling is reeds
in dezen zin opgesteld. De nieuwe Galerij geeft gelegenheid dit begin verder te voltooien.
256
de ruimte en het licht, besteed aan voorwerpen, die op zich zelf naast de groote schatten
van het Museum van geringe waarde zijn, voor overdadig houden, maar men overwege
dan, hoe op deze wijze is ontstaan een zeer bijzonder geheel, als overzicht der vroegste
beschaving van Nederland.
Het verslag van het in de Galerij tentoongestelde is ten einde. Vele zijn de
vragen, die het nieuwe materiaal stelt. Dr. Holwerda heeft enkele punten opnieuw besproken
in zijn jongste geschrift: Die Niederlande in der Vorgeschichte Europa's (Intern. Archiv
für Ethnographie. Suppl. zu Bd XXIII. Leiden, 1915), met de bedoeling de rekening
op te maken van zijn vóórhistorische opgravingen in Nederland. Het zou ondankbaar
wezen, wanneer niet, in aansluiting aan het boek van Dr. Holwerda, als vervolg van dit
overzicht enkele van deze vragen ook hier werden ter sprake gebracht. Voordat evenwel
tot deze bespreking kan worden overgegaan, is nog iets te zeggen over de waarde van
het tentoongestelde en in verband daarmede over het plan van uitvoering, den opzet en
het doel van deze Galerij. Immers niet kan het einddoel wezen alleen uit te stallen, vvat
bij opgravingen werd gevonden.
Zooals de opgravingen geschieden om de beschaving van vroeger tijden te leeren
kennen, zoo heeft de Galerij ten doel het aanschouwelijk voorstellen van de verschillende
tijdperken der Nederlandsche geschiedenis, van de oudste tijden tot het begin van den
Karolingischen tijd. Dit overzicht kan uit den aard der zaak gemakkelijker worden gegeven
in een afzonderlijke galerij dan in het Museum zelf. Daar is de aandacht op andere
zaken gericht en in de Nederlandsche Afdeeling had Dr. Holwerda bij het ordenen der
verzameling alleen materiaal tot zijn beschikking, door anderen opgegraven. In de Galerij
is alles door eigen onderzoekingen aan het licht gebracht en op die wijze is beter een
gesloten geheel te verkrijgen.
Voor eenige tijdperken is dit doel ook reeds bereikt, maar veel ontbreekt nog.
Bijvoorbeeld uit den tijd ouder dan de hunnebedden is niets aanwezig. Nu is ook in
Noord-West Duitschland, het grootere gebied, waarvan ons land een onderdeel is, de
tijd der hunnebedden de oudste periode van beschaving. Slechts zeer weinig is daar uit
ouderen tijd en ook in ons land was toen zonder twijfel de bevolking zeer schaarsch.
Toch zal deze leemte dienen te worden aangevuld om het overzicht in de Galerij te volmaken.
Anders is de verzameling gemakkelijk aan te vullen, maar ook na die uitbreiding is
de galerij nog niet volledig. Immers een tentoonstelling van het in Nederland gevondene
krijgt eerst beteekenis, wanneer de verbinding met de omliggende landen en met de
voornaamste middelpunten van beschaving kan worden getoond en op die wijze de
verschillende kringen van beschaving, waarvan Nederland deel uitmaakt.
Dit doel had Dr. Holwerda reeds voor oogen bij het inrichten van de Nederlandsche
Afdeeling van het Museum van Oudheden en ook de Catalogus der Afdeeling is reeds
in dezen zin opgesteld. De nieuwe Galerij geeft gelegenheid dit begin verder te voltooien.
256